ABD ve AB tarafından yaptırım listesine alınan ticari kuruluşlara BM tarafından yüklü miktarlarda ödemeler yapıldı. Hatta Beşşar Esed’ın eşi Esma Esed'in en yakın dostu Rami Mahluf’un kuruculuklarını yaptıkları vakıflara da aynı şekilde BM tarafından ödemeler gerçekleştirildi. 

BM, rejim lideri Esed tarafından onaylanmış kısıtlı sayıdaki partner ile çalışabildiklerini ve paranın doğru bir şekilde kullanıldığından emin olmak için gerekenin yapıldığını ifade ediyor. 

Yardımlar rejim kontrolündeki bölgelere yapılıyor

BM sözcüsü ülkede var olan çatışma nedeniyle kimsenin can güvenliğinin bulunmadığını bu nedenle seçeneklerinin bulunmadığını ileri sürüyor.

Uzmanlardan gelen eleştiriler ise yardımların sadece Esed yönetimi kontrolündeki alanlara ulaştığı ve gelen paraların yalnızca kendi halkından on binlerce kişiyi katleden bir diktatörü koltuğunda tutmaya yaradığı yönünde. 

BM’nin bölgede yer alan personeline göre Suriye bu güne kadar örgütün görev aldığı en pahalı, zorlayıcı ve karmaşık görev durumunda.

BM'nin suç listesi

Gerçekleşen çarpık olaylardan bazıları şöyle sıralanıyor:

• BM, tarım ve ziraatın devam edebilmesi için Esed’a 13 milyon dolarlık bir ödeme gerçekleştirdi. (Firma, hala AB yaptırım listesinde.)
• 4 milyon dolar Esed yönetimine ait olan akaryakıt firmasına ödendi. (Firma, hala AB yaptırım listesinde. )
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Suriye Ulusal Kan Bankasına 5 milyon dolar ödeme yaptı. Söz konusu banka Esed’ın savunma bakanlığınca yönetiliyor. Öte yandan bankanın kan ve kan ürünlerini ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması konusunda endişeleri olduğu da yüksek sesle WHO tarafından dile getiriliyor.  
• BM’nin 2 ajansı Suriye Güven Vakfı ile işbirliği içerisinde. Suriye Güven Vakfı'nın başkanı Esma Esed ve 8,5 milyon dolar ödemeyi BM’den almayı başardı. Esma Esed hem ABD, hem de AB yaptırım listesinde yer alan ilk först leydi olarak tarihe geçmiş bir isimdir.
• Unicef şu ana kadar 267,933 dolarlık ödemeyi, Suriye’nin en zengini olan Rami Mahluf’a ait olan El- Bostan Derneğine yaptı. Rami, Beşşar’ın hem arkadaşı hem de kuzenidir ve rejim yanlısı birçok militan grupla bağlantıları vardır. 
• Makluf cep telefonu firması Syriatel’in de sahibidir ve bu firma geçen yıllarda BM’den 700 bin dolar ödeme aldı. Makluf AB’nin yaptırım listesinde yer almakta ve ABD resmi kayıtlarına ülkesinin yolsuzluğa batmış durumunu gözler önüne seren, adeta bir “poster çocuğu” olarak geçmiştir.

Birleşmiş Milletler‘in kendi satın alma belgeleri en az 258 Suriyeli şirkete toplamda 54 milyon dolar ve 36 milyon pounddan, 30 bin dolara kadar farklı tutarlarda ödemelerin gerçekleştiğini gösteriyor. Bu firmalarının birçoğunun Esed'a ya da ona yakın olanlara bağlantıları olması muhakkak.

Rejime 9 milyonluk otel ödemesi

BM’nin Suriye’de görevlendirdiği personeli 2014-2015 yıllarında Şam’da bulunan Four Seasons otelinde konakladı ve bunun karşılığında 9,296,325.59 dolar ödeme yaptı. Ta ki, otelin üçte bir hissesinin AB yaptırım listesinde bulunan Suriye Turizm Bakanlığı'na ait olduğu anlaşılıncaya kadar. Bu durum ortaya çıkınca başka bir otel kullanılmaya başlandı. 

Otel Şam’da kalınabilecek en güvenli yer olarak değerlendiriliyordu. 

BM sivil ölümlerinden sorumlu

Diğer taraftan, BM bünyesinde ne kadar şeffaflık olduğu da yıllardır olduğu gibi bugün de tartılma konusu olmuş durumda. Bilgi talep eden gazeteci veya resmi görevlilere birçok konuda kısıtlı bilgi sunulmakta hatta çoğu zaman hiç verilmemekte.

Tüm bu yaşananlara tepkiler de gelmiyor değil. 

Temmuz ayında Syria Campaign isimli oluşum, BM’yi yardım faaliyetlerini hükümetin inisiyatifine bıraktığı için, kendi ilkelerinden taviz vermekle suçladı. 

50’den fazla insani yardım ve sivil toplum örgütü BM’yi, muhalifler tarafından kontrol edilen bölgelere yardım ulaştırmaması nedeni ile ölen binlerce masum sivilden mesul tutan bir raporu imzaladıklarını açıkladılar. 

Rapor, Esed yönetiminin yardımları, BM misyonunu ülkeden çıkarmakla tehdit etme sureti ile istediği şekilde dağıttığı gerçeğini de içermekte:

“Esed yönetimi bu tehdidi sürekli olarak kullanmakta. Bu sayede nerede, ne zaman ve kimlerin yardım dağıtacağını belirlemekte.”

Kaynak: Mepanews