Middle East Eye'a (MEE) konuşan üst düzey bir Mısırlı yetkili, Mısır ve Ürdün'ün ABD Başkanı Donald Trump'ı Filistinlilerin Gazze'den zorla göç ettirilmesi fikrinden vazgeçirmeyi başardıklarına ve ABD'nin Mısır'ın savaş sonrası planının arkasında durduğuna inandıklarını ifade etti.
Yetkili, “Bu, Araplar tarafından benimsenen ve desteklenen bir Mısır planı olacak” dedi ve ekledi: “Trump da bunu kabul etti.”
Salı günü adının açıklanmaması kaydıyla MEE'ye konuşan Mısırlı yetkili, Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın Washington ziyaretinin Trump'ı Gazze'yi Filistinlilerden arındırma planından vazgeçmeye ikna etmek açısından kritik önem taşıdığını söyledi. Kahire ve diğer Arap devletleri Abdullah'ın görüşmesinin sonucunu bir kazanım olarak değerlendirdi.
Mısırlı bir yetkili MEE'ye yaptığı açıklamada “Kapalı toplantı çok iyi geçti” ifadelerini kullandı.
Kral Abdullah, Gazze Şeridi'ni “ele geçirme” önerisi konusunda Trump'la açıkça karşı karşıya gelmedi ancak Mısırlı yetkili, Kral'ın Trump'ı planının "İslami aşırıcılığı kışkırtacağı ve bölgedeki ABD yanlısı hükümetlerin çöküşüne yol açacağı" konusunda özel olarak uyardığını ifade etti.
Yetkili, Trump'ın görüşme esnasında “özenli ve sempatik” tavırlar sergilediğini ifade etti.
Yeniden inşa ekipmanı için tutsaklar
Yetkili, Mısır'ın Abdullah'ın görüşmesinin ivmesini arttırdığını ve Hamas'ın Salı günü altı canlı rehineyi serbest bırakması için başarılı bir şekilde müzakere ederek Gazze'de baş aktör olma konusunda Trump'ın güvenini daha da kazandığını belirtti. Bu sayı ateşkes anlaşmasının mevcut aşamasında öngörülenin iki katı.
Yetkili, Hamas'ın rehineleri serbest bırakmayı kısmen İsrail'in yeniden inşaya başlaması için Gazze'ye iş makinelerin girmesine izin vermesi nedeniyle kabul ettiğini söyledi.
Ayrıca İsrail daha önce engellediği prefabrik evlerin Gazze'ye girişine de izin verdi. Hamas İsrail'in yardımları keserek ateşkesi ihlal ettiğini söylemiş ve esirleri serbest bırakmamakla tehdit etmişti.
Yetkili, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi'nin savaş sonrası Gazze yönetimine ilişkin Mısır planını görüşmek üzere muhtemelen Perşembe günü Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a gideceğini doğruladı. Sisi'nin seyahat planlarını daha önce Reuters da duyurmuştu.
Trump'ın kuşatma altındaki Gazze Şeridi'ni ele geçirme ve Filistinlileri zorla yerlerinden etme çağrısı ABD'de ve dünya genelinde geniş çaplı bir tepkiye yol açmıştı. Bu durum, teklife Arap halkından tepki gelmesinden ve İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşının genişlemesinden endişe eden ABD'nin Arap ortaklarını dehşete düşürdü.
Ateşkes anlaşmasının ikinci aşaması
Diplomatlar ve analistler Trump'ın İsrail saldırıları nedeniyle yerle bir olmuş Gazze Şeridi'ne gerçekten göz dikip dikmediği ya da Arap devletlerinden taviz koparmak için bir devralma tehdidinde bulunup bulunmadığı konusunda tahmin yürütmek zorunda kaldılar. Trump'ın Dışişleri Bakanı Marco Rubio, bunun ikincisi olduğunu ve Arap devletlerinin karşı teklifte bulunması gerektiğini öne sürdü.
Mısır'ın planının ivme kazanmasıyla birlikte Trump'ın ikna olduğu anlaşılıyor.
Pazartesi günü İsrail'e yaptığı bir ziyaret sırasında Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, ABD'nin Gazze'yi “herhangi bir şekilde, biçimde veya formda” devralması için "çok az iştahı olduğunu" söyledi.
Demokrat Senatör Richard Blumenthal ise Ürdün Kralı Abdullah'ın kendisine Arap devletlerinin İsrail ile ilişkileri normalleştirmek, Filistinlilerin kendi kaderlerini tayin etmelerini sağlamak ve İsrail ile bölgesel savunma anlaşmalarını genişletmek için bir planları olduğunu söylediğini aktardı.
İsrail ise Trump'ın önerisine sıcak baktı ve Gazze'den Filistinlilerin “gönüllü göçünü” kolaylaştırmak için bir müdürlük kurdu.
Öte yandan İsrail, savaş sonrası Gazze'nin yönetimine ilişkin görüşmeleri de içeren Gazze ateşkesinin ikinci aşamasına ilişkin müzakerelere "bu hafta başlayacağını" açıkladı.
Arap devletleri ve Filistin Yönetimi, savaş sonrası Gazze Şeridi için, bölgenin Hamas'a bağlı olmayan içeriden ve dışarıdan Filistinliler tarafından yönetilmesini öngören bir dizi plan ortaya attı.
MEE'nin daha önce bildirdiğine göre Filistin Yönetimi, Trump'ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff'a Gazze Şeridi'nde bir hükümet kurmak için "Hamas ile çatışmaya hazır olduğunu" iletti.
Gazze'nin geleceği
Mısırlı yetkili MEE'ye yaptığı açıklamada planları uyarınca bir çatışmaya gerek olmadığını ve Hamas'ın Batı Şeria'dan üst düzey Filistin Yönetimi yetkililerinin yer almayacağı yeni bir Filistin hükümeti için kenara çekilmeyi kabul ettiğini söyledi.
Associated Press Salı günü Mısır'ın planında Hamas ya da Filistin Yönetimi'nin yer almayacağını bildirdi. Haberde, Hamas'ın seçimleri kazandığı ve bölgenin kontrolünü ele geçirdiği 2007 yılından sonra Gazze'de kalan Filistin Yönetimi polislerinden oluşan bir polis gücünün kullanılacağı belirtiliyordu.
Ancak Gazze Şeridi'nde güvenlik kontrolünü kimin sağlayacağı konusu ayrıntılarda gizli. Örneğin Lübnan'daki iç savaş 1990'da yeni bir hükümetle sona erdi ancak Hizbullah silahlarını muhafaza etti ve devlet dışında silahlı bir güç olarak faaliyet gösterdi.
Mısırlı yetkili MEE'ye Kahire'nin önerisinin Körfez ülkelerinin yeniden inşa yatırımları yoluyla “Gazze Şeridi'nde sahada” rol almasını sağlayarak benzer bir durumu önlemeyi amaçladığını söyledi.
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve Dünya Bankası tarafından Salı günü yayınlanan ortak bir değerlendirmeye göre Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria'nın yeniden inşası için 50 milyar dolardan fazla kaynak gerekiyor.
İlk üç yıl içinde ise en az 20 milyar dolar gerekecek.
Kaynak: Mepa News, Middle East Eye