ABD'nin 'Gazze'deki savaşı sona erdirecek' yeni teklifinin detayları neler?

ABD Başkanı Donald Trump Pazartesi günü erken saatlerde yaptığı açıklamada, "Gazze'de olası bir esir takası anlaşması ve ateşkes için yaptığı teklifin şartlarının İsrailliler tarafından kabul edildiğini ve şimdi kabul etme sırasının Hamas'ta olduğunu" söyledi.

Trump, önerilerden birine dayanarak Gazze'deki savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya yakında varılabileceğinden söz etti ve Hamas'a yeni öneriyi reddetmenin sonuçları hakkında “son bir uyarı” olarak nitelendirdiği bir açıklama yaptı.

Teklifte yeni olan ne?

Axios'a göre ABD'nin Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff geçen hafta Hamas'a yeni bir öneri gönderdi ve görünüşe göre Trump'ın bugün açıkladığı yeni öneri de bu.

ABD merkezli Axios iki kaynağa dayandırdığı haberinde yeni teklifin Gazze'deki savaşın sona erdirilmesi karşılığında tüm rehinelerin serbest bırakılmasını öngören kapsamlı bir çözüm içerdiğini belirtti.

Axios, yeni önerinin İsrail'in Gazze'ye yönelik askeri operasyonundan önce diplomatik bir çözüm bulmayı amaçladığını belirtti.

İsrail televizyonu Channel 12'ye göre ABD'nin yeni önerisi, geçen ayki öneri de dahil olmak üzere önceki girişimlere kıyasla önemli değişiklikler içeriyor ve şunları öngörüyor:

- 20'si sağ, 28'i ölü olmak üzere Gazze'deki 48 İsrailli rehinenin tamamı anlaşmanın uygulanmaya başladığı ilk gün teslim edilecek.

- Buna karşılık, yüksek cezalara çarptırılmış yüzlerce Filistinli mahkumun da aralarında olduğu binlerce tutuklu serbest bırakılacak.

- İsrail ordusunun Gazze'yi tamamen işgal etmek için Eylül ayı başında ilk aşamalarını başlattığı "Gideon'un Savaş Arabaları 2" operasyonunun durdurulması.

- Savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için Trump yönetimi altında yeni bir müzakere yolu açılacak.

Tarafların bu konudaki pozisyonları nedir?

Hamas Pazar akşamı yaptığı açıklamada, ateşkes anlaşmasına varmak için arabulucular aracılığıyla ABD tarafından bazı fikirler aldığını söyledi.

Hareket yaptığı açıklamada, savaşı sona erdirecek açık bir deklarasyon, Gazze Şeridi'nden tamamen çekilme ve Gazze Şeridi'ni yönetmek üzere bağımsız Filistinlilerden bir komite kurulması karşılığında tüm tutukluların serbest bırakılmasını görüşmek üzere derhal müzakere masasına oturmaya hazır olduğunu belirtti.

Hamas açıklamasında, İsrail'in daha önceki anlaşmalara uymama tecrübelerinin tekrarlamaması için üzerinde anlaşmaya varılacak hususları açık ve net bir şekilde taahhüt etmesi gerektiğini belirtti.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya yakın kaynaklar, Netanyahu'nun ABD Başkanı'nın tüm İsrailli rehinelerin iade edilmesi önerisini ciddi bir şekilde değerlendirdiğini söyledi.

Önceki teklif

18 Ağustos'ta arabulucular esir takası ve ateşkes anlaşması için yeni bir öneri sunmuştu.

Bu teklif iki aylık bir ateşkes ve savaşı durduracak nihai bir anlaşma için müzakerelere yol açacak aşamalı bir esir takasını öngörüyordu.

Hamas öneriyi kabul etti, ancak İsrail buna yanıt vermedi ve hatta Gazze üzerinde güvenlik kontrolü ve Hamas'ın silahsızlandırılması gibi koşullar öne sürerek teklifi reddetti.

O dönemde Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el Ensari, Hamas tarafından onaylanan teklifin kalıcı bir ateşkese giden yolu içerdiğini söyledi.

Al Jazeera kaynaklarına göre teklif şunları öngörüyordu:

- Savaşın durdurulmasının müzakere edileceği 60 günlük kapsamlı bir ateşkes.

- Ateşkes süresince İsrail ordusu Gazze Şeridi'ne yardım girişine izin verecek şekilde yeniden konumlanacak.

- Ateşkesin başlangıcında 8 İsrailli canlı tutuklu serbest bırakılacak.

- 10 canlı İsrailli rehine ve 18 ceset, 45'i müebbet ve 15'i ağır hapis cezası olmak üzere 1.700 Filistinli mahkumla takas edilecek.

- Ateşkesin 50. gününde iki rehine daha serbest bırakılacak ve ölen İsraillilerin cesetleri kademeli olarak teslim edilecek.

Önerilen anlaşmada yer alan 1.700 Filistinli mahkum arasında 7 Ekim 2023 tarihinden sonra İsrail tarafından tutuklanan 1.500 Gazzeli de bulunuyor.

Kaynak: Mepa News