Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman dün ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray'da görüştü.
Trump, Bin Selman'ı bando takımı, bayrak taşıyan atlılar ve askeri uçakların yer aldığı bir geçit töreniyle karşıladı.
İki lider görüşmelerinin ardından Oval Ofis'te gazetecilerin sorularını yanıtladı, iş fırsatları, barış, yapay zeka ve teknoloji sektöründen bahsetti.
Görüşmeden önce çıkan 5 başlık şu şekilde:
Suudi Arabistan-İsrail ilişkileri
Son dönemde Trump, Suudi Arabistan'ın İsrail ile normalleşmesini istediğini birçok kez dile getirdi.
Görüşmede Bin Selman ve Trump bu konuda olası bir ilerleme sinyali verdi. Ancak Bin Selman, Riyad'ın olası bir anlaşmanın parçası olarak Filistin devletinin kurulması sürecini ilerletmek istediğini yineledi.
Bin Selman gazetecilere, "Tüm Ortadoğu ülkeleriyle iyi ilişkiler kurmanın iyi bir şey olduğuna inanıyoruz ve Abraham Anlaşmaları'nın bir parçası olmak istiyoruz. Ancak iki devletli çözüme giden yolu net bir şekilde güvence altına almak istiyoruz. Bugün sayın Başkan ile bu konuda çalışmamız gerektiği konusunda sağlıklı bir görüşme yaptık, bunu mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirmek için doğru ortamı hazırlayabileceğimizden emin olmak istiyoruz." dedi.
Suudi yetkililer daha önce İsrail'in tanınmasını Filistin devletinin kurulmasına bağlayan Arap Barış Girişimi'ne bağlı olduğunu vurgulamıştı.
Trump, Bin Selman ile bu konu hakkında "iyi görüşmeler yaptığını" söyledi.
Savunma anlaşması
Trump, Beyaz Saray'da Suudi lider için düzenlediği resmi yemekte, ABD'nin Riyad'ı "NATO üyesi olmayan önemli müttefik" olarak tanımaya karar verdiğini duyurdu.
Bu statü, gelişmiş Amerikan silah sistemlerinin diğer alıcılarının geçmesi gereken karmaşık lisans protokollerinden bazılarına tabi olmaksızın, ABD askeri teçhizatına, satışlarına ve diğer iş birliklerine hızlı erişimi sağlıyor.
Beyaz Saray ayrıca ikilinin "80 yılı aşkın süredir devam eden savunma ortaklığını güçlendiren ve Ortadoğu'da caydırıcılığı pekiştiren stratejik bir savunma anlaşması imzaladığını" duyurdu. Beyaz Saray, anlaşmanın "Suudi Arabistan'dan ABD'nin masraflarını karşılamak için yeni yük paylaşımı fonları sağlayacağını ve Suudi Arabista'ın ABD'yi birincil stratejik ortağı olarak gördüğünü teyit edeceğini" söyledi.
Trump, Suudi Arabistan'a F-35 savaş uçaklarının satışından da bahsetti. "İsrail'in bölgedeki askeri üstünlüğünü sağlamak için jetlerin kalitesinin düşürülmeyeceğini" savundu ve Bin Selman'a "İsrail seviyesi düşürülmüş uçakları almanızı istiyor. Bunun sizi çok mutlu edeceğini sanmıyorum. Onlar harika bir müttefik oldular. İsrail harika bir müttefik oldu ve şu anda tam da bunu değerlendiriyoruz. Ama bana kalırsa, ikisi de en üst düzeyde olmaları gereken bir seviyedeler" dedi.
İran meselesi
Trump, Haziran ayında İran'ın nükleer tesislerine yönelik ABD saldırılarından bir kez daha gurur duyduğunu ifade etti.
"Bunu herkes adına yaptık ve sonuç olağanüstüydü çünkü en iyi pilotlara, en iyi ekipmana, en iyi uçaklara, her şeyin en iyisine sahibiz" dedi.
ABD başkanı daha sonra İran konusunda daha yumuşak bir ton kullandı ve Tahran'ın Washington ile diplomatik bir çözüm aradığını savundu. Trump "Buna tamamen açığım ve onlarla görüşüyoruz. Ve bir süreç başlattık. İran ile bir anlaşma yapmak güzel olurdu. Savaştan önce bunu yapabilirdik, ama olmadı. Bence orada bir şeyler olacak" ifadelerini kullandı.
Bin Selman, Suudi Arabistan'ın ABD-İran anlaşmasını destekleyeceğini söyledi ve "ABD ile İran arasında bir anlaşmaya varılmasına yardımcı olmak için elimizden geleni yapacağız. Bölgenin, dünyanın ve ABD'nin memnun olacağı iyi bir anlaşmanın İran'ın geleceği için iyi olacağına inanıyoruz." şeklinde konuştu.
1 trilyon dolarlık yatırım
İki liderin kamuoyuna yaptıkları açıklamaların başında Trump, Suudi Arabistan'ın ABD'ye yapacağı ve yüz milyarlarca dolar olacağını söylediği yatırımlar için teşekkürlerini dile getirdi.
Trump, "600 milyar dolarlık yatırımı kabul ettiğiniz için size teşekkür etmek istiyorum. O benim dostum olduğu için bu rakamı 1 trilyon dolara çıkarabilir, ama bunun için onunla biraz çalışmam gerekecek" dedi. "Suudi fonlarının ABD şirketleri ve Wall Street yatırım şirketleri için istihdam ve kaynak oluşturacağını" da sözlerine ekledi.
Bin Selman ise Suudi Arabistan'ın ABD'deki yatırımlarının muhtemelen 1 trilyon dolara çıkacağını açıkladı. Veliaht Prens, "ülkesinin ABD'deki gelişen teknolojilerin temelinin bir parçası olmak istediğini" ekledi.
Karşılıklı övgüler
Trump ve Bin Selman, ziyaretin başından andan itibaren birbirlerine övgü dolu sözler sarf etti.
Bir noktada Trump, Bin Selman'ın elini tuttu ve 2021'de koronavirüs salgını sırasında Riyad'ı ziyaret ettiğinde Bin Selman'a sadece yumruk tokuşturarak selam veren eski ABD Başkanı Joe Biden'ı eleştirdi.
ABD Başkanı, Suudi Veliaht Prensi "fantastik" ve "muhteşem" olarak nitelendirdi. Trump, "Bugün Oval Ofis'te son derece saygın bir adam var ve o benim uzun zamandır arkadaşım, çok iyi bir arkadaşım. Yaptığı işten çok gurur duyuyorum. İnsan hakları ve diğer her şey açısından yaptığı şeyler inanılmaz." dedi.
Kaynak: Mepa News, Al Jazeera