NATO Ukrayna'ya 107 milyar dolarlık yeni desteği değerlendiriyor

NATO dışişleri bakanları, 100 milyar euroluk (107 milyar dolar) beş yıllık bir fon önerisi ve Kiev'e yardımı "Trump korumalı" hale getirmenin bir yolu olarak görülen bir plan da dahil olmak üzere Ukrayna'ya askeri desteğin nasıl uzun vadeli bir temele oturtulacağını görüşmek üzere Çarşamba günü bir araya geliyor.

Diplomatlar, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in önerilerinin Batı ittifakına, Rusya'nın işgaline karşı savaşan Ukrayna'ya silah, mühimmat ve teçhizat tedarikinin koordinasyonunda daha doğrudan bir rol sağlayacağını söylüyor.

Planlar, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün kuruluşunun 75. yıldönümünü kutlamak ve Temmuz ayında Washington'da yapılacak ittifak liderleri zirvesine hazırlık yapmak üzere Brüksel'de yapılacak iki günlük toplantıda ele alınacak.

Toplantı, Ukrayna'nın Avrupalı müttefiklerinin Kiev'in savaş çabalarını desteklemek için ne kadar ileri gitmeye istekli olduklarına dair bir fikir verecek zira Ukrayna için yaklaşık 60 milyar dolar değerindeki askeri yardım paketi ABD Kongresi'nde tıkanmış durumda.

Diplomatlar, planlara göre NATO'nun bazı koordinasyon işlerini Ramstein grubu olarak bilinen ABD liderliğindeki geçici koalisyondan devralacağını ve bunun kısmen Donald Trump'ın Beyaz Saray'a dönmesi halinde ABD desteğinin kesilmesine karşı tasarlanmış bir hamle olduğunu belirtiyorlar.

NATO şimdiye kadar, daha doğrudan bir rol üstlenmenin Rusya ile gerilimin tırmanmasını tetikleyebileceği endişesiyle Ukrayna'ya öldürücü olmayan yardımlara odaklanmıştı.

NATO üyeleri bugüne kadar Ukrayna’ya milyarlarca dolarlık silah yardımı gerçekleştirdi.

Diplomatlar NATO içinde Ukrayna'ya askeri yardımın daha sürdürülebilir bir zemine oturtulmasının zamanının geldiği ve NATO'nun bunu yapabilecek en iyi konumda olduğu görüşünün giderek güçlendiğini söylediler.

Bazıları Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in NATO müttefikleri tarafından atılan çeşitli adımları -tank ve diğer gelişmiş silah sistemleri sağlamak gibi- gerginliği tırmandırıcı olarak değerlendireceği yönündeki tehditlerinin kendilerine karşı bir misillemeye yol açmadığını söyledi.

Brüksel'deki toplantıya katılacak olan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Salı günü Paris'te yaptığı açıklamada NATO'nun Ukrayna'nın ittifaka üyeliği için "gerekli köprü" işlevi görebilecek tedbirler üzerinde çalıştığını söyledi.

NATO, Ukrayna'nın Rusya ile savaş halindeyken birliğe katılamayacağını ancak günün birinde birliğe üye olacağını ifade etti.

NATO, Stoltenberg'in önerileri hakkında ayrıntılı yorum yapmaktan kaçındı ancak bir NATO yetkilisi bakanların "NATO'nun Ukrayna'ya desteğini daha güçlü, öngörülebilir ve kalıcı hale getirmek için en iyi yolu tartışacaklarını" söyledi.

Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, "Nisan ayındaki bakanlar toplantısında nihai kararlar alınmayacak ve Temmuz ayındaki Washington zirvesine yaklaşırken görüşmeler devam edecek" dedi.

İlk aşama

Diplomatlar teklifle ilgili tartışmaların henüz erken bir aşamada olduğunu ve 100 milyar euroluk rakamın kabul edilip edilmeyeceğinin ya da nasıl finanse edileceğinin belirsiz olduğunu belirttiler. NATO kararları için ittifakın 32 üyesi arasında uzlaşma sağlanması gerekiyor.

"Trump ihtimaline karşı bir koruma sağlıyor. Ancak Trump'a karşı koruma sağlayacak bir şey yaratmak mümkün değil" diyen bir başka diplomat, adını sık sık toplandığı ABD hava üssünden alan ancak resmi olarak Ukrayna Savunma Temas Grubu olarak bilinen Ramstein grubunun çalışmalarını NATO'ya devretme planı hakkında bunları ifade etti.

Diplomat, "100 milyarlık bir fon çok iyimser görünüyor" diye ekledi.

Toplantı, NATO'nun yaklaşık 10 yıldır görevde olan Stoltenberg'in yerine yeni bir lider arayışında olduğu bir döneme denk geldi.

Diplomatlara göre Hollanda Başbakanı Mark Rutte, ABD, Fransa, İngiltere ve Almanya da dahil olmak üzere NATO üyelerinin yaklaşık yüzde 90'ının desteğine sahip.

Ancak Başbakan Viktor Orban'ın hükümetini eleştirmesine karşı çıkan Macaristan'ın muhalefeti ve Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis'in son anda ortaya attığı bir meydan okumayla karşı karşıya.

Bazı diplomatlar Brüksel'deki toplantıda Stoltenberg'in halefini seçmeyi umuyorlardı ancak şimdi daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu söylediler. Ancak bazıları Rutte'nin sonunda atanacağına dair inançlarını da dile getirdi.

Kaynak: Mepa News, Reuters