Analiz | ABD'nin İsrail'e yaptığı son silah sevkiyatları ne anlama geliyor?

Gazze'deki çatışmalar, ateşkesin son uzatma süresinin dolduğu ve yeniden uzatma girişimlerine dair umutların azaldığı Cuma günü bir anda yeniden başladı.

İlk olarak İsrail F-16 uçakları harekete geçerek Gazze'deki 400'den fazla hedefi vurdu, bunlardan bazıları güneyde Mısır ile olan Refah sınır kapısı yakınlarındaydı. Ancak odak noktası kuzeyde görünüyordu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın açıkladığı gibi İsrail ordusunun tanklar, toplar, zırhlı buldozerler, ardından piyadelerle Gazze'nin merkezine doğru ilerlemeye çalışacağına şüphe yok.

Bu arada Katar'dan çelişkili haberler gelmeye devam ediyor, ev sahibi ülke, Mısır ve ABD'den heyetler savaşan tarafları yeni bir ara vermeye ikna etmeye çalışıyor. Cumartesi günü yapılan ilk açıklamada görüşmelerin devam ettiği belirtildi.

Ardından öğleden sonra İsrail başbakanlık ofisi bir açıklama yayınladı: "Çıkmazın ardından... Mossad Başkanı David Barnea, Doha'daki ekibine İsrail'e dönme talimatı verdi."

Resmi açıklama yapmak bir sanattır. Asla yalan söylememek gerekir ama tüm gerçeği söylemeye de gerek yoktur. "Resmi" İsrail gizli servis heyeti gerçekten de evine dönüyor olabilir ama en azından küçük bir ekibin Doha'da kaldığından hiç şüphem yok. Bunlar Mossad olmayabilir ama konuşmaya devam edebilecek nitelikli irtibat görevlileri bırakmamak aptallık olur.

Mısır İsrail'in Gazze halkını Sina Yarımadası'na sürmesinden endişeli

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Katar'da en azından çekirdek bir ekip bulundurmasının bir diğer nedeni de 7 Ekim sonrası krizde İsrail'e büyük destek veren geleneksel müttefiki ABD ile ilişkilerini gerginleştirmekten kaçınmak olacaktır.

ABD Başkanı Joe Biden İsrail'i ziyaret ederek Bibi'ye -Netanyahu- İsrail siyasetinin kurnaz emektarının üzerine atladığı bir fotoğraf fırsatı sundu ve medyayı kucaklaşmaları ve özenle seçilmiş ses beyanlarıyla doldurdu. Washington bunu muazzam askeri malzeme tedariki, bazı ticari satışlar ve diğer kredilerle takip etti. Bunların en büyüğü "İsrail'in savunması için" 14.3 milyar dolarlık yardım paketi olabilir.

ABD'nin C-17 nakliye uçakları ve ticari uçakları 8 Ekim'den bu yana İsrail'e silah ve mühimmat akıtıyor. Washington Post 15.000 bomba ve 57.000 155mm çapında top mermisinin hava yoluyla İsrail'e ulaştığını bildirmiştir ki bu rakam sekiz haftalık harekat boyunca harcanan tahmini mühimmat miktarı ve uçakların taşıma kapasitesiyle örtüşmektedir.

Daha az acil olan ikmal malzemeleri ise daha az gösterişli, daha yüksek kapasiteli gemilerle gelecektir.

Bombardıman yeniden başladığında medya İsrail'e gönderilen bombaların türlerini açıkladı ve daha çok özel yapım ağır "sığınak delicilere" odaklandı. Raporda 100 adet BLU-109 bombası gönderildiği iddia edilmektedir. Bazı medya organları bu sevkiyatın Hamas'a karşı taktik değişikliğine işaret edebileceğini öne sürse de ortada heyecanlanacak bir durum yok.

900 kg ağırlığındaki BLU-109, genel amaçlı bombalara göre daha kalın dış duvarlara sahip olan ve patlamadan önce toprağın daha derinlerine ya da daha kalın beton katmanlarına nüfuz etmesine yardımcı olan bir "aptal bomba "dan başka bir şey değildir. Aynı ağırlık sınıfındaki genel amaçlı MK84 bombası 430 kg patlayıcı taşırken, "sığınak delici" 240 kg patlayıcı taşımaktadır.

Fakat ABD'li vergi mükelleflerine tanesi 65.000 dolara mal olan BLU-109'a karşılık MK84'ün 16.000 dolar olması, İsrail'in aptal bir bomba olarak pek işine yaramıyor. Etkili olabilmesi ve hedefleri hassas bir şekilde vurabilmesi için çok daha maliyetli bir lazer güdüm başlık ünitesi ve bir kontrol kuyruk ünitesi ile iyileştirilmesi gerekmektedir. Aynı raporlara göre ABD, aptal bombaları akıllı silahlara dönüştüren bu türden 3.000 JDAM kiti teslim etti.

100 adet sığınak delicinin yanı sıra ABD'nin teslim ettiği bombalar arasında iki farklı boyutta genel maksatlı bombanın da bulunduğu bildirildi: 900 kg ağırlığında 5.400 adet MK84 ve 450 kg ağırlığında 5.000 adet MK82 ve 150 kg ağırlığında 1.000 adet hassas güdümlü GBU-39 "küçük çaplı bomba".

Filistinli hedeflerin ayrım gözetmeksizin havadan bombalanmasından endişe duyan ve bu durumu halı bombardımanına benzeten ABD, İsrail'i sivil kayıpların sayısını azaltması için çeşitli kereler uyarmıştı.

Cuma günü bombardımanın yeniden başlamasının ardından ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken İsrail'i "kuzeyde gördüğümüz devasa boyutlardaki sivil can kaybı ve yerinden edilme olaylarının güneyde tekrarlanmaması gerektiği" konusunda uyardı.

ABD İsrail'e Gazze katliamında kullanması için sığınak delici bomba veriyor

Blinken'ın İsrail'den daha az sivil öldürmeye çalışacaklarına dair güvence aldığı iddia ediliyor ancak çatışmaların yeniden başladığı ilk 24 saat içinde bombardımanda ölenlerin sayısının 200'e yaklaşması iyimserliğe pek yer bırakmıyor.

İsrail ordusuna teslim edilen bombaların sayısı ve türlerinden hava bombardımanının bir sonraki aşamasının niyetleri hakkında herhangi bir şey tespit edilebilir mi?

İlk olarak, 100 sığınak delicinin teslim edilmesine çok fazla önem atfetmek için bir neden yok. İsrail'in cephaneliğinde bunlar zaten vardı ve bazılarını kullandı, dolayısıyla bu basit bir ikmal ya da mütevazı bir yığınak olabilir. Uzun ve bazen derin olsalar da Hamas tünelleri çoğunlukla kalın beton katmanlarla kaplı değildir, dolayısıyla İsrail'in sadece bir avuç sığınak deliciye ihtiyacı olacaktır.

İkinci olarak, teslim edilen konvansiyonel bombaların sayısı (iki farklı ağırlık sınıfından 10.400 adet) ile JDAM kitlerinin sayısı (3.000 adet) karşılaştırılabilir. Bu rakamlar, 1.000 küçük ama hassas "küçük çaplı bombanın" transferiyle birlikte, gelecekte atılan her üç ya da dört bombadan birinin "akıllı" olabileceğini ve İsrail'in ABD'ye söz verdiği gibi Gazze'deki sivil kayıpları azaltmak için çaba sarf edeceğini düşündürebilir.

Böyle bir sonuca varmak için henüz erken. İsrail depolarında ve üslerinde 7 Ekim'den önce bulunan ve çok gizli bir askeri sır olan aptal bombaların ve akıllı kitlerin sayısı bilinmeden, hassas güdümlü bombaların sivil altyapıyı gelişigüzel tahrip eden ve sivilleri öldüren aptal bombalara oranı belirlenemez ve sahadaki hedeflere saldırı biçiminde herhangi bir değişiklik olup olmadığını tespit etmek birkaç gün daha alacaktır.

Al Jazeera için Zoran Kusovac tarafından kaleme alınan bu analiz Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir. Analizde yer alan ifadeler Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.