Sean Mathews | Middle East Eye | Tercüme: Mepa News
Middle East Eye'a konuşan kaynaklar, ABD, İsrail ve BAE'nin Gazze'nin açık deniz gaz kaynaklarından elde edilen geliri yerle bir edilen bölgenin yeniden inşası için kullanmayı görüştüklerini söyledi.
Kaynaklar, görüşmelerin çeşitli şekillerde yapıldığını ancak bunlardan birinin Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi'nin (Adnoc) Gazze'nin henüz keşfedilmemiş gaz sahalarından pay alması ve bu fonların Gazze'nin yeniden inşasına katkıda bulunmasını içerdiğini söyledi.
Kaynaklar, görüşmelerin ön hazırlık aşamasında olduğunu ve ABD'nin öncülük ettiği Gazze'ye yönelik savaş sonrası planlamaların çoğunda olduğu gibi, Ekim ayında ateşkes imzalanmadan önce bile kesin taahhütlerde bulunulmadığını söyledi.
Ancak eski bir Batılı yetkili, Gazze'nin yeniden inşası için gazdan para kazanma fikrinin Aralık ayında bir kez daha ortaya çıktığını söyledi.
Gazze'nin deniz sahasında 2000 yılında gaz rezervleri keşfedilmişti.
Gazı geliştirme hakları iki kuruluş arasında paylaşılıyor: Filistin Yönetimi'nin varlık fonu olan Filistin Yatırım Forumu ve merkezi Yunanistan'da bulunan Filistinli bir diaspora ailesine ait inşaat ve enerji şirketi olan Consolidated Contractors Company.
Hakların yaklaşık yüzde 45'i de uluslararası bir ortak için ayrılmış durumda. Mısır, 7 Ekim öncesi süreçte Gazze'den pay almayı düşünmüştü.
Gazze'nin doğal gazı
Doğu Akdeniz gazı konusunda uzman olan ve Gazze'nin zenginliğini anlatan "The Gaza Marine Story" kitabının yazarı Michael Barron verdiği demeçte “Proje ticari açıdan büyük ölçüde uygulanabilir” dedi.
Barron 15 yıl önce proje üzerinde çalışırken, gaz sahasını geliştirmenin maliyetinin 750 milyon dolar olarak tahmin edildiğini ve bunun yaklaşık 4 milyar dolar gelir getireceğini, 15 yıl boyunca yıllık 100 milyon dolarlık karın Filistin Yönetimi'ne gideceğini söyledi.
Barron, "Bu şu anda Filistinlilerin en değerli doğal kaynağı. Bunun geliştirilmesi yeniden yapılanmaya katkı sağlayacaktır" dedi.
BM, Gazze'nin yeniden inşasının tam maliyetinin 70 milyar dolar olarak tahmin ediyor.
Ancak ABD ve İsrail, İsrail'in bombardımanları nedeniyle yerle bir olan bölgenin tamamen yeniden inşasını müzakere etmeye yanaşmıyor.
Bunun yerine, Tel Aviv'deki iki lüks otele yerleşen Başkan Donald Trump'ın damadı Jared Kushner'e yakın ABD'li bir ekip, Gazze'nin İsrail işgali altında kalan kısmında geçici konut birimleri inşa etmek için daha küçük bir plan üzerinde çalışıyor.
Batılı eski bir yetkili, Mısır'dan ve aralarında BAE'nin de bulunduğu Körfez ülkelerinden üst düzey diplomatlarla görüştüğünü ve hepsinin de Gazze'yi bölünmüş bırakacak bu plana katkıda bulunmaya karşı olduklarını söyledi.
Trump'ın Gazze'ye uluslararası bir güç konuşlandırma planı, asker göndermesi beklenen Arap ve Müslüman ülkelerin, silahsızlanmayan Hamas ile Gazze'nin yarısına yerleşmiş olan İsrail askerleri arasında kalmaktan çekinmeleri nedeniyle sekteye uğradı.
Ancak Batılı bir yetkili Gazze'nin gaz kaynaklarının paraya çevrilmesi konusundaki görüşmelerin devam ettiğini söyledi.
Yetkili, “Gazze'deki gazın Doğu Akdeniz'deki sahalar ağına bağlanması konusunda daha geniş çaplı bir görüşme var” dedi.
Öte yandan perşembe günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, kendi açık deniz gaz sahaları azalmakta olan Mısır'a 35 milyar dolar değerinde gaz ihracatını onayladı.
BAE de Doğu Akdeniz gazına ilgi gösteriyor. Adnoc ve BP, Gazze'deki savaş nedeniyle 2024 yılında İsrail'in NewMed Energy şirketinden 2 milyar dolarlık hisse almaktan vazgeçti. NewMed, İsrail'in en büyük gaz sahası olan Leviathan'ın yüzde 45'ine ve Kıbrıs açıklarında bulunan Afrodit sahasının yüzde 30'una sahip.
Middle East Eye'a konuşan diplomat ve bölge yetkilileri BAE'nin Gazze'de Körfez'deki komşularına kıyasla daha büyük bir rol oynamasını bekliyor.
BAE'nin Gazze'deki rolü?
Daha önce İsrail'le koordinasyon içinde bölgeye yardım gönderen ve ABD'nin talebi üzerine Hamas yöneticilerine ev sahipliği yapan Katar, Gazze'nin yeniden inşasını finanse etmeyeceğini açıkça söyledi.
"Başkalarının yıktığını yeniden inşa etmek için çek yazacak olan biz değiliz... İsrail bu toprakları dümdüz etti" dedi Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani Aralık ayında Doha Forumu'nda verdiği bir mülakatta.
Suudi Arabistan da herhangi bir taahhütte bulunmadı. Veliaht Prens Muhammed bin Selman Kasım ayında Trump ile Oval Ofis'te yaptığı görüşmede Gazze için herhangi bir fon sözü vermedi.
Bir Batılı yetkili, “Kimse bu yeniden inşa için para vermek istemiyor” dedi ve ekledi: “Ancak BAE gibi bir ülke için doğal kaynaklara yatırım yapmak bir şeyler yapmanın bir yolu olabilir.”
Trump yönetimi, bir başka savaş bölgesi olan Ukrayna'daki diplomasisinin büyük bir kısmını ticari işlemlere indirgemiş durumda. Trump ayrıca Ruanda ve Kongo arasındaki bir barış anlaşmasını da kritik madenlere bağladı.
Katar ve Suudi Arabistan kenarda dururken BAE, Gazze'de ABD ve İsrail'le birlikte çalışmaya istekli ana Körfez ülkesi olarak ortaya çıktı.
Kaynak: Mepa News