Eritre Tigray'da yüz binlerce sivili açlığa mahkum ediyor

Birleşmiş Milletler yaptığı açıklamada, Eritre'nin Etiyopya'nın Tigray Bölgesi'nde sürmekte olan savaşa dahil olup Tigraylıları aç bırakma politikası güttüğünü belirtti.

Etiyopya 'da merkezi yönetimle Tigray bölgesi arasındaki savaş sürüyor. Savaş sürerken, Tigraylıların çok büyük bir insani krizin içinde olduğu belirtiliyor. Eritre bu savaşa Etiyopya yönetiminin yanında Tigray'a karşı dahil olmuştu.

Etiyopya'yı Tigray kökenli başbakan Meles Zenavi'nin yönettiği dönemde (1998-2000) Etiyopya ve Eritre arasında çok kanlı bir savaş meydana gelmişti. Eritre'yi 1993'ten beri yöneten Isalas Afverki bu savaştan Tigraylıları sorumlu tutmuştu. Afverki'nin Tigraylılara bu savaştan dolayı düşmanlık beslediği belirtiliyor.

Geçmişten bugüne Etiyopya dosyası

Etiyopya ordusu güneyden Tigray'a saldırırken Eritre ordusu da kuzeyden işgale girişmişti. Eritre'ye komşu olan Tigray'da kuraklık ve savaş nedeniyle ekinlerin çoğunun yok olduğu bildiriliyor. BM Eritre'nin, Etiyopya yönetiminden daha şiddetli biçimde Tigray'a insani yardım sokulmasına mani olduğunu bildiriyor.

Tigray Savaşı (2020-)

4 Kasım 2020'de Tigray Bölgesi'nde Tigray milisleriyle Etiyopya merkezi ordusu arasında ilk çatışmaların patlak vermesiyle Tigray Savaşı başladı.

Abiy Ahmed Ali ilk günden itibaren bu çatışmaları 1991'den beri "şımaran" Tigraylara bir ders verip Tigray Bölgesi'nde kaybolan devlet otoritesini yeniden sağlama fırsatı olarakgördü.

Ahmed sert mesajlar verdi ve Etiyopya ordusunu Tigray'a karşı harekete geçirdi.

5 Kasım 2020'de Etiyopya ordusu yaklaşık 7,2 milyon nüfuslu Tigray Bölgesi'ne kapsamlı taarruza geçti ve şiddetli bir savaş başladı. Etiyopya ordusu öncelikle Tigray Bölgesi'ni 1991'den beri ülkenin etnik temeli federatif yapısının bir parçası olarak yöneten Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'nin elinde olan bölgenin başkenti Mekelle şehrine yöneldi.

Yaklaşık 330 bin nüfusa sahip olan Mekelle şehri 17-28 Kasım 2020'de süren kanlı çarpışmalarla Etiyopya ordusunca ele geçirildi.

Tigray Bölgesi'ne komşu olan Amharalar tarihi düşmanlığın ve 1991-2019 döneminde Amharaların yönetimden dışlanmasında Tigrayların başat rol oynamasının etkisiyle hareket etti. Bu paralelde, bu savaşa merkezi yönetimden ayrı olarak milislerle katılıp Tigray Bölgesi'ne saldırıya geçtiler.

Derg rejimine karşı mücadelede Tigray Halk Kurtuluş Cephesi ile müttefik olan Eritre Halk Kurtuluş Cephesi de 1998-2000 Etiyopya-Eritre Savaşı'yla başlayan Tigray-Eritreli düşmanlığının tesiriyle bu savaşta Etiyopya merkezi yönetimini destekledi, hatta Tigray Bölgesi'ne Eritre ordusu da saldırdı.

Cibuti ve etkinliği çoğunlukla başkenti Mogadişu ile sınırlı kalan resmi Somali yönetimi de bu savaşta Etiyopya'ya desteklerini açıkladılar.

Tigrayların bu savaşta lojistik desteğinde kilit role sahip olabilecek Eritre'nin bu tavrı savaşın, savaşa teknik açıdan iyi hazırlanan genel bir seferberlik yapan Tigraylar aleyhine gelişmesinde en büyük sebep oldu. Mayıs 2021 itibariyle Tigray ordusu Tigray Bölgesi'nin çoğunda alan hakimiyetini kaybetti, alan hakimiyetini kaybettiği bölgelerde gerilla savaşına döndü.

Nisan 2021 itibariyle Tigray Savaşı: ENDF: Etiyopya Ordusu, Amhara Region: Amhara Bölgesi / Amhara Milisleri, Eritrea: Eritre, Tigray People's Liberation Front, Tigray Regional Government: Tigray Halk Kurtuluş Cephesi, Tigray Yerel Hükümeti

Tigray'da yaşanan bu çok şiddetli savaşta 300 binden fazla asker ve milisin karşı karşıya geldiği tahmin ediliyor. Bu askeri yoğunluk ve halka karşı işlenen katliamlar nedeniyle Kasım 2020-Mayıs 2021 gibi kısa bir dönemde bu savaşta 50 binden fazla kişinin öldüğü, Tigray Savaşı'nın 2021'in en kanlı savaşı haline geldiği tahmin ediliyor.

Tigraylara yönelik savaş suçları

Etiyopya ordusunun Tigraylara yönelik katliam, tecavüz, yağma, yerleşim birimlerini yok etme gibi suçlar işlediği, savaşa Etiyopya ordusunun yanında katılan Eritre ordusunun ve Amhara milislerinin de aynı suçları işlediği belirtiliyor.

Katliam, yağma ve yerleşim birimlerini yok etme videolarının, tecavüzlere yönelik şahitliklerin internete yazılı ve videolu olarak yansıması yetersiz de bulunsa dünyanın ilgisini Tigray'a çeken ana etkenlerden biri olarak görülüyor.

Savaş nedeniyle Tigray'da kıtlık da çıktığı, savaşta ölenlerin önemli bir kısmının düşmanları tarafından katledilen silahsız Tigraylı halk olduğu da naklediliyor.

Tigray Savaşı'nın geleceği

Etiyopya'nın 1991-2019 döneminde Tigraylar, nüfuslarıyla ters orantıda bir güç kazandı. Bu durumda, Derg rejiminin devrilmesinde oynadıkları rol ve Zenavi'nin faaliyetleri başat etken oldu.

Bu doğrultuda Tigraylara karşı oluşan tepki, son savaşta Tigrayların aleyhine oluşan ittifakı da şekillendirdi ve Tigrayları mağlubiyete itti.

118 milyonluk Etiyopya'nın sadece 6,2 milyonunun Tigray Bölgesi'nde yaşaması, Tigrayların nüfusa oranının % 6,1 seviyesinde olması da nüfus dengelerini asimetrikleştiriyor.

Bununla beraber geçmişten bu yana savaş tecrübesi olan ve inatçılığıyla bilinen Tigray halkının böyle bir savaşla tam olarak yenilemeyeceği de hesaplanıyor.

Gelecekte bir noktada anlaşılacağı düşünülebilse de ölü sayısının fazlalığı ve Tigraylara karşı işlenen büyük katliam, tecavüz gibi suçların barışı daha da zorlaştıracağı tahmin ediliyor.

Kaynak: Mepa News