Brüksel'de iki günlük toplantı için bir araya gelen NATO savunma bakanları Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'nı (INF) masaya yatırdı. Anlaşmayı ihlal eden Rusya NATO'yu endişelendiriyor.
Moskova ve Washington arasında 1987 yılında yapılan anlaşmayı korumaya çalıştıklarını belirten NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg "Tek taraflı uygulanan anlaşma güvenlik sağlayamaz. Bu yüzden Amerika Birleşik Devletleri Başkanı 6 ay içinde anlaşmadan çekileceğini açıkladı. Tüm müttefikler bu kararı destekliyor." dedi.
Rusya'nın yıllardır füze sistemini geliştirerek INF Anlaşması'nı ihlal ettiğini belirten Stoltenberg, ittifakın yıllardır bu konuda Moskova hükümetini uyardığını ancak olumlu sonuç alınamadığını söyledi.
Basın toplantısında konuşan Jens Stoltenberg işlemeyen bir anlaşmanın sonuçlarının oldukça 'vahim' olacağını belirtti. Stoltenberg NATO "silahlanma yarışı istemiyor" ifadelerine yer verdi.
"Rusya ile diyalog kapıları açık kalmalı"
Jens Stoltenberg cuma günü Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ile Münih Güvenlik Konferansı'nda bir araya geleceğini zira Rusya ile diyaloğa devam etmenin önemine vurgu yaptı.
Washington daha önce ülkesinin INF anlaşmasından çekilmesini Rusya'nın uzun zamandır devam eden ihlallerine bağlayarak Moskova'yu suçladı. Bu duruma tepki gösteren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinin de anlaşmadan çekileceğini duyurdu. Trump, Rusya'nın yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde ağustos 2019 tarihinde anlaşmadan tamamen ayrılmış olacaklarını duyurdu.
Anlaşmanın iptal edilmesinin Avrupa Birliği'nin (AB) güvenliğini tehlikeye sokacağı iddia ediliyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, anlaşmanın, Avrupa güvenliği ve istikrarı için önemine vurgu yaptı. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise çekilme sürecinin ertelenmesi çağrısında bulundu.
AB'de nükleer endişesi
1987 yılında ABD Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçev arasında imzalanan anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan karadan havaya atılabilen orta menzilli füzelerin yasaklanmasını öngörüyor. Anlaşma, denizden ateşlenen füzeleri kapsamıyor.
INF, Avrupa'da nükleer savaş riskini azaltmaya yönelikti. Bu yüzden Almanya anlaşmadan en çok fayda gören ülkelerden biri konumundaydı.
Nükleer savaş tehdidini ortadan kaldırmayı amaçlayan anlaşma çerçevesinde 4 yılda yaklaşık 2 bin 700 füze imha edildi.
INF anlaşması, nükleer silahlı füzeleri 30 yıldır Avrupa Birliği ülkelerinden uzak tutuyor.
AB ülkeleri savunma harcamalarını artırıyor
NATO üyesi 29 ülkenin 2024 yılına kadar GSYİH'nin yüzde 2'sini savunmaya harcamaları öngörülüyor.
Amerika Birleşik Devletleri başkanı Donald Trump ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında krize neden olan bu konu da NATO savunma bakanları toplantısında görüşülecek. Toplantıya Avrupa Birliği Dışilişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de katılacak.
NATO bünyesinde 30 kara taburu, 30 hava filosu ve 30 savaş gemisinin 30 gün içerisinde harekata hazır hale getirilmesi öngörülüyor.