Çin'de ortaya çıkan koronavirüsün belirtileri neler nasıl bulaşıyor?

Virüsün yol açtığı zatürre benzeri şikayetlerin Çin dışındaki ülkelerde de görülmesi ve Çin Ulusal Sağlık Komisyonu'nun, daha önce sadece hayvanlardan insanlara geçtiği söylenen ‘gizemli virüs’ün insandan insana da bulaşabildiğini açıklanması SARS’ta olduğu gibi ülkelerarası salgın riskini akıllara getirdi.

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Balkan, NTV'den Tülay Karabağ'a konuştu. Karabağ'ın yönelttiği sorular ve Balkan'ın bunlara verdiği yanıtlar şöyle:

- Çin'deki gizemli virüs nedir, bir koronavirüs türü mü? 

Evet yeni bir koronavirus tipi ile karşı karşıyayız. Çin'in Wuhan kentinde 31 aralık 2019 tarihinden itibaren bildirilmeye başlanan ve 20 Ocak itibarı ile 224 vakaya ulaşan zatürre salgınının etkeni; 7 ocak 2020 tarihinde Çin sağlık otoriteleri tarafından '2019 - yeni koronavirüs (2019-nCoV)' olarak ilan edildi. 

- Koronavirüsün özellikleri nelerdir? 

Koronavirüsler hayvanlardan insanlara bulaşan ve soğuk algınlığından ciddi zatürreye bağlı solunum yetmezliğine ve ölümlere yol açabilen geniş bir virüs ailesidir. Aslında çoğumuzun bu virüsün bilindik tipleri ile defalarca karşılaştığı ve defalarca soğuk algınlığı geçirdiği söylenebilir. Ancak hayvanlar arasında dolaşan bazı türler insanın bağışıklık sistemine tamamıyla yabancıdır ve insana bulaştığında daha önce SARS ve MeRS salgınlarında olduğu gibi ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. SARS virüsünün misk kedilerinden, MeRS virüsünün ise tek hörgüçlü develerden bulaştığı bilinmektedir. Yeni koronavirüs salgınının Vuhan şehrinde bir deniz ürünleri toptan satış pazarından kaynaklandığı düşünülmekle birlikte hangi hayvandan bulaştığı henüz kesinlik kazanmamıştır. 

- Yeni koronavirüs nasıl bulaşıyor? DSÖ ve Çin sağlık yetkilileri hayvanların yanı sıra insandan insana da bulaştığını açıkladı.

Evet, bu yeni tip koronavirüs de ilk vakalara hayvandan bulaşmış olmakla birlikte hayvan teması olmayan vakaların da görülmeye başlanması ile virüsün günler içinde insandan insana bulaşma özelliği kazandığı veya bu özelliğin virüste bulunduğu düşünülmeye başlanmıştır. İnsandan insana bulaşıp bulaşmadığını ve kesin bulaşma yolunu ortaya koymaya yönelik çalışmalar devam etmektedir. 16 Ocak'ta virüsün tanısını koymak için kullanılabilecek laboratuvar yönteminin belirlendiği duyurulmuştur. Yeni vakaların daha hızlı tanınmasını sağlayacak bu gelişme, virüsün çoğalma ve bulaşma davranışını anlamamızı sağlayacak, korunma önlemlerini belirlememize yardımcı olacaktır.

- Yeni koronavirüs bulaştıktan sonra nasıl belirtiler veriyor? 

Yeni koronavirüsün bulaştığı bazı kimselerde belirtisiz veya çok hafif bulgularla soğuk algınlığı gibi seyrediyor olması olasıdır. Ancak kaydedilen vakalarda ateş, öksürük, nefes darlığı ve solunum güçlüğü bulguları ön plandadır. Ciddi vakalarda, enfeksiyon zatürreye, ciddi akut solunum sendromuna, böbrek yetmezliğine ve hatta ölüme neden olmaktadır.

- Yeni Çin koronavirüsünden kaynaklanan “gizemli hastalık” nasıl tedavi ediliyor?

Henüz belirli, özgül bir tedavisi yoktur. Ciddi vakaların yoğun bakım koşullarında, gerekli solunum izolasyon önlemleri alınarak takip edilmesi gerekmektedir.

"Et ve yumurtaların iyice pişirilmesi son derece önemli"

- Yeni virüs ve “gizemli hastalık”tan korunmak için neler yapılmalı?

Yeni koronavirüs salgınının ülkemizi etkilememesi için alınacak büyük ölçekli önlemler dışında, kişisel olarak alınması gereken önlemler nezle ve grip için alınması gereken önlemler ile benzerdir. Düzenli el yıkama, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun tek kullanımlık mendil veya giysinin kol kısmı ile kapatılması sayılabilir. Öksürme ve hapşırma gibi solunum yolu rahatsızlığı belirtileri gösteren kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır.Yeni koronavirüsün bulaşma yolu netlik kazanmadığı için et ve yumurtaların iyice pişirilmesi de son derece önemlidir.