ABD ile İsrail arasındaki yeni güvenlik anlaşmasına dair neler biliniyor?
ABD ile İsrail arasında yeni bir güvenlik anlaşması konusunda görüşmelerin sürdüğü ifade edildi.
Axios'a konuşan İsrailli ve ABD'li yetkililer, İsrail'in ABD ile 20 yıllık yeni bir güvenlik anlaşması yapmak istediğini, Trump yönetiminin desteğini kazanmak için normal sürenin iki katına çıkarıldığını ve “Önce Amerika” hükümlerinin eklendiğini söyledi.
Anlaşma neden önemli?
Geçtiğimiz dönemdeki bir anlaşmada İsrail'e yılda yaklaşık 4 milyar dolar askeri yardım sözü verilmiş olsa da ve İsrail'in ileride de en az bu kadar yardım istemesi muhtemel olsa da, Trump'ın kendi kitlesi de dahil olmak üzere İsrail'e karşı artan hayal kırıklıkları nedeniyle böyle bir anlaşmayı kabul etmek artık daha zor olacak.
Barack Obama döneminde imzalanan 10 yıllık mevcut Mutabakat Zaptı'nın süresi 2028 yılında doluyor. İsrail yeni anlaşmayı önümüzdeki yıl içinde tamamlamak istiyor.
Ancak söz konusu anlaşmayla ilgili müzakereler hem teknik hem de siyasi açıdan karmaşık.
İsrail'e uzun vadeli güvenlik yardımı için 1998 (21.3 milyar dolar), 2008 (32 milyar dolar) ve 2016'da (38 milyar dolar) olmak üzere üç adet 10 yıllık çerçeve anlaşması yapılmıştı.
2024 yılında Gazze'deki savaş sırasında Kongre ve Biden yönetimi, 10 yıllık Mutabakat Zaptı'na ek olarak İsrail için milyarlarca dolarlık bir acil askeri yardım paketini onayladı.
İsrailli yetkililer bir sonraki paketin yıllık yardımda daha da fazlasını içermesini umuyor, ancak Trump yönetiminin dış yardımda yaptığı geniş kesintilerden sonra müzakerelerin daha zor olacağından endişe ediyorlar.
Trump geçtiğimiz Nisan ayında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede ABD'nin İsrail'e yaptığı askeri yardıma atıfta bulunmuştu:
"İsrail'e yılda 4 milyar dolar veriyoruz. Bu çok fazla. Tebrik ederim, bu arada. Bu oldukça iyi. Ama biz İsrail'e yılda milyarlarca dolar veriyoruz, milyarlarca."
İki İsrailli yetkili ve bir ABD'li yetkiliye göre yeni güvenlik mutabakatı görüşmeleri Gazze'deki savaş nedeniyle bir süre ertelendi ancak ilk görüşmeler geçtiğimiz haftalarda başladı.
Bu görüşmeler sırasında İsrail tarafı yeni güvenlik anlaşmasında değişiklik yapılması için iki fikir ortaya attı.
İlk öneri anlaşmanın 10 yıldan 20 yıla uzatılmasıydı ki bu anlaşmayı daha geniş kapsamlı hale getirecek ve İsrail'in kuruluşunun 100. yıldönümü olan 2048'e kadar uzatacaktı.
İsraillilerin önerdiği ikinci değişiklik ise paranın bir kısmının doğrudan askeri yardım yerine ABD-İsrail ortak araştırma ve geliştirme çalışmaları için kullanılmasıydı. İsrailli bir yetkili bunun savunma teknolojisi, savunma ile ilgili yapay zeka ve Altın Kubbe füze savunma projesi alanlarında olabileceğini söyledi
Beyaz Saray ise konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.
Kaynak: Mepa News
