Birleşmiş Milletler, 2022 yılında Afganistan İslam Emirliği tarafından getirilen yasağın ardından Afganistan'da afyon ekiminin önemli ölçüde azaldığını açıkladı.
BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi tarafından yapılan bir araştırmada, haşhaş yetiştirilen toplam alanın geçen yıldan bu yana yüzde 20 oranında azaldığı, afyon miktarının ise aynı dönemde yüzde 32 oranında düştüğü belirtildi.
Afganistan, ABD ve NATO destekli yönetim döneminde dünya afyonunun yüzde 80'inden fazlasını üretiyordu ve Afgan afyonundan üretilen uyuşturucu Avrupa'daki pazarın yüzde 95'ini oluşturuyordu.
Ancak Taliban iktidarı yeniden ele almasının ardından uyuşturucu üretiminde kullanılması nedeniyle afyon üretimini yasaklamıştı.
BM araştırmasına göre birçok çiftçi ekonomik anlamda ciddi kayıp yaşıyor olsalar da İslam Emirliği'nin yasak kararına uyuyorlar.
BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi, birçok Afgan çiftçinin tahıl hasadı yaptığını, ancak eroinin ana maddesi olan afyonun çıkarılabildiği haşhaşın yasal ürünlerden “çok daha kârlı” olmaya devam ettiğini belirtti.
Mevcut tarım arazilerinin yüzde 40'ından fazlasının, kazançlı alternatiflerin olmaması, tarımsal çıktıların sınırlı olması ve olumsuz iklim koşulları nedeniyle nadasa bırakıldığı belirtildi.
Bu yıl haşhaş ekimi yapılan toplam alanın 10.200 hektar olduğu tahmin edilirken, bu alanın büyük bir kısmı ülkenin kuzeydoğusunda, en büyük payı ise Badahşan vilayetinde bulunuyor. 2022 yasağından önce Afganistan'da 200.000 hektardan fazla alanda haşhaş ekimi yapılıyordu.
2024'te haşhaş ekimi yapılan dört vilayet (Belh, Ferah, Lagman ve Uruzgan) 2025'te haşhaştan arındırılmış vilayetler olarak ilan edildi.
Araştırmada, “Geleneksel haşhaş kalelerindeki ekimin neredeyse tamamen sonlanmış olması, haşhaş ekimine getirilen yasağın ölçeğini ve ciddiyetini göstermektedir” denildi.
BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi, İslam Emirliği yönetiminin afyon tarlalarını yok etme çabalarının özellikle kuzeydoğuda zaman zaman çiftçilerin şiddetli direnişine yol açtığını belirterek, Badahşan'ın çeşitli bölgelerinde yaşanan çatışmalarda can kayıpları yaşandığını kaydetti.
Ancak Afgan çiftçilerin büyük çoğunluğu İslam Emirliği lideri tarafından yayınlanan yasağa uyuyor.
Ancak çiftçiler alternatif ürün yetiştirmek için destek alamadıklarını, bunun sonucunda da yoksulluk ya da ceza arasında seçim yapmak zorunda kaldıklarını söylüyor.
"Yasağı ihlal edersek hapisle karşı karşıya kalırız. Yasağa uyarsak yoksullukla karşı karşıya kalırız" diyor Hilmend vilayetinde adı açıklanmayan bir çiftçi ve ekliyor:
“Para kazanamazsam yine haşhaş ekerim.”
Bir dönem Afganistan'daki haşhaş ve kenevir üretiminin önde gelen vilayetlerinden olan Hilmend'de haşhaş ekimi neredeyse tamamen son buldu.
Kaynak: Mepa News, BBC