Çin, İsrail-Filistin savaşının gölgesinde Kuşak ve Yol zirvesine hazırlanıyor

Çin, İsrail-Filistin savaşı ve Ukrayna'da devam eden çatışmaların gölgesinde kalması muhtemel olan Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) konulu bir forum için 130 ülkenin temsilcilerini ağırlayacak.

Forumun konuk listesinin başında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yer alıyor.

Liderler Pazartesi günü Pekin'e gelmeye başladı.

Çin, forumun önde gelen bir küresel güç olarak konumunu güçlendirmeye yardımcı olacağını umarken, İsrail'in Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden bombardımanı muhtemelen manşetlere hakim olacak.

İsrail, Hamas öncülüğündeki Filistinli grupların 7 Ekim'de İsrail'e sürpriz bir saldırı düzenleyerek 1.400'den fazla İsrailliyi öldürmesi ve birçoğunu esir almasının ardından Hamas'a savaş ilan etmişti.

O tarihten bu yana Gazze saldırı altında ve tüm sivil yerleşimler yerle bir edilmiş durumda. Bir milyondan fazla insan İsrail'in yakında bir kara saldırısı başlatacağı beklentisiyle evlerini terk etti.

Gazze'ye yönelik devam eden İsrail bombardımanları nedeniyle şu ana dek 2 bin 750 kişinin hayatını kaybettiği açıklandı.

"İsrail meşru müdafanın ötesine geçti"

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, İsrail'in eylemlerini "meşru müdafaa kapsamının ötesine geçtiği" için kınadı ve şiddete son verilmesi çağrısında bulundu.

Wang Pazar günü yaptığı açıklamada "(İsrail) uluslararası toplumun ve BM genel sekreterinin çağrılarına ciddiyetle kulak vermeli ve Gazze halkını toplu olarak cezalandırmaya son vermelidir" dedi.

Pekin, İsrail-Gazze çatışmasına ilişkin açıklamalarında Hamas'ın adını özellikle anmadığı için Batılı yetkililer tarafından eleştiriliyor.

Wang Pazar günü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüşmüş ve Blinken Çin'i Orta Doğu'daki "nüfuzunu" kullanarak sükuneti sağlamaya çağırmıştı.

Çin'in, liderleri hem Hamas'ı hem de İsrail'e karşı ikinci bir cephe açabilecek Lübnanlı grup Hizbullah'ı destekleyen İran ile sıcak bir ilişkisi var.

Bu yılın başlarında Çin, eski bölgesel düşmanlar İran ve Suudi Arabistan arasındaki normalleşme anlaşmasına aracılık etti.

Çin devlet televizyonu CCTV Pazar günü yaptığı açıklamada, Pekin'in özel temsilcisi Zhai Jun'un İsrail-Hamas çatışmasında ateşkes sağlanması ve barış görüşmelerinin teşvik edilmesi amacıyla bu hafta Orta Doğu'yu ziyaret edeceğini söyledi ancak hangi ülkelere gideceğini belirtmedi.

Stratejik bağımlılık

Salı günü başlayacak olan iki günlük forum öncesinde çok sayıda lider Pekin'e ulaşmış durumda.

Bunlar arasında Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric, Kenya Devlet Başkanı William Ruto ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed de bulunuyor.

Pazartesi günü Rusya'nın en üst düzey diplomatı Sergey Lavrov Pekin'e uçtu ve birkaç saat içinde Wang ile görüştü.

Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal ederek ülkesini uluslararası izolasyona itmesinden bu yana Çin'e olan stratejik bağımlılığı daha da artan Putin'in bu gece Pekin'e gelmesi bekleniyor.

Bu yıl Çin ve Rusya arasındaki ticaret, Moskova'nın Ukrayna'daki savaşının başlangıcından bu yana görülmemiş seviyelere yükseldi ve Çin'in Rus petrolü ithalatı, uluslararası yaptırımlar nedeniyle Moskova'ya kritik bir can simidi oldu.

Çin kendisini "tarafsız bir taraf" olarak konumlandırarak kendi 12 maddelik barış planını ortaya koydu, ancak aynı zamanda savaşı kınamayı reddetti ve Moskova'ya hayati anlamda diplomatik ve mali destek sağladı.

Derinleşen ortaklığın merkezinde, birbirlerini "sevgili dostlar" olarak tanımlayan Xi ve Putin arasındaki ilişki yer alıyor.

İttifakları aynı zamanda ortak amaçlara dayanan bir gereklilikten kaynaklanıyor. Her biri diğerini Batı egemenliğine karşı ortak mücadelelerinde gerekli bir siper olarak görüyor.

Putin bu haftaki ziyareti öncesinde Çin devlet yayın kuruluşu CGTN'e verdiği mülakatta Pekin ile olan bağlarını ve Kuşak ve Yol Girişimi'nin "karşılıklı faydalarını" vurguladı.

CGTN'nin haberine göre, "Başkan Putin çok kutuplu bir dünyanın şekillenmekte olduğuna ve Başkan Xi Jinping tarafından ortaya atılan kavram ve girişimlerin son derece yerinde ve önemli olduğuna" işaret etti.

Putin'in ayrıca "Başkan Xi ile aralarında geçen hoş anıları paylaştığı ve gelecekte Çin'de bir araya geldiklerinde bu geleneğin devam etmesini umduğu" bildirildi.

Xi Mart ayında Putin ile bir zirve için Moskova'ya gitmişti.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera