Taliban ve Kabil hükümeti heyetleri, dün Afganistan'da esir takasını görüştü.
Video konferans yoluyla yapılan görüşmede ABD, Katar ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin heyetleri de yer aldı.
Görüşmeden, esir takasının 31 Mart'ta hayata geçmesi kararı çıktı.
Taliban'dan açıklama
Taliban Siyasi Ofis Sözcüsü Suheyl Şahin, dün gerçekleştirilen görüşmeye ilişkin sosyal medya hesabı üzerinden açıklamada bulundu.
Görüşmeleri doğrulayan Şahin, esir takasının 31 Mart'ta başlayacağını ifade etti.
Şahin, Taliban'ın Bagram Cezaevi'ne bir heyet göndereceğini ve esirlerin serbest bırakılması sürecinin, Taliban'ın verdiği listeye göre gerçekleştirileceğini söyledi.
Esir takası
Taliban ile ABD arasında yaklaşık 16 ay devam eden görüşmelerin ardından, 29 Şubat tarihinde Katar'ın başkenti Doha'da savaşı sona erdirecek anlaşmaya imza atılmıştı.
Anlaşma kapsamında ilk olarak Taliban ve Kabil hükümeti arasında kapsamlı bir esir takasının gerçekleşmesi öngörülüyordu.
ABD ile Taliban arasında imzalanan anlaşmada esirlerin serbest bırakılmasına dair şu hüküm yer alıyordu:
"Birleşik Devletler tüm ilgili taraflar ile, tüm ilgili tarafların işbirliği ve onayıyla bir güven inşa edici tedbir olarak, savaş esirlerinin ve siyasi tutsakların süratle serbest bırakılması için bir plan üzerine derhal çalışmaya başlayacağını taahhüt eder. Birleşik Devletler tarafından bir devlet statüsünde tanınmayan ve Taliban olarak bilinen Afganistan İslam Emirliği mensubu beş bine kadar (5000) esir ve diğer tarafın bin (1000) esiri, Afganlar-arası görüşmelerin ilk günü olan 10 Mart 2020, Hicri ay takvimine göre 15 Recep 1441, Hicri güneş takvimine göre 20 Hût 1398 tarihinde serbest bırakılacaktır. İlgili taraflar müteakip üç ay süresince geriye kalan tüm tutsakları serbest bırakma hedefindedir. Birleşik Devletler bu hedefi tamamlamayı taahhüt eder. Birleşik Devletler tarafından bir devlet statüsünde tanınmayan ve Taliban olarak bilinen Afganistan İslam Emirliği, serbest bırakılan tutsaklarının, bu anlaşmada zikredilen sorumluluklarla bağlı olacağını, böylece Birleşik Devletler ve müttefiklerine karşı bir tehdit teşkil etmeyeceklerini taahhüt eder."
Esir takası belirlenen zamanda hayata geçmedi
ABD, anlaşmada esir takasının hayata geçmesini taahhüt etse de, ABD destekli Kabil hükümeti geçen 2 haftadan uzun süreye rağmen Taliban mensuplarını serbest bırakmadı.
Kabil hükümeti, Taliban mensuplarının şartlı olarak serbest bırakılmasını teklif ederken, bu teklife Taliban sert tepki göstermişti.
Taliban'ın Siyasi Ofis Sözcüsü Suheyl Şahin, esir takasına ilişkin bir açıklama yapmıştı.
Şahin, yaptığı açıklamada Kabil hükümetinin hamlesini kabul etmediklerini belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:
"Barış anlaşmasında 5 bin mahkumun serbest bırakılacağı ve bunun ardından Afganlar arası diyaloğun başlayacağı açıkça belirtilmekte. Mahkumların şartlı olarak serbest bırakılmasını hiçbir zaman kabul etmedik. Eğer biri bunu öne sürerse, bu 29 Şubat'ta imzalanan barış anlaşmasına aykırı olacaktır."
Kabil hükümeti müzakere heyetini açıkladı
Öte yandan Kabil hükümeti, Afganlar arası görüşmelerde yer alacak heyeti de ilan etti.
Heyette yer alan isimler şu şekilde:
- Masum Stanikzay: Eski Milli Emniyet Müdürü ve üst düzey siyasi. Sovyet-Afgan Savaşı'nda Sovyet destekli hükümet saflarında yer almış bir isim
- Nadir Nadiri: Üst düzey siyasetçi ve hukukçu. Afganistan Devlet Başkanı Başdanışmanı
- Metin Bek: Üst düzey siyasetçi ve aşiret lideri, Kuzey İttifakı mensubu
- Batur Dostum: Özbek savaş ağası Abdurreşid Dostum'un oğlu (Türkiye'de yaşayan Dostum, emekli Tuğgeneral Levent Çolak'ın kızı Beliz Çolak ile evli - 27.7.2019)
- Halid Nur: Kuzey İttifakı üyesi Tacik savaş ağası Atta Muhammed Nur'un oğlu. İngiltere'de askeri akademide okuyan Nur, Taliban ile barış görüşmelerine yakından tanıklık eden bir isim
- Gayret Bahir: Hizbi İslami Gulbeddin üyesi. Halihazırda Afganistan Meşeranu Cirga (İhtiyar Heyeti) mensubu olan Bahir bir tıp doktoru. Bahir, siyasi heyetine başkanlık ettiği Hizbi İslami ile Kabil hükümeti arasındaki müzakerelerde grubu temsil etmişti
- Abdulhafiz Mansur: Burhaneddin Rabbani ve Ahmed Şah Mesud liderliğindeki Cemaat-i İslami'nin eski mensubu. Mansur, medyacılık alanında önde gelen bir isim ve üst düzey bir siyasetçi
- Zarar Ahmed Mukbil Osmani: Üst düzey bir diplomat ve siyasetçi. Genelkurmay Başkan vekilliği, Dışişleri ve İçişleri Bakanlıkları gibi görevlerde bulundu
- Muhammed Natıki: Hazara siyasetçi. Kuzey İttifakı heyetlerinde yer alan Abdullah Abdullah'a yakın isim İran'da da eğitim gördü
- Rasul Talib: Afganistan Devlet Başkanı Danışmanı, siyasetçi
- Habibe Serabi: Kadın hematolojist ve siyasetçi. Valilik ve Kadın İşleri Bakanlığı görevinde bulunan isim daha çok sosyal konular ile ilgileniyor
- Kelimullah Nakabi: Cemaat-i İslami'nin üst düzey isimlerinden
- Eyyub Ensari: Herat ili emniyet müdürü, üst düzey polis
- Mevlevi İnayetullah Beliğ: Afgan Alimler Konseyi üyesi ve Afganistan Devlet Başkanı Danışmanı
- Abdulhadi Argandival: Eski Hizb-i İslami üyesi. Bu gruptan ayrılan bir kesime liderlik eden Argandival, Afganistan Ekonomi Bakanı olarak da görev yaptı
- Dr. Emin Ahmedi: Akademisyen olan Ahmedi Kabil İbni Sina Üniversitesi Rektörü. Ahmedi İran'da da genç yaştan itibaren İslami alanda eğitim görmüş bir isim
- Zekiye Vardak: Kadın bir mimar olan Vardak, aynı zamanda Stratejik Planlama konusunda Kabil hükümetinde danışmanlık görevi yürüttü. Sosyal faaliyetleriyle ön plana çıkan Vardak'ın babası, kardeşi ve eşi üst düzey askeri isimlerdi. Vardak'ın eşi aynı zamanda 6 yıl Afganistan'ın ABD Büyükelçiliği görevindeydi
- Şehla Ferid: Kadın bir akademisyen olan Ferid, feminizm üzerine yazdığı yazılarla da biliniyor. Ferid, Kabil Üniversitesi'nde Hukuk ve Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde profesör
- Şerife Zurmati: Üst düzey kadın siyasetçi. Kadın İşleri Bakanlığı'nda Bakan Yardımcılığı görevi de yaşan Zurmati, Bağımsız Seçim Komisyonu'nda da görev almıştı
- Zeyneb Muvahid: Dini eğitim almış Cemaat-i İslami mensubu bir kadın olan Muvahid, kadın hakları ve feminizm konularında çalışıyor. Üniversitelerde dersler de veren Muvahid, aynı zamanda 2018 yılında milletvekili adayı olmuş ancak seçimlerde kazanamamıştı
Kaynak: Mepa News