Ragıp Soylu | Middle East Eye | Tercüme: Mepa News
Papa Leo'nun İznik Konsili'nin 1.700. yıldönümü münasebetiyle Türkiye'ye yaptığı ziyaret Türkiye'deki birçok kişinin sert tepkisine neden olurken, ziyareti eleştirenler, Katolik lideri siyasi amaçlar gütmekle ya da Haçlı Seferlerini yeniden canlandırmaya çalışmakla suçladı.
İlk resmi yurtdışı gezisini gerçekleştiren Papa Leo, Cuma günü İznik Gölü'nde sular altında kalan ve MS 325 yılında İznik Konsili'nin toplandığı yer olduğuna inanılan antik bazilika kalıntılarını gezdi.
Erken dönem Hıristiyanlığın en önemli toplantılarından biri olarak kabul edilen konsül, Hıristiyan dünyasının dört bir yanından piskoposları bir araya getirdi.
Papa ve Rum Ortodoks Kilisesi lideri Ekümenik Patrik Bartholomeos, Roma döneminde İznik olarak bilinen İznik'te dualar ederek yıldönümünü birlikte andılar.
Ancak ziyaret, başta seküler ve milliyetçi politikacılar ve uzmanlar olmak üzere Türk yorumcuların yoğun ve çoğu zaman da tuhaf eleştirilerine maruz kaldı.
Perşembe günü sosyal medya platformu X'te yaygın bir şekilde dolaşıma sokulan bir haritada Türkiye'nin batısı Yunanistan tarafından ilhak edilmiş ve İstanbul “bağımsız bir ekümeniklik” olarak tasvir edilmişti ki bu, şehirde bulunan ekümenik patrikhaneye bir göndermeydi.
Bir kullanıcı haritayı Yunanca paylaşırken “Türkiye bir üçgenin içine sıkıştırılıyor” diye yazdı ve ekledi: “Papa'nın ziyaretini ve Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin faaliyetlerini bu bağlamda değerlendirin.”
Harita ilk olarak 2022 yılında Yunan haber kuruluşu Pentapostagma tarafından paylaşılmıştı.
Perşembe günü Ankara'ya gelen Papa, aynı zamanda Vatikan'ın devlet başkanı olduğu için askeri kıta ile karşılandı.
Papa'nın üst düzey bir Türk subayı tarafından selamlandığı fotoğraflar viral oldu.
Emekli Türk subayı Gökhan Avcı “Bu tam anlamıyla utanç verici” dedi.
Sol eğilimli popüler bir türkücü olan Sabahat Akkiraz ise “İznik bizim haberimiz olmadan Vatikan mı oldu?” diye sordu.
Avrasyacı görüşleriyle tanınan eski Türk Amiral Cihat Yaycı eleştirilerini daha da ileri götürdü.
“İznik Konsili'nin yıldönümü bahanesiyle ‘Roma'yı yeniden kurmayı’ ve Haçlı ruhunu canlandırmayı amaçlayan siyasi-dini bir proje yürütülüyor” dedi ve ekledi: "Papa'nın 28 Kasım'da İznik'e gelmesi tesadüf değildir. Bu tarih, 1095 yılında İslam topraklarına karşı Haçlı Seferleri'nin başlatılmasına karar verildiği tarihtir."
Bir diğer önde gelen seküler-milliyetçi ses olan gazeteci Erdem Atay da ziyaretin Hıristiyanların Türkiye'den toprak talep etmesine yol açabileceğini iddia etti.
Atay şunları söyledi: "Hak talep edecekler, toprak talep edecekler. Ne vereceksiniz, Heybeli Ada'yı mı, İmroz'u mu, Bozcaada'yı mı? İznik'i mi?"
“Haçlı cephesi kurmaya geliyorlar, işgal girişimi!”
Hem Yaycı hem de Atay, benzer “Vatikan taleplerinin” Osmanlı sultanları ve daha sonra modern Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk tarafından reddedildiğini iddia etti.
Vatikan'la ilişkilere aşina bir Türk yetkili, Katolik ve Ortodoks kiliselerinin 1054'teki Büyük Bölünme'den bu yana resmen bölünmüş olduğunu belirterek bu iddiaları reddetti.
Middle East Eye'a konuşan yetkili, “İki kilise 1054 yılında birbirini aforoz etti ve ortak bir deklarasyonla uzlaşma çağrısı yapılan 1960'lı yıllara kadar bölünmüş olarak kaldı” dedi ve ekledi: “Bundan önce hiçbir Papa İstanbul Patriği ile görüşmemişti.”
Türk Ortodoks Kilisesi Sözcüsü Selçuk Erenerol, Papa Leo'nun “ekümenik” sıfatını kullanmasına izin verilmemesi gerektiğini söyledi.
“Bu, anayasa ve Lozan Antlaşması ile korunan devletimizin bütünlüğüne saygısızlıktır” dedi.
Ana muhalefet partisi CHP'den milletvekili Ümit Dikbayır ise ziyaretin jeopolitik sonuçlar doğuracağını söyledi. “Türk Hıristiyanlar bile tehlikeyi görüyor ve itiraz ediyorlar” iddiasında bulundu.
Milliyetçi bir ilahiyatçı olan Cemil Kılınç ise “Papa'nın devlet başkanı sıfatıyla İstanbul ve İznik'te tören düzenlemesi anayasamızda yer alan laiklik ilkesine aykırıdır” diye ekledi.
Bu arada Türk yetkililer ziyaret konusunda ikiye bölünmüş durumda.
Bazıları bunu Türkiye'yi dünyanın en eski kiliselerinin özgürce faaliyet gösterebildiği ve ortak miraslarını anabildiği bir ülke olarak tanıtmak için bir fırsat olarak görüyor.
Diğerleri ise hem milliyetçi hem de bazı muhafazakar gruplar arasında internette yayılan komplo teorilerinin yol açacağı tepkilerden endişe ediyor.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Papa'nın ziyaretine katılmayı planlıyordu ancak son anda iptal etti; bu hareket, katılımının daha fazla spekülasyonu körükleyeceğinden korkan Türk yetkililer arasındaki endişeleri hafifletti.
Kaynak: Mepa News