Gazze'de imzalanması beklenen ateşkesle ilgili detaylar neler?

Çok sayıda kaynak Hamas ve İsrail arasında Doha'da yürütülen müzakerelerde önemli ilerlemeler kaydedildiğini doğrulayarak önümüzdeki saatlerde Gazze'de ateşkes anlaşması ve esir takasının hiç olmadığı kadar ihtimal dahilinde olduğunu belirtti

Reuters, Doha müzakerelerine katılanların anlaşmaya son şeklini vermek üzere Salı günü bir araya geleceğini bildirirken, müzakereler hakkında bilgi sahibi bir yetkilinin arabulucuların Hamas ve İsrail'e anlaşmanın son taslağını verdiğini söylediğini aktardı.

İsrail Kanal 13 ise İsrail'deki tahminlerin anlaşmanın bugün öğleden sonra açıklanacağını gösterdiğini söyledi.

ABD Başkanı Joe Biden'ın temsilcisi Brett McGurk ve seçilmiş Başkan Donald Trump'ın Orta Doğu temsilcisi Stephen Witkoff'un Salı günü Doha'da yapılacak görüşmelere katılması bekleniyor.

Bu gelişme, ABD Başkanı'nın anlaşmanın gerçekleşmeye yakın olduğunu söylemesi ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın iki tarafın bir anlaşmaya varmaya “her zamankinden daha yakın” olduğunu söylemesiyle birlikte çeşitli taraflardan ilerlemeyi teyit eden açıklamaların ardından geldi.

Hamas müzakerelerde büyük bir ilerleme kaydedildiğini teyit ederken, İsrailli bir yetkili de müzakerelerin ileri bir aşamaya geçtiğini kaydetti.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan “en önemli noktalarda” pozisyonların önemli ölçüde yakınlaştığından söz etti. Sullivan, tutuklu ve mahkûmların takasına ilişkin formül, “Gazze Şeridi'nden çekilme sırasında İsrail güçlerinin konumlandırılması” ve ateşkes sonrasında insani yardımın nasıl arttırılacağı gibi konularda ilerleme kaydedildiğini söyledi.

Sullivan, “anlaşmazlıklar yavaş yavaş, teker teker çözülüyor” dedi.

Times of Israel'in yetkililerden aktardığına göre Gazze görüşmelerindeki ilerleme Başbakan Binyamin Netanyahu ile Steven Witkoff arasındaki gergin bir görüşmenin ardından geldi.

İsrail gazetesi Trump'ın elçisinin Netanyahu'ya Trump'ın bu ayın 20'sinde göreve başlamasından önce anlaşmanın tamamlanması için gereken tavizleri kabul etmesi yönünde baskı yaptığını da ekledi.

Hamas bir anlaşmaya hazır olduğunu defalarca teyit etti ve hatta Mayıs ayında Biden tarafından sunulan bir öneriyi kabul etti. Ancak Netanyahu savaşın devam etmesi ve ordunun Gazze'den çekilmemesi konusunda ısrar ederek anlaşmadan geri adım attı.

Anlaşmanın ayrıntıları

Reuters'a göre, beklenen anlaşma, başta Gazze'deki 33 İsrailli tutuklunun serbest bırakılması olmak üzere, çocuklar, kadınlar, kadın askerler, 50 yaş üstü erkekler, yaralılar ve hastalar da dahil olmak üzere bir dizi detayı içeriyor.

Her şey planlandığı gibi giderse, ikinci aşamaya ilişkin müzakereler anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonraki 16. günde başlayacak.

İkinci aşamada ise askerler ve askerlik çağındaki erkekler de dahil olmak üzere hayatta kalan rehineler serbest bırakılacak ve ölenlerin de cesetleri İsrail'e iade edilecek.

Her bir İsrailli tutuklunun serbest bırakılması karşılığında İsrail, aralarında uzun süreli hapis cezası almış olanların da bulunduğu bir dizi Filistinli tutukluyu serbest bırakacak.

Anlaşma, “İsrail şehir ve kasabalarını savunmak üzere” sınır yakınlarında kalacak olan İsrail işgal güçlerinin aşamalı olarak geri çekilmesini öngörüyor.

Buna ek olarak, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Philadelphi Koridoru eksenine ilişkin güvenlik düzenlemeleri yapılacak ve İsrail anlaşmanın ilk günlerinden sonra bu eksenin bazı bölümlerinden çekilecek.

Kuzey Gazze sakinlerinin bölgelerine geri dönmelerine izin verilecek ve silahların buraya nakledilmemesini sağlayacak bir mekanizma kurulacak. İsrail güçleri Gazze'nin merkezindeki Netzarim koridorundan da çekilecek ve Gazze Şeridi'ne gönderilen insani yardım miktarı arttırılacak.

Reuters, müzakerelerdeki en belirsiz konulardan birinin savaştan sonra Gazze Şeridi'ni kimin yöneteceğiyle ilgili olduğunu ve mevcut görüşme turunun karmaşıklığı ve bir anlaşmayı raydan çıkarma potansiyeli nedeniyle bu konuyu şimdilik ele almadığını bildirdi.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera