İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve ABD Başkanı Donald Trump, Orta Doğu'daki gerilimi görüşmek üzere bir araya geldikleri bir başka görüşmede ortak bir duruş sergileyerek birbirlerine övgüler yağdırdı.
Trump'ın göreve geldiği Ocak ayından bu yana ABD'ye beşinci ziyaretini gerçekleştiren Netanyahu Pazartesi günü Florida'daki Mar-a-Lago tatil köyünde ABD Başkanı ile bir araya geldi.
İki lider Orta Doğu'daki en acil meseleleri ele alırken karşılıklı iltifatlar jeopolitik bir duruşa dönüştü: Gazze ve İran.
Trump İsrail'in Gazze halkına yardım ettiğini iddia etti ve İsrail'in neredeyse her gün gerçekleştirdiği ateşkes ihlallerini reddetti.
İşte Trump-Netanyahu görüşmesinden çıkan önemli sonuçlar:
Trump Hamas'ın silahsızlanması gerektiğini vurguladı
Netanyahu ile görüşmesinden önce ve sonra Hamas'ın silahsızlanması gerektiğini vurgulayan Trump, Filistinli gruba sert bir tehdit savurdu.
Hamas'ın silahlarını bırakmayı reddetmesi halinde ne olacağı sorusuna Trump şu yanıtı verdi "Bu onlar için korkunç olur, korkunç. Onlar için gerçekten çok kötü olacak."
Geçtiğimiz hafta ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Washington'un en önemli önceliğinin ateşkesin ikinci aşamasına geçmek olduğunu, bu aşamada teknokrat bir Filistin yönetiminin kurulacağını ve bölgeye uluslararası bir polis gücünün konuşlandırılacağını söyledi.
Ancak Pazartesi günü Trump, Hamas'a odaklanmaya devam etti ve grubun silahlarını bırakmayı reddetmesi halinde diğer ülkelerin “onları yok etmeyi” teklif ettiği iddiasını yineledi.
İsrail, Ekim ayında ateşkesin başlamasından bu yana Gazze'de 414 Filistinliyi öldürdü ve derme çatma çadırlarda ölümcül hava koşullarına maruz kalan insanlara rağmen, geçici barınak maddeleri de dahil olmak üzere bölgeye uluslararası yardım akışını kısıtlamaya devam ediyor.
Ancak Trump, İsrail'in anlaşma kapsamındaki taahhütlerini “yüzde 100” yerine getirdiğini söyledi.
Gazetecilere verdiği demeçte “İsrail'in yaptığı hiçbir şeyden endişe duymuyorum” dedi.
ABD'den İran'a tehdit
Trump, Tahran'ın nükleer programını ya da füze kapasitesini yeniden inşa etmesi halinde Washington'un İran'a karşı daha fazla askeri eylemde bulunacağını öne sürdü.
Trump sık sık dile getirdiği, ABD'nin Haziran ayında İran'ın nükleer tesislerine yönelik hava saldırılarının Gazze'de ateşkesin yolunu açtığı argümanını bir kez daha dile getirdi.
Trump, “Şimdi İran'ın yeniden inşa etmeye çalıştığını duyuyorum ve eğer öyleyse, onları yıkmamız gerekecek” dedi.
"Onları yere sereceğiz. Onların canına okuyacağız. Ama umarım böyle bir şey olmaz."
Son haftalarda İsrailli yetkililer ve ABD'li müttefikleri, İsrail'e tehdit oluşturmadan önce İran'ın füze programıyla ilgilenilmesi gerektiğini savunarak odağı İran'ın füze programına kaydırdı.
ABD'nin İran'ın füze programını hedef alan bir İsrail saldırısını destekleyip desteklemeyeceği sorulduğunda Trump, "Eğer füzelerle devam edeceklerse, evet. Nükleer mi? Hızlı. TAMAM MI? Bir tane olacak: Evet, kesinlikle. Diğeri de: Bunu hemen yapacağız." dedi.
İran füze programı konusunda müzakere etmeyi reddetti ve nükleer silah üretme arayışını da reddetti.
Bu arada İsrail'in ilan edilmemiş bir nükleer cephaneliğe sahip olduğuna inanılıyor.
"Sizinleyiz, sizinle olmaya devam edeceğiz"
İsrail'in Gazze'ye yönelik soykırım savaşının ilk günlerinden bu yana ABD medyasında çıkan haberlerde ABD Başkanı'nın, önce Joe Biden'ın, ardından da Trump'ın Netanyahu' ya kızgın ya da kırgın olduğu öne sürüldü.
Ancak ABD'nin İsrail'e verdiği askeri ve diplomatik destek hiçbir zaman kesintiye uğramadı.
Netanyahu'nun ziyareti öncesinde de Trump'la aralarında potansiyel bir çatlak olduğuna dair benzer haberler çıkmıştı.
Yine de iki lider Pazartesi günü kardeşçe bir romantizm gösterisi yaptı.
Trump Netanyahu'yu bir “kahraman” olarak nitelendirdi ve onun savaş zamanı liderliği olmasaydı İsrail'in var olamayacağını ileri sürdü.
Trump Netanyahu'ya “Sizinleyiz ve sizinle olmaya devam edeceğiz ve Orta Doğu'da pek çok iyi şey oluyor” dedi.
"Orta Doğu'da barış var ve bunu korumaya çalışacağız. Bence bu şekilde tutmakta çok başarılı olacağız. Siz de harika bir dost oldunuz."
ABD Başkanı ayrıca İsrail'de yolsuzluk suçlamalarıyla karşı karşıya olan Netanyahu için başkanlık affı sağlama çabalarının da altını çizdi.
İsrail Başbakanı, ABD Başkanı'nın normalde İsrail vatandaşlarına verilen İsrail Ödülü'ne layık görüleceğini açıkladı.
Netanyahu, “Bunun tüm İsraillilerin ezici çoğunluğunun hissiyatını yansıttığını söylemeliyim” dedi ve ekledi:
“İsrail'e yardım etmek ve teröristlere ve medeniyetimizi yok etmek isteyenlere karşı ortak mücadelemize yardımcı olmak için yaptıklarınızı takdir ediyorlar.”
Netanyahu'nun şu ana kadar affedilmemesi ise dikkat çekti.
Trump'tan İsrail-Suriye yakınlaşması çağrısı
Trump'ın Netanyahu'ya baskı yaptığı alanlardan biri de Suriye'ydi.
Trump Netanyahu'nun Suriye ile “iyi geçineceğini” söyledi ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara'dan övgüyle söz etti.
Eski Devlet Başkanı Beşar Esed'in geçen yıl devrilmesinden bu yana İsrail, Suriye'nin güneyindeki işgalini Golan Tepeleri'nin ötesine taşıyarak Cebelu'ş Şeyh'te geniş bir alanı ele geçirdi. İsrail ordusunun ayrıca baskınlar düzenleyerek ülkedeki insanları kaçırdığı ve ortadan kaybettiği bildiriliyor.
Yeni Suriye yönetimi İsrail ile çatışma istemediklerini vurguladılar ancak iki ülke arasında bir güvenlik anlaşmasına varılmasına yönelik görüşmeler durmuş vaziyette.
Trump “Suriye konusunda bir mutabakatımız var” dedi ve ekledi: "Şimdi Suriye'de yeni bir başkanınız var. Ona saygı duyuyorum. Çok güçlü bir adam ve Suriye'de ihtiyacınız olan şey de bu."
Netanyahu ise İsrail'in Suriye'ye yaklaşımı konusunda kesin konuşmadı.
“Bizim çıkarımız Suriye ile barışçıl bir sınıra sahip olmaktır” dedi ve ekledi Netanyahu: “Sınırımızın hemen yanındaki sınır bölgesinin güvenli olduğundan emin olmak istiyoruz - terörist yok, saldırı yok.”
Lübnan'da yeniden başlayan savaş hakkında: 'Göreceğiz'
Gazze'de ateşkesin başlamasından bu yana İsrail'in Lübnan'daki saldırılarını yoğunlaştırması, bu ülkeye karşı yeniden geniş çaplı bir savaş başlatabileceği endişelerine yol açıyor.
Bu yılın başlarında Lübnan hükümeti Hizbullah'ın silahsızlandırılması için bir kararname yayınladı ancak grup ülkeyi İsrail'e karşı savunmak için silahlarını elinde tutma sözü verdi.
Pazartesi günü Trump, Lübnan'daki çatışmanın yeniden başlaması ihtimalini göz ardı etmedi.
Başkan, Lübnan'da daha fazla İsrail saldırısını destekleyip desteklemeyeceği sorulduğunda “Bunu göreceğiz” dedi.
"Lübnan hükümeti Hizbullah karşısında biraz dezavantajlı durumda. Ancak Hizbullah kötü davranıyor, dolayısıyla ne olacağını göreceğiz."
Kaynak: Mepa News, Al Jazeera