ABD İsrail'e bazı bomba sevkiyatlarını neden durdurdu?

Amerika Birleşik Devletleri, müttefiki İsrail'in Gazze'de Hamas'a karşı yürüttüğünü ifade ettiği ve 34.000'den fazla Filistinlinin ölümüne yol açan operasyonda kullandığı büyük ölçekli bombalar da dahil olmak üzere İsrail'e yaptığı silah sevkiyatını askıya aldı.

Sevkiyatın askıya alınması, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD Başkanı Joe Biden'ın itirazlarına rağmen Filistin'in Refah kentine yönelik askeri saldırıyı sürdürdüğü sırada gerçekleşti.

Hangi bombaların sevkiyatı durduruldu?

ABD'li yetkililere göre Washington, 1.800 adet 907 kiloluk ve 1.700 adet 227 kiloluk bombadan oluşan bir sevkiyatı durdurdu.

Dört kaynak, en az iki haftadır ertelenen sevkiyatların, güdümsüz bombaları hassas güdümlü bombalara dönüştüren Boeing yapımı Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmatları ve Küçük Çaplı Bombaları (SDB-1) içerdiğini söyledi.

SDB-1, 250 kilo patlayıcı içeren hassas güdümlü bir süzülen bombadır. Bu bombalar, ABD Kongresi'nin Nisan ayında kabul ettiği 95 milyar dolarlık ek yardım paketinin değil, İsrail'e daha önce onaylanmış bir sevkiyatın parçasıydı.

ABD bu bombaları neden engelliyor?

Savunma Bakanı Lloyd Austin Çarşamba günü Senato'da düzenlenen bir oturumda "Refah'ta meydana gelen olaylar bağlamında" ABD'nin "yakın vadeli güvenlik yardımını" gözden geçirdiğini söyledi.

Austin, "En başından beri, İsrail'in savaş alanındaki sivilleri hesaba katmadan ve korumadan Refah'a büyük bir saldırı başlatmaması gerektiği konusunda çok nettik" dedi.

Bir milyondan fazla Filistinli sivil Refah'a sığındı ve bunların çoğu İsrail'in tahliye emirlerinin ardından Gazze'nin diğer bölgelerinden göç etmek zorunda kaldı.

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan ABD'li bir yetkili, ABD'nin kararının “907 kiloluk bombaların son kullanımı ve Gazze'nin diğer bölgelerinde gördüğümüz gibi yoğun kentsel ortamlarda yaratabileceği etki" konusundaki endişeler nedeniyle alındığını söyledi.

Yetkili, ABD'nin Refah'ta kullanılabilecek silahların teslimatını dikkatle gözden geçirdiğini söyledi.

Karar ne zaman alındı, Biden sürece dahil oldu mu?

ABD'li yetkililer kararın geçen hafta alındığını söyledi. Kararda Biden'ın doğrudan dahli vardı.

907 kiloluk bombalar ne tür hasara yol açabilir?

907 kiloluk bombalar gibi büyük çaplı patlayıcılar geniş bir alanda etki yaratır. Birleşmiş Milletler'e göre, "Patlamadan kaynaklanan basınç akciğerleri parçalayabilir, sinüs boşluklarını patlatabilir ve patlama alanından yüzlerce metre uzaktaki kol ve bacakları koparabilir."

Uluslararası Kızıl Haç Komisyonu 2022 yılında yayınladığı bir raporda, yoğun nüfuslu bir bölgede geniş alan etkili patlayıcılarının kullanılmasının "ayrım gözetmeyen etkilere yol açma ya da orantılılık ilkesini ihlal etme ihtimalinin çok yüksek olduğunu" belirtmiştir.

İsrail'in tepkisi ne oldu?

İsrail Filistinli sivilleri hedef aldığını reddederek tek amacının "Hamas'ı yok etmek" olduğunu ve gereksiz ölümlerden kaçınmak için "tüm önlemleri aldığını" söyledi.

Haberin Salı günü Washington'da duyulmasının ardından üst düzey bir İsrailli yetkili haberi doğrulamayı reddederek bunu küçük bir meseleymiş gibi göstermeyi tercih etti.

Kaynak, "Eğer tırnaklarımızla savaşmamız gerekiyorsa, o zaman yapmamız gerekeni yaparız" dedi.

Askeri bir sözcü ise her türlü anlaşmazlığın İsrail ile ABD arasında gizli olarak çözüldüğünü söyledi. Ancak haberin basına sızdırılmış olması durumun pek de böyle olmadığını gösteriyor.

Bu bombalar İsrail'in Gazze'de kullanması için yasal mıydı?

Bu hararetli bir tartışma konusu. Uluslararası insancıl hukuk yoğun nüfuslu bölgelerde hava bombardımanını açıkça yasaklamıyor, ancak siviller hedef olamaz ve belirli bir askeri amaç olası sivil kayıplar veya hasarla ölçülü olmalıdır.

Uluslararası ceza mahkemesi ne diyor?

İsrail-Gazze savaşını soruşturan Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin tüzüğüne göre, sivil ölüm veya zararın doğrudan askeri avantaja kıyasla "açıkça aşırı" olacağı bilindiği halde kasıtlı olarak saldırı düzenlemek savaş suçu sayılıyor.

Ancak tüm bunlara rağmen ABD'nin İsrail'e olan diğer silah sevkiyatları ve askeri, istihbari ve diplomatik desteği son hız devam ediyor.

ABD'nin İsrail'e sağladığı destek o kadar büyük boyutta ki bazı uzmanlar ABD'nin son silah sevkiyatını ertelemesi veya askıya almasının "okyanusta bir damlayı" temsil ettiği görüşünde.

Kaynak: Mepa News, Reuters