ABD İran'a nükleer müzakerelere dönmesi için 30 milyar dolar teklif etti

Konu hakkında bilgi sahibi dört kaynağa göre Donald Trump yönetimi, İran'ı müzakere masasına geri döndürme çabaları kapsamında Tahran'a yeni bir teklifte bulundu.

Bu doğrultuda ABD, İran'ın sivil enerji üreten bir nükleer program inşa etmesi için 30 milyar dolar kadar bir kaynağa erişimini sağlamayı, yaptırımları hafifletmeyi ve İran'ın kısıtlanmış fonlarındaki milyarlarca doları serbest bırakmayı görüştü.

Söz konusu fonun Körfez ülkeleri tarafından sağlanabileceği belirtiliyor.

Kaynaklara göre, ABD ve bölgesel aktörler, son günlerdeki çatışmalar sırasında bile İranlılarla perde arkasında görüştü. Kaynaklar, görüşmelerin ateşkes anlaşmasının sağlanmasının ardından bu hafta da devam ettiğini söyledi.

CNN International'ın haberine göre, Trump yönetimi yetkilileri çeşitli önerilerin ortaya atıldığını vurguladı.

Toplantı hakkında bilgi sahibi iki kaynağın CNN'e verdiği bilgiye göre, ABD'nin İran'a yönelik saldırılarından bir gün önce, geçtiğimiz Cuma günü Beyaz Saray'da ABD özel temsilcisi Steve Witkoff ile Körfez ülkelerinden temsilciler arasında saatler süren gizli bir toplantıda bazı ayrıntılar ele alındı.

ABD saldırıları İran'ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarına zarar verdi mi?

Trump yönetimi yetkilileri ve teklif hakkında bilgi sahibi olan kaynakların CNN'e verdiği bilgiye göre, görüşülenler arasında İran'a maddi bir teşvik verilmesi de var. Buna göre İran'ın sivil enerji amaçlı kullanılacak yeni nükleer programına tahmini 20-30 milyar dolarlık bir yatırım yapılacak. Ancak İran uranyum zenginleştirmekten vazgeçecek. Bir yetkili, paranın doğrudan ABD'den gelmeyeceğini, Arap devletlerinin bu fonu sağlayacağını vurguladı.

Trump yönetiminden bir yetkili CNN'e yaptığı açıklamada "ABD İran'la bu görüşmelere öncülük etmeye istekli. Nükleer programın inşası için birilerinin ödeme yapması gerekecek ama biz böyle bir taahhütte bulunmayacağız." dedi.

CNN'e açıklanan taslağa göre diğer teşvikler arasında İran'a yönelik bazı yaptırımların kaldırılması ve Tahran'ın şu anda yabancı banka hesaplarında bulunan ve serbestçe kullanmasının kısıtlandığı 6 milyar dolara erişimine izin verilmesi de yer alıyor.

Konu hakkında bilgi sahibi iki kaynağa göre, geçen hafta ortaya atılan ve şu anda üzerinde düşünülen bir başka fikir de Körfez ülkelerinin, ABD'nin hafta sonu sığınak delici bombalarla vurduğu Fordo nükleer tesisinin zenginleştirmesiz, sivil bir nükleer programla değiştirilmesi için ödeme yapması.

Tartışmalara aşina kaynaklardan biri CNN'e yaptığı açıklamada "Farklı kişiler tarafından ortaya atılan pek çok fikir var ve pek çoğu yaratıcı olmaya çalışıyor" dedi.

Witkoff Çarşamba günü CNBC'ye verdiği demeçte ABD'nin "kapsamlı bir barış anlaşması peşinde olduğunu" belirtirken, Trump yönetiminden bir yetkili de "tüm önerilerin İran'ın nükleer silah elde etmesini engellemeye yönelik olduğunu" vurguladı.

Witkoff, "Şimdi İran'la konuşmamız gereken konu, onlar için uranyum zenginleştirme yapılmayan daha iyi bir sivil nükleer programı nasıl yeniden inşa edebileceğimiz olacak" dedi.

ABD istihbaratı: Saldırılar İran nükleer programını yok edemedi

Trump yönetimi, son iki haftada gerçekleştirilen saldırıların ardından, İran'ın ABD'nin koşullarını kabul etme ve kendisini nükleer silah geliştirmeye yaklaştırabilecek çabaları durdurma ihtimalinin arttığını düşünüyor.

Ancak İranlı uzmanlar, İran yönetiminin "artık bir nükleer silaha ihtiyacı olduğuna karar verebileceği" senaryosuna dikkat çekiyor. Hafta başında İran parlamentosu, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile iş birliğini sona erdirmeye yönelik yasayı onaylayarak nükleer programlarını daha fazla gizleme arzusunda olduklarının sinyalini verdi.

Kaynak: Mepa News