Türkiye'deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum Araştırması

HUGO Müdürü Doç. Dr. M. Murat Erdoğan tarafından 11 kişilik ekiple 8 aylık sürede farklı bilimsel yöntemlerle gerçekleştirilen bu kapsamlı çalışma, dünyanın ve Türkiye’nin yaşadığı bu çok ciddi ve çok boyutlu krizin toplumsal kabul ve uyum yönünü ele almıştır. Araştırmada, hem Suriyelileri hem de Türk toplumunu anlamaya ve sağlıklı kamu politikalarının geliştirilmesi için öngörülerde bulunmaya çalışılmıştır. Çalışma çerçevesinde Türkiye’deki Suriyelilerin mevcut durumu, nitelikleri, memnuniyet düzeyleri, sorunları ve kalıcılık konusundaki yaklaşımları; bununla eş zamanlı bir biçimde Türk toplumunun Suriyeli sığınmacılar konusundaki düşünceleri, beklentileri ve sorunları ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

 Bu çalışma çerçevesinde Türkiye’nin 6 ilinde, sınır bölgesindeki Gaziantep, Kilis ve Hatay’da; sınır bölgesi dışında ise İstanbul, İzmir ve Mersin’de 72’si Suriyeli, 72’si yerel halktan olmak üzere toplam 144 kişi ile Şubat-Mart 2014’de derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiş, ayrıca Eylül-Ekim 2014 tarihleri arasında “Türkiye’deki Suriyeliler Algısı” başlıklı bir kamuoyu araştırması 20 ilde 1501 kişilik bir örneklemle gerçekleştirilmiştir.

Bu çalışma, Türkiye’de Suriyeliler konusunda zaman zaman ırkçılığa, yabancı düşmanlığına, nefrete varacak olumsuz tavırlara rağmen genelde toplumsal kabul düzeyinin olağanüstü yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Arada yaşanan protestolar ve olumsuz olaylar önemli sinyallerdir ama genel tabloyu değiştirmemektedir. Ancak toplumsal kabul ucu açık, sonsuz ve bugünkü hali ile sürdürülebilir bir durum değildir ve sınırlarına dayanmıştır. Türk toplumunun olağanüstü mali ve insani fedakârlıklarla ortaya koyduğu toplumsal kabulün devamı ancak sürecin toplumun da desteğini alacak ve katılımını sağlayacak bir yönetim ile sağlanabilir. “Suriyelilerle birlikte yaşamak” sadece “onlar bizim kardeşlerimizdir” söylemi ile sürdürülemez. Bu çalışma çerçevesinde yapılan kamuoyu araştırması, Türk toplumunun Suriyeliler ile arasında çok ciddi bir kültürel mesafe koyduğunu, onlara vatandaşlık verilmesine hiç sıcak bakmadığını açık biçimde ortaya koymaktadır.

Çalışma kapsamında yayınlanan verilerin Kasım 2014 tarihine ait olduğu, son bir yıl içerisindeki yeni gelişmelerin kamuoyunun görüşlerinde değişikliklere neden olabileceği gözden kaçırılmamalıdır.