Irak: Yeniden başbakanlığa hazırlanan Maliki'den Barzani'ye önemli ziyaret

Irak'ta eski başbakan Nuri Maliki'nin, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi eski başkanı Mesut Barzani'yi ziyareti, Irak iç politikasını alevlendirdi. Yeniden Irak'ın başbakanı olma peşinde olduğu bilinen Nuri Maliki ile Mesut Barzani'nin arasının açık olduğu biliniyordu. Özellikle Nuri Maliki'nin ikinci döneminde (2010-2014) Maliki ve Barzani pek çok kez kamuoyuna açık şekilde büyük krizler yaşamıştı.

Fakat Irak'ta Şii siyasi potansiyelinde doğan güç boşluğundan istifadeyle Irak'ın yeniden başbakanı olmayı hedeflediği belirtilen Maliki'nin geçmiş düşmanlığı sürdürmek yerine Barzani'nin bu konuda desteğini almanın peşinde olduğu tahmin ediliyor. 

Son yıllarda Şii dini partilerin oldukça yıpranması, ülkedeki en geniş katılımlı Şii hareket olarak bilinen Sadr Hareketi'nin lideri Mukteda Sadr'ın önümüzdeki seçimlere katılmayacaklarını açıklaması Irak'taki Şii siyasi potansiyelinde büyük bir güç boşluğu doğurmuştu. 

Nuri Maliki yeniden Irak Başbakanı mı oluyor?

Mesut Barzani her ne kadar 2017'de bağımsızlık referandumunun ardından Irak'ın merkezi yönetimiyle savaşta alınan yenilgi nedeniyle Irak Kürt Bölgesel Yönetimi liderliğinden resmiyette istifa etmek zorunda kalsa da, yeğeni olan yeni resmi lider Neçirvan Barzani üzerinden halen bu bölgede etkisini sürdürüyor.

Ekim ayında gerçekleşmesi gereken meclis seçimlerinin erteleneceğine dair iddialar Irak'ta yayılırken henüz seçimlerin zamanında yapılıp yapılmayacağına dair resmi bir açıklama bulunmuyor. Maliki'ye en muhalif Şii yapılanma ve Şii halk arasında en geniş tabanlı hareket olan Sadr grubunun seçimleri boykot etmesinin Maliki'nin başbakanlığa dönüş planını kolaylaştırabileceği belirtiliyor.

Buna Barzani'nin, Maliki'nin başbakanlığına en azından nötr yaklaşmasının da eklenmesi durumunda Maliki'nin yeniden Irak başbakanı olmasının muhtemel olduğu belirtiliyor. Fakat Barzani'nin de bu plana ancak büyük tavizler alması durumunda engel olmayacağı tahmin ediliyor.

Nuri Maliki kimdir?

1950'de Kerbela yakınlarındaki Cenace köyünde Şii bir ailede doğan Nuri Maliki Şii Dava Partisi'ne katılarak 1968'de Irak'ta iktidara gelen Baas Partisi'ne karşı gizli muhalefet yürütenler arasına katıldı.

Temmuz 1979'da Dava Partisi'ne mensubiyetinin ifşa olması üzerine Ürdün üzerinden İran'a kaçtı.

2003 yılına kadar Dava Partisi kapsamında İran ve Suriye'de Irak rejimine karşı yurt dışından muhalefet yürüttü. Bu yıllarda pek çok kez rakip Şii oluşumlarla da büyük ihtilaflar yaşadı. 2003'te Irak'ın işgali üzerine Irak'a dönen Maliki Mayıs 2006'da ABD, İran ve Sistani'nin anlaşmasıyla işgalin gölgesinde Irak Başbakanı oldu. 

7 Mart 2010 meclis seçimlerinde Maliki'nin liderlik ettiği "Kanun Devleti Koalisyonu"nun ikinci gelmesine rağmen İran'ın müdahalesiyle Şii partilerinin ittifakı kuruldu ve yeni hükümeti kuran yine Nuri Maliki oldu. 

Maliki, diktatörlük ve özellikle de Irak'ın Sünni nüfusuna soykırım uygulamakla suçlandı. İkinci döneminde Iraklı Şiilerin de Maliki'ye olan tepkisi arttı.

30 Nisan 2014 meclis seçimlerinin ardından da Irak'ta yeni hükümeti kurmayı hedefleyen Maliki, hükümeti kurma pazarlıkları sürerken IŞİD'in yükselişi ve Haziran 2014'te ülkenin kuzeyinde Musul başta olmak üzere bazı şehirleri ele geçirmesi sorunuyla karşılaştı. IŞİD karşısında alınan ağır yenilgiden ve ülkedeki pek çok yolsuzluktan sorumlu tutulan Maliki, karşılaştığı iç ve dış baskılar sonucunda yeni hükümeti kurma çalışmalarından vazgeçmek zorunda kaldı. 8 Eylül 2014'te Maliki'nin başbakanlığı son buldu.

Kaynak: Mepa News