Gazze ateşkes sürecinde son durum ne?

Axios'un haberine göre Katar, Mısır ve ABD Çarşamba günü Hamas ve İsrail'e güncellenmiş bir Gazze ateşkesi ve rehine anlaşması önerisi sundu.

Kaynaklara göre arabulucular, güncellenmiş teklife dahil edilen İsrail'in son tavizlerinin tarafların kısa süre içinde bir anlaşmaya varmasını sağlayabileceğine inanıyor.

Ateşkes detayları neler?

Müzakere edilen anlaşma Gazze'de 60 günlük ateşkes, 10 canlı rehinenin ve 18 ölü rehinenin kalıntılarının teslim edilmesi, İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların salıverilmesi ve Gazze'ye insani yardımın büyük ölçüde arttırılmasını içeriyor.

ABD Başkanı Trump 60 günlük ateşkesi, Hamas'ı saf dışı bırakan yeni bir yönetim yapısı da dahil olmak üzere savaşı sona erdirecek daha geniş bir anlaşmayı müzakere etmek için kullanmak istiyor.

İsrailli yetkililer ve görüşmeler hakkında bilgi sahibi kaynaklar, Hamas ve İsrail'den müzakerecilerin son 10 gündür Doha'da yapılan görüşmelerde son detayları müzakere ettiğini aktarıyor.

Kaynaklara göre Trump Çarşamba günü Beyaz Saray'da Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile bir araya geldi ve diğer konuların yanı sıra Gazze ateşkes anlaşmasını görüştü.

Bir önceki ateşkesin İsrail tarafından tek taraflı olarak devre dışı bırakılmasından bu yana geçen dört ay boyunca görüşmeler defalarca kesintiye uğramış olsa da, arabulucular şu anda taraflar arasındaki uçurumların kapatılabilir olduğunu düşünüyor.

Katarlılar son 10 gün içinde kaydedilen tüm ilerlemeleri yeni bir teklifte bir araya getirdiler ve bu teklif ABD ve Mısır'la birlikte sunularak tarafların üçünün de bu teklifi desteklediği açıkça ortaya kondu.

İki ana güncelleme, İsrail ordusunun ateşkes sırasında Gazze'den çekilme kapsamı ve her rehineye karşılık serbest bırakılacak Filistinli mahkum oranıyla ilgiliydi.

İsrailli yetkililer ve görüşmelere aşina kaynaklara göre İsrail, ateşkes süresince ordunun işgale devam edeceği toprak miktarı konusunda önemli tavizler verdi.

İsrail daha önce Gazze-Mısır sınırı boyunca uzanan Philadelphi Koridoru'nun 5 kilometre kuzeyindeki bir bölgede varlığını sürdürmekte ısrar ediyordu. İsrail bu talebini 1,5 kilometreye indirerek Hamas'ın İsrail'in son ateşkesle aynı konuma çekilmesi talebine çok yaklaştı.

İsrail ayrıca ordunun Gazze sınırının diğer kısımları boyunca Hamas'ın talebine çok daha yakın olan yaklaşık 1 kilometre genişliğinde bir çember içinde tutmayı kabul etti.

Güncellenen teklif, serbest bırakılacak Filistinli mahkumların İsrailli rehinelere oranında küçük değişiklikler içeriyor.

Önceki teklifler, İsraillileri öldürmekten müebbet hapis cezası alan 125 Filistinlinin ve 7 Ekim'den sonra Gazze'de İsrail ordusu tarafından alıkonulan 1.111 Filistinlinin serbest bırakılmasını içeriyordu.

İsrailli bir yetkili güncellenen teklifte yer alan düzenlemelerin müzakerelerde sorun yaratmasının beklenmediğini söyledi.

Ancak taraflar yine de tutukluların isimlerini müzakere etmek zorunda kalacak.

Kaynaklara göre çözüme yaklaşılan bir diğer pürüz de Gazze'ye yardım ulaştırılması.

Hamas ateşkes süresince yardımların ABD ve İsrail destekli "Gazze İnsani Yardım Vakfı" aracılığıyla ulaştırılmamasını talep ediyordu.

İsrailli yetkililer bunun, İsrail'in yardım merkezlerinin bulunduğu güney Gazze'nin büyük bölümünden çekilmeyi kabul etmesinin fiili sonucu olacağını söylüyor.

İsrailli yetkililer, Mısır'ın ateşkes sırasında yardımların Hamas tarafından ele geçirilmemesi için nasıl bir rol oynayabileceğini belirlemek üzere son günlerde Mısır'da ayrı bir müzakere süreci yürütüldüğünü söyledi.

Son durum

Katar başbakanının Cumartesi günü Doha'da Hamas liderleriyle bir araya gelerek güncellenmiş öneriyi kabul etmelerini sağlaması bekleniyor.

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Katarlı arabulucuların İsrail'in çekilme konusunda verdiği tavizlerin bir anlaşmanın yolunu açabileceğini düşündüklerini söyledi.

Kaynağa göre Katarlılar Hamas'ın güncellenmiş teklifle ilgili bazı çekince ve yorumlarla geri döneceğini ancak bunun bir anlaşma bozucu nitelikte olmayacağını düşünüyor.

Kaynak: Mepa News