Bir ABD'li yetkili ve doğrudan bilgi sahibi bir kaynağa göre, Beyaz Saray temsilcisi Steve Witkoff geçen hafta Senato'daki üst düzey Cumhuriyetçileri, İsrail'in nükleer tesislerini bombalaması halinde İran'ın kitlesel zayiata yol açabilecek bir karşılık verebileceği konusunda özel olarak uyardı.
Witkoff'un diplomasisi bu hafta sonu başarısız olursa İsrail İran'ı hızlı bir şekilde vurmaya hazırlanırken, Başkan Trump'ın elçisi bir sonraki adımın ne olacağı konusunda alarm verdi ve İran'ın misillemesinin İsrail'in savunmasını aşabileceğini, ağır hasara yol açabileceğini söyledi.
İran ayrıca nükleer tesislerine bir saldırı olması halinde bölgedeki ABD hedeflerini de vurma sözü verdi. ABD, zarar görebilecek diplomatlarını ve asker ailelerini geri çekme sürecinde.
Trump Perşembe günü gazetecilere verdiği demeçte bir İsrail saldırısının “eli kulağında” olduğunu söylemek istemediğini ancak “bunun pekala gerçekleşebileceğini” ifade etti. Trump çatışmadan kaçınmak istediğini vurguladı ancak bunun İran'ın vermek istemediği tavizleri gerektireceğini söyledi.
Witkoff Pazar günü İran ile altıncı tur nükleer görüşmelere hazırlanıyor. Bu müzakerelerin sonuncusu olabilir.
İsrailli yetkililer İsrail ordusunun yüksek alarmda olduğunu söylüyor. Başbakan Binyamin Netanyahu harekete geçmek için Trump'tan yeşil ışık bekliyor.
Witkoff geçtiğimiz Perşembe günü bir grup Cumhuriyetçi senatörle İran konusunda kapalı kapılar ardında bir brifing düzenledi.
Witkoff Senatörlere bir anlaşmaya varılamaması halinde İsrail'in askeri saldırılarının masada olduğunu söyledi.
Ardından İran'ın balistik füze kapasitesini gündeme getirdi. Kaynaklara göre ABD, İsrail'in hava savunmasının İran'ın yüzlerce füzeyle vereceği bir yanıtı karşılayamayacağından endişe ediyor.
Witkoff bilgilendirdiği gruba böyle bir saldırının büyük kayıplara ve hasara yol açabileceğini söyledi.
Witkoff Çarşamba günü New York'ta yaptığı bir konuşmada da İran'ın balistik füze cephaneliğine ilişkin endişelerini dile getirmiş ve bunu İsrail için İran'ın nükleer kapasitesi kadar “varoluşsal bir tehdit” olarak nitelendirmişti.
ABD'li bir yetkili, ABD istihbarat tahminlerine göre İran'ın 900 kilogram veya daha fazla patlayıcı taşıyabilen savaş başlıklarına sahip 2.000 balistik füzeye sahip olduğunu söyledi. İsrail bu füzelerin birçoğunun menzili içinde.
Çarşamba günü İran Savunma Bakanı, İran'ın 1.814 kilogram savaş başlığına sahip yeni bir balistik füze geliştirdiğini iddia etti.
ABD'li yetkili, İran'ın Ekim 2024'te İsrail'e yönelik bir önceki füze saldırısından bu yana balistik füze üretimini önemli ölçüde arttırdığını ve ayda yaklaşık 50 füze ürettiğini söyledi.
Yetkili, İran'ın hedefinin İsrail'in sahip olduğu füze savunma önleyicilerinin sayısından daha fazla balistik füze üretmek olduğunu söyledi.
İran-İsrail geriliminde son durum
İsrailli yetkililere göre CENTCOM Komutanı General Erik Kurilla'nın İran konusunda üst düzey siyasi ve askeri yetkililerle görüşmelerde bulunmak üzere Cumartesi günü İsrail'e gitmesi bekleniyor. Kurilla'nın bölgedeki diğer ülkeleri de ziyaret etmesi bekleniyor.
Salı günü Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi önünde ifade veren Kurilla, İsrail'in İran'ı vurmasının Orta Doğu'daki ABD güçlerini İran'ın misilleme tehdidiyle karşı karşıya bırakacağını söyledi.
ABD, Bağdat Büyükelçiliği'ndeki zorunlu olmayan personeli ve Körfez'deki çeşitli üslerdeki askeri personelin aile üyelerini tahliye ediyor. Dışişleri Bakanlığı Perşembe günü İsrail'deki ABD'li diplomatlara ve ailelerine güvenlik kısıtlamaları getirdi.
Öte yandan İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump'ın ısrar ettiği gibi İran'ın uranyum zenginleştirmeyi durdurmayı kabul etmeyeceğini söyledi.
Pezeşkiyan, "Eğer (nükleer tesislerimizi) bir bombayla yok ederlerse, yok olacaklar. Tüm bu kabiliyetler aklımızda ve bu nedenle ne yaparlarsa yapsınlar yeniden inşa edeceğiz" dedi.
Devrim Muhafızları Komutanı General Hüseyin Selami Perşembe günü yaptığı açıklamada İran'ın savaşa hazır olduğunu ve saldıracağı hedefleri çoktan belirlediğini ileri sürdü.
Selami, İsrail'in herhangi bir saldırısına İran'ın vereceği yanıtın, geçen yıl İsrail'e yönelik iki büyük füze saldırısından “daha acı verici ve daha yıkıcı” olacağını vurguladı.
Perşembe günü İran ayrıca “düşmanın hareketlerine odaklanacağını” söylediği yeni askeri tatbikatları da duyurdu.
İran'ın önceki iki füze saldırısının sınırlı hasar ve az sayıda can kaybıyla sonuçlanması İsrailli yetkililere gelecekte benzer saldırılarla başa çıkabileceklerine dair güven vermişti.
Witkoff Pazar günü Umman'da İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile bir araya gelerek İran'ın ABD'nin nükleer anlaşma önerisine vereceği yanıtı görüşecek.
Bu görüşme diplomatik çabaların devam edip etmeyeceğini ya da askeri bir operasyonun başlayıp başlamayacağını belirleyebilir.
İsrail güvenlik kabinesi krizi görüşmek üzere Perşembe günü toplanacak.
İsrailli bir yetkiliye göre Witkoff Çarşamba günü Netanyahu ile yükselen tansiyon hakkında konuştu ve Cuma günü Umman seyahati öncesinde üst düzey danışmanı Ron Dermer ve Mossad direktörü David Barnea ile görüşecek.
Arakçi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından Perşembe günü kabul edilen İran'ı kınayan bir kararın nükleer müzakereleri zorlaştırabileceğini söyledi.
İran buna karşılık olarak bazı nükleer faaliyetlerini artırma sözü verdi.
Kaynak: Mepa News, Axios