ABD Başkanı'nın telefon görüşmeleri nasıl gerçekleşiyor, kimler dinliyor?

ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy ile 25 Temmuz tarihli telefon görüşmesinin deşifresinin yayınlanması tartışmaları alevlendirdi.

Peki ABD Başkanı yabancı liderleri telefonla aradığında nasıl bir protokol işliyor? Eski üst düzey Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilileri Beyaz Saray’da bu telefon görüşmelerinin nasıl yapıldığını aktardı.

Başkan Trump’ın Ukrayna lideriyle yarım saat süren telefon görüşmesinin beş sayfalık dökümü yayınlandı. Yayınlanan metnin altı kısmında da “Bu bir kelimesi kelimesine döküm değildir. Görüşme sırasında Ulusal Güvenlik Konseyi personeli ve Durum Odası görevlilerinin aldıkları notları içermektedir” uyarısı yer aldı.

Beyaz Saray’da başkanın yabancı liderlerle yaptığı telefon görüşmelerinin ses kayıtları tutulmuyor. Görüşmelerin dökümü Ulusal Güvenlik Konseyi ekibinin görüşme sırasında aldığı notlara dayanıyor. Bu notlar ve döküm hazırlanırken ses tanıma yazılımları da kullanılıyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi’nin Batı Yarımküre’den sorumlu üst düzey direktörü Mark Feierstein başkanın telefon görüşmeleri için “Bunların ses kaydı alınmıyor. Ben birkaç telefon görüşmesi sırasında not alan ekipte yer aldım. Çok telaşlı bir durum. O kadar hızlı yazıyorsunuz ki yakalayabildiğiniz ne varsa yazıyorsunuz” sözleriyle anlatıyor.

İşte Beyaz Saray’da başkanın yabancı liderlerle telefon görüşmesi öncesi, sırası ve sonrasında aşama aşama yaşananlar:

Deşifreye kimler erişebilir?

Beyaz Saray içinde yalnızca 10-20 kişiye telefon görüşmesinin deşifresine erişim izni verilir. Diğer dairelerdeki üst düzey liderler de buna eklenirse, bu sayının 50’yi de aşması olası.