İsrail Suriye ile müzakere arayışında: Amaç barış anlaşması ve normalleşme

Axios'un haberine göre, iki İsrailli yetkili, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD'nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack'a, ABD'nin arabuluculuğunda yeni Suriye hükümetiyle müzakere etmek istediğini söylediğini aktardı.

Üst düzey bir İsrailli yetkiliye göre Netanyahu "güncellenmiş bir güvenlik anlaşmasını müzakere etmek ve tam bir barış anlaşmasına doğru ilerlemekle" ilgileniyor. Bu görüşmeler 2011'den bu yana İsrail ve Suriye arasında yapılan ilk görüşmeler olacak ve yakın tarih göz önüne alındığında özellikle dikkat çekici olacaktır.

İsrail Esed rejimi düştükten sonra Suriye'nin hava kuvvetleri, donanması, hava savunma ve füze sistemlerinden geriye kalanları sistematik bir şekilde yok etti.

İsrail ayrıca iki ülke arasındaki tampon bölgenin kontrolünü ele geçirdi ve Suriye topraklarını işgal etti.

Suriye lideriyle bir sohbet: Yıkıntıların ötesine yolculuk

Netanyahu hükümeti Türkiye'nin desteklediğini yeni Suriye yönetiminden son derece endişeli ve Trump yönetiminin bu hükümetle temkinli bir ilişki kurması için lobi faaliyetlerinde bulundu.

Trump geçen ay Suudi Arabistan'da Ahmed Şara ile bir araya geldiğinde ve ABD'nin Suriye'ye uyguladığı tüm yaptırımları kaldıracağını açıkladığında İsrailliler şok oldu.

Şara ile ilgili endişelerine rağmen İsrailli yetkililer değişen koşulları -özellikle İran ve Hizbullah'ın Suriye'den ayrılmasıyla- bir atılım fırsatı olarak da görüyor.

ABD'nin yeni Suriye hükümetine yönelik olumlu hamleleri İsrail'de de daha kademeli bir politika değişikliğine yol açtı.

İki İsrailli yetkiliye göre Netanyahu hükümeti önce üçüncü taraflar aracılığıyla dolaylı olarak, daha sonra da üçüncü ülkelerdeki gizli toplantılarda doğrudan Şara yönetimiyle temas kurmaya başladı.

Üst düzey bir İsrailli yetkili geçen hafta Axios'a verdiği demeçte Ahmed Şara'nın "İsrail'in düşündüğünden daha olumlu olduğunu" ve "Ankara'dan emir almadığını" söyledi.

Yetkili, “Suriye hükümetinin ABD ve Suudi Arabistan'a yakın olması bizim için daha iyi” dedi.

İsrail Türkiye'nin Suriye'de konuşlanmayı planladığı üsleri bombaladı

ABD'nin Suriye elçisi ve Trump'ın uzun süredir sırdaşı olan Barrack geçen hafta İsrail'i ziyaret ederek Netanyahu ve diğer üst düzey yetkililerle bir araya geldi.

İsrailliler Barrack'ı Golan Tepeleri'ndeki Suriye sınır bölgesine ve Esed rejiminin çöküşünden sonra İsrail Savunma Kuvvetleri'nin ele geçirdiği stratejik bir karakol olan Hermon Dağı'nın Suriye tarafına götürdü.

Bir hafta önce Barrack Şam'da Ahmed Şara ile görüştü ve Suriye'nin başkentindeki ABD büyükelçisinin konutunu yeniden açtı.

Barrack Şam'dayken Suriye ve İsrail arasındaki çatışmayı “çözülebilir bir sorun” olarak nitelendirdi ve iki ülkenin “sadece bir saldırmazlık anlaşmasıyla başlaması” gerektiğini vurguladı.

İsrailli bir yetkili, Barrack'ın geçen hafta Netanyahu ile görüştüğünde, İsrail başbakanının kendisine Trump-Şara görüşmesinden elde edilen ivmeyi Suriye ile ABD arabuluculuğunda müzakereleri başlatmak için kullanmak istediğini söylediğini aktardı.

Üst düzey bir İsrailli yetkili, Netanyahu'nun amacının 1974'teki güçlerin ayrılması anlaşmasına dayanan güncellenmiş bir güvenlik anlaşması ile başlayıp, değişikliklerle iki ülke arasında bir barış anlaşmasıyla sona erecek bir dizi anlaşmaya varmaya çalışmak olduğunu söyledi.

Başbakan, Ahmed Şara'nın Trump yönetimiyle yakın ilişkiler kurma arzusunun diplomatik bir fırsat yarattığına inanıyor. Yetkili, “Suriye ile mümkün olan en kısa sürede normalleşmeye doğru ilerlemek istiyoruz” dedi.

Yetkiliye göre Barrack İsraillilere Şara'nın İsrail ile yeni anlaşmaları görüşmeye açık olduğunu söyledi.

Netanyahu'nun ofisi gibi Barrack da bu haber için yorum yapmayı reddetti.

Barrack İsrail ziyaretinin ardından Washington'a giderek Başkan Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio'yu bilgilendirdi.

Bir ABD'li yetkili İsraillilerin Barrack'a Suriye konusundaki “kırmızı çizgilerini” sunduğunu söyledi: Ülkede Türk askeri üslerinin olmaması, İran ve Hizbullah'ın yeniden varlık göstermemesi ve Suriye'nin güneyinin askerden arındırılması.

İsrailli bir yetkili, İsraillilerin Barrack'a Suriye'nin güneyinin askerden arındırılmasını da içeren yeni bir anlaşma imzalanana kadar güçlerini Suriye'de tutacaklarını söylediğini aktardı.

Yetkili, Suriye ile gelecekte yapılacak yeni bir sınır anlaşmasında İsrail'in daha önce sınırda konuşlanmış olan BM gücüne ABD güçlerini de eklemek istediğini sözlerine ekledi.

İsrail'in Suriye'deki saldırısında 7 sivil hayatını kaybetti

Gelecekteki İsrail-Suriye barış görüşmelerinde en büyük soru işaretlerinden biri İsrail'in 1967 savaşında işgal ettiği Golan Tepeleri olacak.

Esed rejimi son otuz yılda İsrail ile yapılan her görüşmede barış karşılığında İsrail'in Golan Tepeleri'nden tamamen ya da neredeyse tamamen çekilmesini talep etti.

Trump ilk döneminde Golan Tepelerini İsrail'in bir parçası olarak tanıdı. Biden yönetimi bu kararı tersine çevirmedi.

İsrailli yetkililer yeni Suriye hükümetinin gelecekteki barış görüşmelerinde Golan Tepeleri konusunu gündeme getireceğini ancak bu konuda Esed rejiminden daha esnek olabileceğini düşünüyor.

Kaynak: Mepa News, Axios