CIA Direktörü İran'ın nükleer programıyla ilgili ilk kez konuştu

ABD'li bir yetkili Pazar günü yaptığı açıklamada, CIA Direktörü John Ratcliffe'in son saldırılarla ilgili şüpheleri olan ABD'li siyasilere, "Amerikan askeri saldırılarının İran'ın tek metal dönüştürme tesisini yok ettiğini ve bu süreçte Tahran'ın nükleer programında üstesinden gelinmesi yıllar alacak muazzam bir gerileme yaşandığını" söylediğini aktardı.

Bilgileri hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan yetkili, Ratcliffe'in geçen hafta ABD milletvekillerine yönelik gizli bir oturum sırasında metal dönüştürme tesisine yönelik saldırıların önemini ifade ettiğini söyledi.

Özel brifinglerle ilgili ayrıntılar, Başkan Donald Trump ve yönetiminin Demokrat milletvekillerinin ve diğerlerinin, İsrail'le geçen Salı günü varılan ateşkes yürürlüğe girmeden önce İran'ın saldırılarla ne kadar geriletildiğine ilişkin sorularını geri püskürtmeye devam etmesiyle ortaya çıktı.

Fox News'te yayınlanan “Sunday Morning Futures” programında konuşan Trump, “Daha önce hiç kimsenin görmediği şekilde yok ediciydi” dedi ve ekledi:

“Bu da en azından bir süreliğine nükleer hırslarının sona ermesi anlamına geliyor.”

Laricani: İsrail İran devletini parçalamayı amaçladı

Ratcliffe ayrıca milletvekillerine, istihbarat topluluğunun İran'ın zenginleştirilmiş uranyumunun büyük çoğunluğunun, ABD saldırılarının hedef aldığı üç önemli nükleer tesisten ikisi olan İsfahan ve Fordo'da enkaz altında kaldığını değerlendirdiğini söyledi.

Ancak yetkiliye göre uranyum sağlam kalsa bile metal dönüştürme tesisinin kaybının Tahran'ın nükleer silah üretme kabiliyetini yıllarca elinden alınmış olması anlamına geliyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Rafael Grossi Pazar günü CBS'in “Face the Nation” programında yaptığı açıklamada İran'ın “uranyum işleme, dönüştürme ve zenginleştirme kapasitesine sahip üç tesisinin önemli ölçüde yok edildiğini” kaydetti.

Ancak, “bazılarının hala ayakta olduğunu” ve kapasiteleri devam ettiği için “isterlerse bunu tekrar yapmaya başlayabileceklerini” de sözlerine ekledi.

Grossi, tam hasarın değerlendirilmesinin İran'ın denetçilere izin vermesine bağlı olduğunu da belirtti.

Grossi ayrıca, “Açıkçası her şeyin yok olduğunu ve ortada hiçbir şey olmadığını iddia edemeyiz” dedi.

Trump, ABD'nin sığınak delici bombaları ve Tomahawk füzeleriyle üç önemli hedefin vurulmasından birkaç saat sonra İran'ın nükleer programının “yok edildiği” konusunda ısrar etmişti.

Savunma Bakanı Pete Hegseth ise hedeflerin “yok edildiğini” söyledi.

İsrail'in Ürdün sınırına ilişkin yeni planı ne?

Bu arada ABD Savunma İstihbarat Ajansı tarafından yayınlanan bir ön raporda, saldırıların Fordo, Natanz ve İsfahan tesislerine önemli ölçüde zarar verdiği, ancak tesisleri tamamen yok etmediği belirtildi.

Grossi, İsrail ve ABD saldırıları sonucunda “ciddi hasar meydana geldiği açık, ancak bu tam bir hasar değil” diyor.

İsrail, İran'ın nükleer programını “uzun yıllar” geriye götürdüğünü iddia ediyor.

Ratcliffe'in imha edildiğini söylediği metal dönüştürme tesisi İsfahan nükleer tesisinde bulunuyordu.

Zenginleştirilmiş uranyum gazının yoğun metale dönüştürülmesi ya da metalizasyon işlemi, bir bombanın patlayıcı çekirdeğinin yapımında kilit bir adım.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da geçen hafta NATO zirvesinde yaptığı açıklamada ABD saldırılarının metal dönüştürme tesisini imha etmiş olabileceğini öne sürdü.

Rubio, “Dönüştürme tesisi olmadan nükleer silah yapamazsınız” dedi ve ekledi:

"Nerede olduğunu, eskiden nerede olduğunu haritada bile bulamıyoruz. Eskiden nerede olduğunu bile bulamıyorsunuz çünkü her yer karartılmış durumda. Yok olmuş. Yok oldu."

CIA direktörü kongre brifingi sırasında milletvekillerine İran'ın hava savunmasının 12 günlük saldırı sırasında yok edildiğini de de vurguladı. Yetkili, bunun sonucunda İran'ın nükleer programını yeniden inşa etmeye yönelik herhangi bir girişiminin İsrail saldırıları tarafından kolaylıkla engellenebileceğini ve İran'ın şu anda buna karşı koyacak çok az gücü olduğunu söyledi.

Ratcliffe'in ABD'nin bulgularıyla ilgili olarak milletvekillerine verdiği brifing, İsrailli yetkililerin bazı savaş hasarı değerlendirmeleriyle örtüşüyor gibi görünüyor.

Konu hakkında kamuoyu önünde konuşma yetkisi olmayan üst düzey bir İsrailli askeri yetkiliye göre İsrailli yetkililer İran'ın uranyumu silah düzeyinde zenginleştirme kabiliyetinin uzun bir süre için etkisiz hale getirildiğini tespit etti.

İsrail Suriye'ye baskınlar düzenledi, sivilleri alıkoydu

İsrailli yetkilinin değerlendirmesine göre Tahran'ın nükleer programı da önemli bilim adamlarının öldürüldüğü saldırılar, İran'ın füze üretim endüstrisinin zarar görmesi ve İran'ın hava savunma sisteminin vurulması nedeniyle önemli ölçüde zarar gördü.

Grossi ve bazı Demokratlar İran'ın hala nükleer konularda bilgi birikimine sahip olduğunu belirtiyor.

“Sahip oldukları bilgiyi ya da kapasiteyi geri alamazsınız” diyen Grossi, ülkenin nükleer programı konusunda diplomatik bir anlaşmaya varılması gerektiğini vurguladı.

Kaynak: Mepa News, Ajanslar