Çin'deki Komünist Parti rejimi uzun yıllardır ülke genelindeki Müslümanları baskı altına alıyor ve onları asimile etmeye çalışıyor.
Mevcut Devlet Başkanı Şi Cinping döneminde hızlanan söz konusu politika özellikle Doğu Türkistan'daki Müslüman Uygur Türklerini yoğun bir şekilde hedef almıştı.
Son yıllarda ise Çin rejimi bu politikayı ülke geneline yaydı.
Çin'de birçok cami ya tamamen yıkılıyor yada birçoğunun minareleri, kubbeleri ve İslami mimariyi yansıtan özellikleri tahrip edilerek değiştiriliyor. Bu camiler arasında yüzlerce yıllık tarihe sahip birçok cami de bulunuyor.
"İslam'ı Çinlileştirme"
Çin'in "İslam'ı Çinlileştirme" politikası kapsamında camilere girişe kısıtlamalar da getirilirken, Müslümanlar ibadethanelerinde Komünist Parti yönetimini ve Çin devletini övmek de zorunlu tutuluyor.
Çin genelinde tamamen yıkılan yahut tahrip edilerek görüntüsü değiştirilen camilerin haritası şu şekilde:
Financial Times'ın hazırladığı rapora göre, incelenen toplam 2 bin 312 caminin üçte biri yıkıldı yahut kısmen tahrip edildi.
Bunlardan biri de ülkenin başkenti Pekin'deki Doudian Camii.
Caminin 2017 ve 2023 yılında çekilen uydu görüntülerinde değişim net bir şekilde görülüyor.
Caminin aynı tarihlerde çekilmiş fotoğraflarında da tahribatın ve değişimin boyutları gözler önüne seriyor.
Pekin yönetiminin "İslam'ı Çinlileştirme" politikası çerçevesinde Doudian Camii'ndeki İslami motifler tamamiyle ortadan kaldırılmış vaziyette:
Ayrıca camiye, bölgedeki Müslümanların yakından takip edilebilmesi için akıllı, yüz ve kimlik tespiti yapabilen güvenlik kameraları yerleştirildi.
Tahribata uğrayan bir diğer cami de Yunnan eyaletinde bulunan Najiaying Camii.
Cami tahribata uğradığı 2022 yılından önce şu şekilde görünüyordu:
Caminin 1997 yılındaki fotoğrafı, 2022 yılındaki uydu görüntüsü, aynı yılın ilerleyen aylarında çekilen bir fotoğrafı ve 2023'te çekilen bir uydu görüntüsü değişimi ortaya çıkarıyor.
Caminin "Çinlileştirilmesi" süreci bölgedeki Hui Müslümanların tepkisi çekmiş ve bölgede gerilim yaşanmıştı.
Bu süreçte yetkililerce yayınlanan bir uyarıda "herkesin 'renovasyon' sürecinde yetkililerle iş birliği yapması ve söylentilere itibar etmemesi" talep edildi.
Değiştirilen ibadethanelerden biri de Maoxian'daki Chengguan Camii'ydi. Camideki değişim kameralara böyle yansıdı.
"İslam'ın Çinlileştirilmesi" uygulaması uzmanlarca İslam'ın ülkeden tamamen yok edilmesine yönelik bir adım olarak yorumlanıyor. Çin'in İslami yaşantıyı kısıtlaması da bunun bir delili olarak gösteriliyor.
Çinli yetkililerce yayınlanan bir belgede camilere çocukların götürülmemesi talep ediliyor.
Söz konusu belgede şu ifadeler yer alıyor:
"Çocuklar fiziksel ve zihinsel gelişimlerinin kritik bir aşamasındadır. Bağımsız düşünme yeteneğine sahip değillerdir. Bu nedenle, lütfen tüm ebeveynler ve arkadaşlar aktif olarak iş birliği yapsın ve çocukları dinden uzak tutsunlar."
Çin rejiminin yok ettiği camilerin önemli bir bölümü, Çin'deki Komünist Parti rejiminin kurucusu olan Mao Zedong tarafından "Kültür Devrimi" sürecinde yıkılmıştı. Mao dönemi sonrasında kısıtlamalar gevşeyince bölge Müslümanları camilerini tekrar inşa etmişti.
Tahrip edilen bir diğer cami ise Ningxia eyaletindeki Weizhou Ulu Camii. Yıkılması gündeme gelen cami 2019 yılında "Çinlileştirildi." Camideki değişim uydu görüntülerine ve fotoğraflara yansıdı.
Camiler inşa edildikleri dönemde Çin rejiminin izni ve onayıyla inşa edilmiş olsa da bugün rejim camileri yaygın bir şekilde hedef alıyor. Camilerini korumak isteyen Uygur Türkü ve Hui Müslümanlar ise baskı ve sindirme politikasıyla karşı karşıya kalıyor.
Çin rejimi tarafından kısa bir süre içerisinde tahrip edilmek istenen bazı camiler ve yapılan planlara göre bu camilerin yeni görüntüleri şu şekilde:
Yangjiazhuang Camii
Shanglin Jiaya Camii
Shulin Lane Camii
Çin rejimi tarafından yıkıldığı veya tahrip edildiği uydu görüntülerine yansıyan diğer camiler ise şu şekilde:
(Yüksek çözünürlük için görsele tıklayın.)
Kaynak: Mepa News