ABD'nin Suudi Arabistan'a satacağı F-35'ler İsrail'in elindekilerden daha az özelliğe sahip olacak

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Perşembe günü yaptığı açıklamada, ABD'nin en üst düzey diplomatının kendisine ABD mevzuatının Suudi Arabistan'ın en gelişmiş F-35 savaş uçaklarına sahip olmasını engelleyeceğine dair güvence verdiğini söyleyerek Başkan Donald Trump ile doğrudan çelişti.

Netanyahu, X'te dolaşan İbranice bir röportajda “F-35 ile ilgili olarak Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile uzun bir görüşme yaptım ve kendisi ABD'nin Orta Doğu'daki ülkelere silah ve askeri sistem tedarikiyle ilgili her konuda İsrail'in niteliksel askeri üstünlüğünü korumaya devam edeceği taahhüdünü yineledi” dedi.

Netanyahu, Rubio'nun kendisine ABD'nin “İsrail'in F-35 uçaklarının tedariki konusundaki avantajı da dahil olmak üzere her alanda İsrail'in niteliksel üstünlüğünü korumaya kararlı olduğunu” söylediğini aktardı.

Netanyahu'nun bu yorumu Rubio'nun İsrail'in bölgedeki diğer ABD müttefiklerine karşı askeri üstünlüğünün korunmasının açık bir savunucusu olduğunu vurguluyor. Rubio'nun yorumları daha önceki diplomatik angajmanlarla da uyumlu olacaktır.

Örneğin Middle East Eye Nisan ayında Netanyahu'nun Rubio'ya NATO üyesi Türkiye'nin Rus S-400 füze sistemlerini satın almasının ardından askıya alınan F-35 programına geri dönmesini engellemesi için lobi yaptığını bildirmişti.

Trump, F-35 söz konusu olduğunda Suudi Arabistan ve İsrail'e eşit ortaklar olarak muamele edileceği sözünü verdi. Trump'ın verdiği cevaplar ve kendisine yöneltilen sorular, İsrail'in Suudi Arabistan'a İsrail'inkinden daha az özelliklere sahip bir ürün satmak için yaptığı lobi faaliyetlerine atıfta bulunur gibi göründü.

"Bana soruyorsunuz, aynı mı? Bence oldukça benzer olacak" dedi Trump Pazartesi günü Veliaht Prens Muhammed bin Salman ile Oval Ofis'te yaptığı görüşmede.

"Onların [İsrail'in] daha düşük özelliklere sahip uçaklar almanızı istediklerini biliyorum. Bunun sizi çok mutlu edeceğini sanmıyorum... Bence [Suudi Arabistan ve İsrail] her ikisi de en üst sıralarda yer almaları gereken bir seviyedeler."

Kongre tarafından onaylandı

Askeri teçhizatta İsrail'in Nitelikli Üstünlüğü kavramı Soğuk Savaş dönemine kadar uzanmaktadır.

ABD 1979'da İsrail ile o zamanlar Şah'ın İran'ının yanı sıra Arap dünyasının baskın askeri gücü olan Mısır arasında bir barış anlaşması yapılmasına aracılık etti. Mısır, 1973'te İsrail'le yaptığı savaşın ardından Sovyetler Birliği'nin müttefikliğinden ABD'nin müttefikliğine geçmişti. Ancak Mısır'ın ABD'den silah desteği alımı, İsrail'e verilen silahlardan daha düşük özellikli olmaları şartına bağlanmıştı.

1980'lerden bu yana ABD başkanları, aynı teçhizatı satın alsalar bile Arap devletlerinin aynı kalitede askeri donanıma sahip olmamasını sağladılar. 1990'larda petrol zengini Körfez ülkeleri bölgedeki baskın güçler olarak Mısır'ı geride bırakmaya başladı.

ABD 1990'larda Suudi Arabistan'a radarları ve elektronik karşı önlemleri düşürülmüş F-15S strike eagle savaş uçakları satarak Suudi Arabistan'ın planlarının aynı İsrail modelleriyle eşleşmemesini sağlamaya çalıştı.

2008 yılında Kongre, İsrail'in Nitelikli Üstünlüğü'nü, ABD'nin Arap devletlerine yaptığı silah satışlarının periyodik olarak değerlendirilmesini de zorunlu kılan bir yasaya dönüştürdü. F-35, alıcıların bir arabanın farklı versiyonlarını satın alabilmesine benzer şekilde, radar ve gizlilik özellikleri gibi paketlere dayalı olarak düşürülebilir veya yükseltilebilir.

İsrail'e ABD'nin silah sistemleriyle oynaması için eşi benzeri görülmemiş bir erişim veriliyor. MEE'nin haberine göre İsrail, F-35I Adir adlı savaş uçağı versiyonunu, gizlilik özelliklerinden ödün vermeden harici yakıt bölmeleri taşıyacak şekilde modifiye etti. Bu modifikasyon İsrail'in Haziran ayında İran'a yaptığı sürpriz saldırı sırasında F-35'leri yakıt ikmali yapmadan İran'a gidiş-dönüş binlerce mil uçurmasını sağladı.

Kaynak: Mepa News, Middle East Eye