BAE destekli Güney darbesi ve kaos: Yemen'de neler oluyor?
BAE destekli güçlerin geçici başkent Aden'e saldırısının ardından Yemen'de kriz daha da derinleşmiş durumda.
BAE destekli güçlerin geçici başkent Aden'e saldırısının ardından Yemen'de kriz daha da derinleşmiş durumda.
Bugüne nasıl gelindi?
Yemen'de 2011 yılında başlayan protestolarda önemin Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih'in devrilmesinin ardından İran destekli Ensarullah Hareketi (Husiler) boşluğu doldurmuştu..
Husiler, kısa bir sürede başkent Sana ve çevresi başta olmak üzere ülkenin Kızıldeniz sahilini ve Yemen'in Batı kesiminin ciddi bir bölümünü ele geçirmişti. Husiler Yemen'in en önemli kesimini kontrol altına almıştı.
Husiler Sana'yı ele geçirince başkent geçici olarak güneydeki liman şehri Aden'e taşınmıştı.
Suudi Arabistan destekli Abdurrabu Mansur Hadi hükümeti İran destekli Husilere karşı durmakta oldukça zorlanmıştı.
Ülkede El Kaide varlığı da bu dönemi takiben bazı şehirlere yönelmişti.
Suudi Arabistan'ın Yemen'e müdahalesi ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) de dahil olduğu Arap Koalisyonu'nun 2015 yılı Mart ayında Mansur Hadi hükümetine destek olması, Husilerin gerileyişi sürecini başlatmıştı. Aden'e dek ilerleyen Husiler Arap Koalisyonu müdahalesi sonrası yavaş da olsa durmaya ve geri çekilmeye zorlanmıştı.
Suudi Arabistan'ın Arap koalisyonunda en büyük ortağı BAE'ydi.
Yemen'de çatışmalar bir süredir durgunlaşmış ve cephe hatları sabitlenmiş durumdaydı.
BAE destekli Güney darbesi
BAE destekli Güney Geçiş Konseyi (GGK) güçleri, Yemen'de krizin derinleştiği tarihlerden bu yana etkinliğini artırmış durumdaydı.
Öyle ki çatışma sahasında Güney Yemen bayrağı artık eskiye oranla daha sık görülmeye başlamış, GGK tarafından yapılan ayrılık çağrıları sıklaşmıştı.
Yer yer GGK güçleri ile Abdurrabbu Mansur Hadi öncülüğündeki Yemen hükümeti güçleri arasında gerginlik yaşanıyor ve BAE'nin GGK'ye desteği tepki çekiyordu.
Ağustos ayının başında hükümet güçleri ile GGK kuvvetleri arasındaki çatışmalar farklı bir boyut kazandı.
Daha önce iki taraf arasında anlaşmazlıklar sebebiyle küçük çaplı çatışmalar yaşanırken, son dönemde bu çatışmalar toprak kontrolü amaçlı gerçekleşmeye başladı
10 Ağustos'ta BAE'nin yakın desteğini alan GGK güçleri, BAE'nin Yemen'deki merkezi sayılabilecek Aden'i ve sahil şeridindeki Zencebar'ı ele geçirdiklerini ilan etti.
Özellikle Aden ve Ebyen illeri ağır çatışmaların merkezi niteliğinde.
Bunun ardından ülkede iç savaş içinde bir iç savaş yaşandığı açıklık kazanmış oldu.
Hükümetin karşı hamlesi
Hadi hükümeti güçleri başlangıçta GGK karşısında varlık gösteremese de 28 Ağustos'ta Aden'de BAE destekli güçlere karşı saldırı başlattı ve Aden'i yeniden ele geçirdi.
Çatışmaların başlangıcından bu yana sessizliğini koruyan Mansur Hadi, dün yaptığı açıklamayla bölgede BAE destekli güçlere karşı savaştıklarını ilan etti.
Öte yandan hükümet güçleri BAE savaş uçaklarının birkaç gündür yaptıkları hava saldırılarında asker ve sivil 300'den fazla kişinin öldüğünü ve yaralandığını açıkladı.
Aden yeniden BAE kontrolünde
BAE destekli GGK güçleri dün Aden'i yeniden kontrol altına aldıklarını ilan etti. GGK lideri Hani Ben Brik ve sözcü Heysem Nezar, şehri ve havalimanını kontrol altında tuttuklarını ilan etti.
BAE'nin yoğun hava desteği karşısında hükümet güçleri ise zor durumda kalıyor.
Ağır çatışmalar Yemen'in güney şeridi boyunca devam ederken, şu ana kadar yüzlerce kişi bu çatışmalarda yaşamını yitirmiş ve bölgeyi terk etmiş durumda.
Hükümetin bir numaralı destekçisi olan Suudi Arabistan ise şimdiye kadar yaşanan olaylar karşısında herhangi bir açıklama yapmış değil.
Bundan sonra ne olacak?
Yemen'de Husiler ve hükümet güçleri arasında süren iç savaş, kendi içinde yeni bir iç savaşa sahne oluyor.
Yemen'in büyük bir kısmı uzun süredir devam eden savaş nedeniyle ağır yara almış durumda. Aynı zamanda insani yardıma muhtaç ülkede, açlık ve salgın hastalık nedeniyle her gün ölümler yaşanıyor.
BAE destekli güçlerin ayaklanmasının, en başta bölgedeki insani krizi daha da derinleştireceğine kesin gözüyle bakılıyor.
GGK bölgede gücünü artırırsa, Husi karşıtı cephenin zayıflaması ve Husilerin alan kazanması muhtemel.
Öte yandan, Suudi Arabistan'ın hükümete destek olmamasının ve hükümetin alan kaybetmesin, hükümet yanlısı Sünni aşiretlerin ülkenin kuzey ve doğusunda faal olan El Kaide'ye desteğini artırmasına yol açabilir.
Savaşın yıkıcı etkisi uzun bir süre daha Yemen'de şiddetini hissettirecek.
El Kaide ne yapıyor?
Bölgede patlak veren iç savaştan oldukça uzun bir süre önce bölgede varlık göstermeye başlayan El Kaide, saldırılarını daha çok BAE destekli güçlere yöneltmiş durumda.
'IŞİD problemi' ile uğraşan ve 2016 yılında kontrol ettiği son kentsel bölge olan Mukalla'yı BAE destekli güçlerin ele geçirmesiyle kırsala çekilen El Kaide, BAE destekli güçlere karşı çatışmalara dahil olarak etki alanını artırmak istiyor.
Kaynak: Mepa News
