Afgan yetkililer, iki komşu ülke arasındaki gerilim tırmanıp ve son haftalarda sınır kapıları kapanırken, denize kıyısı olmayan Afganistan'ın Pakistan'a olan bağımlılığını azaltmak için İran ve Orta Asya üzerinden geçen ticaret yollarına daha fazla ağırlık vermeye başladığını belirtti.
Afganistan'ın Pakistan limanlarına olan bağımlılığı uzun zamandır İslamabad'a Kabil'e baskı yapma kozu veriyordu.
Ancak Afganistan, yüklerini Hindistan'ın desteklediği Çabahar Limanı'na kaydırmak, Pakistan'ı baypas etmek ve yinelenen sınır ve transit kesintilerinden kaçınmak için İran'ın imtiyazlarından giderek daha fazla yararlanıyor.
Ticaret Bakanlığı Sözcüsü Abdusselam Cevad Ahundzade Reuters'a yaptığı açıklamada “Geçtiğimiz altı ay içinde İran'la ticaretimiz 1.6 milyar dolara ulaşarak Pakistan'la yapılan 1.1 milyar dolarlık ticaretten daha yüksek bir seviyeye ulaştı” dedi ve ekledi:
“Çabahar'daki tesisler gecikmeleri azalttı ve tüccarlara sınırlar kapandığında sevkiyatların durmayacağına dair güven verdi.”
Üç aylık süre
Afganistan'ın Ekonomik İşlerden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Molla Abdulgani Birader, tüccarların Pakistan'daki sözleşmeleri bir şekilde feshetmek ve diğer rotalara geçmek için üç ay süreleri olduğunu söyledi.
Pakistan yönetiminin “ticari ve insani meseleleri siyasi koz” olarak kullandığını ifade eden Birader, Afganistan'ın süre dolduktan sonra ticari anlaşmazlıklarda arabuluculuk yapmayacağını söyledi ve bakanlıklara “düşük kaliteli” ithalatı gerekçe göstererek Pakistan ilaçlarının ticaretini durdurma talimatı verdi.
En büyük değişim, İran ve Hindistan ile yapılan transit anlaşması kapsamında 2017'den beri kullanılan Çabahar'a oldu. Afgan yetkililer tarife indirimleri, indirimli depolama ve sürecin daha hızlı işlemesi gibi teşviklerin daha fazla kargoyu güneye çektiğini söylüyor.
Sözcü Ahundzade, İran'ın Afgan kargolarına liman tarifelerinde yüzde 30, depolama ücretlerinde yüzde 75 ve yanaşma ücretlerinde yüzde 55 indirim sunduğunu belirtirken, bölgeye yenilenmiş ekipman ve X-ray tarayıcıları kurduğunu belirtti.
"Karar bize zarar vermeyecek"
Pakistan Savunma Bakanı Havaca Asif Geo News'e yaptığı açıklamada, Afganistan'ın kararının Pakistan'a ekonomik bir zarar vermeyeceğini ileri sürdü.
“Afganistan herhangi bir liman ya da ülke üzerinden ticaret yapabilir” dedi.
Hindistan, Afganistan İslam Emirliği ile ilişkilerini geliştirerek geçtiğimiz haftalarda Afgan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki'yi ağırladı ve bu ülkeye insani yardımlarda bulundu.
Kaynak: Mepa News