11 Kasım 1914: Osmanlı'nın 1. Dünya Savaşı'na girmesi

11 Kasım 1914'te Osmanlı Devleti Almanya ve Avusturya-Macaristan'ın safında İngiltere, Fransa ve Rusya'ya savaş ilan ederek 1. Dünya Savaşı'na resmen dahil oldu.

Bu savaşta alınan yenilgi Osmanlı Devleti'nin sonunu getirecekti.

Avrupa'da 20. yüzyıl yaşında başlayan bloklaşmanın ardından 28 Haziran 1914'te Saraybosna'da Avusturya-Macaristan veliahdının bir Sırp milliyetçisi tarafından vurulması üzerine suikasta yataklık ettiği iddiasıyla Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş ilan etmişti. 

Bu ilan üzerine Sırbistan'ın hamisi Rusya, Avusturya-Macaristan'a, ardından Almanya Rusya'ya, ardından da İngiltere ve Fransa Almanya'ya savaş ilan etti ve Temmuz 1914'te 1. Dünya Savaşı başlamış oldu.

Almanya yıllardır böyle bir savaş ihtimali durumunda etkili bir yıldırım harekatıyla Fransa'nın başkenti Paris'i işgal edip Fransa'yı savaşta saf dışı bırakmanın planını yapmıştı. Fakat Fransızlar Almanları Paris'in 30 km doğusunda Marne hattında durdurmayı başardılar.

Böylece savaş Almanya aleyhine kilitlenmiş oldu. Çünkü İngiltere-Fransa-Rusya Cephesi daha geniş kaynaklara sahipti. Savaşın Almanlar aleyhine dönmeye başladığı bir dönemde Almanya'nın zafer kazanılacağı, Rusya kontrolündeki Kafkasya ve Orta Asya'nın Osmanlı Devleti'ne bırakılacağı vaatlerine inanan dönemin fiili Osmanlı idarecilerinin etkisiyle 11 Kasım 1914'te Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı'na dahil oldu.

Gün ve gün 1. Dünya Savaşı

Osmanlı'da görülmemiş seferberlik

Savaş nedeniyle Osmanlı topraklarında görülmemiş bir seferberlik yaşandı. Askerlik çağındaki tüm erkekler silah altına alınıp cepheye sürüldü, halkın bazı mal varlığına el kondu. Bu iki gelişme Anadolu başta olmak üzere Osmanlı topraklarını çok yıprattı ve kıtlık yaşanmasına neden oldu.

Bu savaş nedeniyle 1 milyonun üzerinde Osmanlı vatandaşı hayatını kaybetti. Bazı Osmanlı toprakları ağır biçimde tahrip oldu. 

Savaş esnasında Rus işgaline giren Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz, savaşın sonuna doğru Rusya'daki Komünist devrimin ardından kurtarılsa da bu kez de güney cephelerinde alınan yenilgiler nedeniyle büyük bir toprak kaybı yaşandı ve imparatorluğun Arap çoğunluklu bölgeleri elden çıktı.

1918'e gelindiğinde Osmanlı Devleti'nin insan ve mali kaynaklarında büyük bir tükenme yaşanıyordu. Eylül ayının sonunda Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı Devleti'nin müttefiki Bulgaristan yenilgiyi kabullenerek ateşkesle savaştan çıktı.

30 Ekim 1918'de Osmanlı Devleti aynı şekilde Mondros Mütarekesi'yle yenilgiyi kabullenip savaştan çıktı.

İlerleyen günlerde Avusturya-Macaristan'ın da aynı yolu izlemesi üzerine hiçbir toprağı işgal edilmediği ve askeri bir yenilgiye uğramadığı halde tüm düşmanları karşısında tek başına kalması nedeniyle Almanya da Osmanlı Devleti'nin 1. Dünya Savaşı'na dahil olmasının 4. yıl dönümünde; 11 Kasım 1918'de ateşkesle yenilgiyi kabullenip savaştan çıktı.

Böylece 1. Dünya Savaşı sona erdi.

1. Dünya Savaşı ve getirileri Osmanlı Devleti'nde Osmanlı, Almanya'da Hohenzollern, Avusturya-Macaristan'da Habsburg, Rusya'da Romanov hanedanlarının tarihi ve köklü saltanatlarının sona ermesiyle sonuçlandı.

Kaynak: Mepa News