Almanya İsrail'e karşı 'yapıcı' tutumu nedeniyle Suudi Arabistan'ı ödüllendirdi

Almanya, Suudi Arabistan'a silah satışına yönelik kısıtlamaları kaldırmasının ardından bu ülkeye Eurofighter Typhoon savaş uçaklarının satışına izin verecek.

Riyad, 2007 yılında yaklaşık 5.6 milyar dolar maliyetle 72 adet satın aldığı Almanya'dan 48 adet daha savaş uçağı almak istiyor.

Almanya 2018'de Yemen'deki savaşa katılan ülkelere silah ihracatını kısıtlamış, ancak bazı malzemelerin Suudi Arabistan'a ihraç edilebileceğini belirtmişti.

Ancak Middle East Eye ve Washington Post'un eski köşe yazarı Cemal Kaşıkçı'nın 2018'de İstanbul'daki Suudi konsolosluğunda öldürülmesinin ardından tam bir yasak yürürlüğe girdi. ABD istihbarat servisleri cinayetin Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından onaylandığına inanıyor, ancak o bunu reddediyor.

Ancak Ukrayna'daki savaş Almanya'yı, Rus gazına olan bağımlılığını azalttığı için, önemli bir enerji ihracatçısı olan Suudi Krallığı'na yönelik politikasını yeniden düşünmeye zorladı. Ayrıca aktif çatışma bölgelerine silah ihraç etmeme politikasını da değiştirmek zorunda kaldı ki Rusya ile savaşında Ukrayna'yı silahlandırabilsin.

"Suudi Arabistan İsrail'i saldırılardan koruyor"

Almanya 2022 ve 2023 yıllarında Suudi Arabistan'a ihracat üzerindeki bazı kısıtlamaları gevşetti, ancak Eurofighter jetlerinin satışı üzerindeki blokaj devam etti.

Pazar günü İsrail'e resmi bir ziyarette bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, ülkesinin artık bu satışa karşı çıkmayacağını söyledi.

Baerbock, 7 Ekim'de Hamas öncülüğünde İsrail'e düzenlenen saldırıyla ilgili olarak "Dünya, özellikle de Ortadoğu, 7 Ekim'den bu yana tamamen farklı bir yer haline geldi" dedi.

İsrail'e karşı 'yapıcı' tutum

Alman Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Suudi Arabistan İsrail'e karşı yapıcı bir tutum takındı" denildi.

Gazze’de 7 Ekim’den bu yana çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 22.000'den fazla Filistinli öldürüldü, 59.000'i yaralandı ve 7.000'den fazlası kayıp. Bu kişilerin öldüğüne veya enkaz altında kaldığına inanılıyor. İsrail'in saldırıları Gazze'yi yerle bir etti ve insani felaketin eşiğine getirdi ve sivil halk yerinden edilme, hastalıklar ve kıtlık riskiyle karşı karşıya kaldı.

Bu yılın başlarında Suudi Arabistan ve İran arasındaki buzların erimesinden bu yana İngiltere, Almanya'nın Eurofighter jetlerinin üçüncü taraflara ihracatını artık engelleyemeyeceğini savunuyor. Eurofighter uçakları çok uluslu Airbus, İngiliz BAE Systems ve İtalyan Leonardo tarafından ortaklaşa geliştiriliyor.

İsrail'e yaptığı bir ziyaret sırasında gazetecilere konuşan Baerbock, "Alman hükümetinin Suudi Arabistan'a daha fazla Eurofighter uçağı verilmesine ilişkin İngiliz görüşlerine karşı çıktığını düşünmüyoruz" dedi.

Kızıldeniz'i kullanamayan İsrail'in imdadına Suudi Arabistan, BAE ve Ürdün yetişti

Britanyalı BAE Systems beş yıl önce söz konusu jetlerin 48'ini tedarik etmesi için bir anlaşma yaptı ancak jetlerin bileşenlerinin üçte biri Almanya'dan geliyor.

Birleşik Arap Emirlikleri'nin de dahil olduğu Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon, Yemen'in başkenti Sana’yı ve yönetimi ele geçiren Husileri geri püskürtmek için Mart 2015'te Yemen hükümeti adına müdahalede bulunmuştu.

BM raporlarına göre koalisyonun düzenlediği hava saldırıları binlerce sivili öldürürken Husiler de Suudi Arabistan ve BAE'deki sivil altyapıya füze ve insansız hava araçları fırlattı. Suudi Arabistan Yemen'deki tutumu nedeniyle eleştirilere maruz kalmış, ABD ve Almanya gibi ülkeler hava saldırılarının neden olduğu sivil ölümleri nedeniyle ülkeye yaptığı silah satışlarını incelemeye almıştı.

Birleşmiş Milletler, Yemen'deki savaşta ölenlerin sayısının, dolaylı ve doğrudan nedenlerle ölenler de dahil olmak üzere, 2022 yılı başı itibariyle 377.000'e ulaştığını açıkladı.

Geçen yılın sonlarında sona eren BM arabuluculuğundaki ateşkes, Yemenlilere uzun zamandır beklenen rahatlamayı sağlayarak halen büyük ölçüde devam ediyor ve bu ateşkes Alman hükümetine Suudi Arabistan'a silah satışları üzerindeki kısıtlamaları kaldırmak için daha fazla gerekçe sağladı.

'İşbirlikçi' Suudi Arabistan

Suudi Arabistan, Filistin-İsrail savaşı patlak vermeden önce diplomatik bir hareketliliğe ev sahipliği yaptı ve birçok diplomat Suudi Krallığı'nın İsrail ile ilişkileri normalleştirmenin eşiğinde olduğunu açıkladı.

Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Salman Eylül ayında Fox News'e verdiği bir mülakatta iki ülkenin "her geçen gün" bir anlaşmaya daha da yaklaştığını ifade etmişti.

ABD'li yetkililere göre savaş bu tür normalleşme anlaşmalarını "duraklattı" ya da erteledi.

Böyle bir anlaşma, İsrail ile Bahreyn, Fas ve Birleşik Arap Emirlikleri arasında Donald Trump yönetimi döneminde imzalanan mevcut "İbrahim Anlaşmaları" üzerine inşa edilecek.

Riyad diplomatik girişimlerini Filistin-İsrail savaşının "tırmanışını durdurmayı" amaçlayan bir girişim olarak tanıttı. Ancak İslam dünyasının dört bir yanındaki insanlar Suudi Arabistan ve Arap liderlerin İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşını durduramamasından dolayı hayal kırıklığına uğradı.

Analistlere göre krallık monarşik bir sisteme sahip olsa da, kamuoyu Arap liderlerin karar alma süreçlerinde önemli bir rol oynuyor.

Merkezi Washington'da bulunan İsrail yanlısı düşünce kuruluşu Washington Institute for Near Eastern Affairs tarafından Aralık ayında yapılan bir anket, Suudi vatandaşlarının yüzde 96'sının Gazze'deki savaşa karşılık olarak Arap ülkelerinin İsrail ile ilişkilerini kesmesi gerektiğine inandığını ve İsrail'in yıkıcı askeri saldırısı sırasında Hamas'ın popülaritesinin önemli ölçüde arttığını ortaya koydu.

ABD'den Suudi Arabistan'a 580 milyon dolarlık silah satışı

İsrail'in Gazze'ye yönelik askeri saldırısının Arap dünyasında büyük bir öfke yarattığına dikkat çeken anket, Suudi Arabistan halkının yüzde 87'sinin "İsrail'in bir gün yenilebilecek kadar zayıf ve kendi içinde bölünmüş olduğuna" inandığını ortaya koydu.

Almanya'nın Suudi Arabistan'ın İsrail'e karşı "işbirlikçi tutumu" olarak adlandırdığı duruma rağmen, aynı düşünce kuruluşu tarafından savaş başlamadan aylar önce yapılan bir başka ankete göre Suudilerin yüzde 40'ı Hamas'a karşı olumlu tutum sergilerken, bu oran daha önce yüzde 10'du.

Gazze'deki Filistinlilere destek amacıyla Arap dünyasının dört bir yanında kitlesel protestolar patlak verdi.

Sokaklardaki gösterilere ek olarak, Ortadoğu'nun dört bir yanındaki vatandaşlar İsrail bağlantılı işletmeleri boykot ediyor.

Kaynak: Mepa News, Middle East Eye