ABD'nin Suriye özel temsilcisi Tom Barrack, İsrail'in saldırılarına son vermesi karşılığında Beyrut'un Hizbullah'ı yıl sonuna kadar silahsızlandırma planını onaylamasının ardından İsrail'den Lübnan topraklarından çekilmesini istedi.
"Her zaman adım adım ilerleyen bir yaklaşım vardır ama bence Lübnan hükümeti üzerine düşeni yaptı. İlk adımı attılar. Şimdi ihtiyacımız olan şey İsrail'in bu eşit el sıkışmaya uyması" diyen Barrack Pazartesi günü Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn ile görüştükten sonra gazetecilere açıklamalarda bulundu.
ABD destekli plan, İsrail ordusunun kara, hava ve deniz operasyonlarını durdurması ve Lübnan'ın güneyinden askerlerini çekmesiyle birlikte Hizbullah grubunun cephaneliğini teslim etmesi için dört aşamalı bir yol haritası belirliyor.
Hizbullah'ın silahsızlanmayı açıkça reddetmesine rağmen Lübnan kabinesinin 7 Ağustos'ta planı onaylaması, savaşı sona erdirmek için Hizbullah'la Kasım ayında imzaladığı ateşkesi neredeyse her gün ihlal eden İsrail'in Lübnan'a yönelik saldırılarını yoğunlaştırabileceği endişelerini arttırdı.
İsrail, kabinenin planı onaylamasından bu yana geçen haftalarda bile Lübnan'a yönelik saldırılarını sürdürdü.
Barrack kabinenin kararını “İsrail'in işbirliğini gerektiren bir Lübnan kararı” olarak tanımladı ve ABD'nin “şu anda İsrail ile pozisyonlarının ne olduğunu tartışma sürecinde” olduğunu söyledi ancak daha fazla ayrıntı vermedi.
Gazetecilerin İsrail'in Lübnan topraklarından tamamen çekilmesini bekleyip beklemediği sorusuna ABD elçisi “bir sonraki adımın tam olarak bu” olduğunu söyledi.
"Tüm taraflar arasında işbirliği var. Kimsenin gözünü korkutmak için burada değiliz. Olumlu sonuçlar hem Hizbullah'ın hem Lübnan'ın hem de İsrail'in yararına olacaktır" dedi.
'Ekonomik bir teklif'
ABD temsilcisi ayrıca ABD ile Lübnan arasında aylardır süren mekik diplomasisinin ardından Washington'un ülkede savaş sonrası yeniden yapılanma için ekonomik bir öneri arayışına gireceğini söyledi.
Barrack Pazartesi günkü görüşmenin ardından iyimserliğini dile getirdi: "Refah ve barışa dönüş artık çok yakın. Önümüzdeki haftalarda birçok alanda ilerlemeye tanık olacağımıza inanıyorum."
Al Jazeera Beyrut muhabiri ise Hizbullah'ın silahsızlanmayı reddetmesi sonrası süreçle ilgili çok fazla soru işareti olduğunu kaydetti.
Cuma günü Hizbullah lideri Naim Kasım iç savaş tehlikesini gündeme getirerek devletin Hizbullah'la yüzleşmeye ya da onu ortadan kaldırmaya kalkışması halinde Lübnan'da “hayat kalmayacağı” uyarısında bulundu.
Barrack ile görüşmesinin ardından yazılı bir açıklama yapan Avn, “diğer tarafların” artık yol haritasının içeriğine bağlı kalması gerektiğini söyledi.
Barrack ayrıca Başbakan Nevaf Selam ve Hizbullah adına sık sık Washington'la müzakerelerde bulunan Meclis Başkanı Nebih Berri ile de görüşecek.
"Refah ve barışa dönüş" mü?
ABD destekli planın birinci aşamasında Lübnan hükümeti Hizbullah'ın yıl sonuna kadar tamamen silahsızlandırılmasını taahhüt eden bir karar yayınlayacak -ki şu anda öyle- ve İsrail Lübnan topraklarındaki askeri operasyonlarını durduracak.
İkinci aşamada Lübnan 60 gün içinde silahsızlanma planını uygulamaya başlayacak ve hükümet güneye asker sevkiyatını onaylayacak. Ardından İsrail güneyden çekilmeye ve Lübnanlı tutukluları serbest bırakmaya başlayacak.
Üçüncü aşamada, ki bunun 90 gün içinde gerçekleşmesi gerekiyor, İsrail tartışmalı beş sınır noktasının son ikisinden de çekilecek ve Lübnan'ın yeniden inşası için fon temin edilecek.
Dördüncü aşamada ise Hizbullah'ın elinde kalan ağır silahlar imha edilecek ve Lübnan'ın müttefikleri ülkenin ekonomik toparlanmasını desteklemek üzere bir konferans düzenleyecek.
Hizbullah geçen yıl İsrail'le 14 ay süren ve örgüt lideri Hasan Nasrallah'ın da öldürüldüğü çatışma sürecinde ciddi boyutta zayıflamış olarak çıktı. Çatışma sürecinden önce Hizbullah'ın Lübnan ordusundan daha iyi silahlanmış olduğuna inanılıyordu.
Grup uzun süredir Lübnan'ı saldırılardan korumak için cephaneliğini elinde tutması gerektiğini savunuyor, ancak eleştiriler Hizbullah'ın silahlarını siyasi koz olarak kullandığı yönünde
Hizbullah, İsrail saldırılarına son verene ve askerlerini güney Lübnan'dan çekene kadar cephaneliğini gündeme getirmeyi reddettiğini ifade ediyor.
Hem Avn hem de Selam Hizbullah'ın silahsızlandırılmasını istiyor ve İsrail'den saldırılarını durdurmasını ve ülkeden çekilmesini talep ediyor.
Avn, Lübnan ordusunun bütçesini arttırmak ve savaş sonrası yeniden yapılanma için uluslararası bağışçılardan para toplamak istediğini söyledi. Dünya Bankası savaşın 11 milyar dolarlık hasara ve ekonomik kayba neden olduğunu tahmin ediyor.
Lübnan ayrıca 2019'dan bu yana felç edici bir ekonomik krizle karşı karşıya.
Kaynak: Mepa News, Al Jazeera