Pakistan Genelkurmay Başkanı'ndan medrese çıkışı: Terörist mi olacaklar?

Pakistan Genelkurmay Başkanı geçtiğimiz hafta perşembe günü yaptığı açıklamada, ülkenin dört bir yanında kendine yer bulan ve İslami eğitim veren medreseleri eleştirerek, “ülkenin dini okul konseptini yeniden değerlendirmesi gerektiğini” ifade etti.

Medreseler üzerinde dönen tartışma

“Eğitimi modernize etmek” Pakistan'da gerçekten meşakkatli bir mesele olarak gündeme geliyor. Oldukça muhafazakar ve geleneksel dini değerlere bağlı bir Müslüman topluma sahip olan Pakistan'da medreseler, ülke içindeki seküler kesimler ve uluslararası anlamda Batılı hükümetler ve  düşünce kuruluşları tarafından “gençliği radikalize etmekle” suçlanıyor. Yine bu kesimlere göre, “medreseye gitmekten başka eğitim seçeneği olmayan milyonlarca yoksul çocuk, bu medreseler eliyle terör örgütlerine bir kitle haline geliyor.” Ancak Pakistan'da İslami kesimler, özellikle seküler kesim tarafından yapılan bu eleştirileri “Müslümanları kontrol etmek ve faaliyetlerine son vermek için ortaya atılan bahaneler” olarak görüyor.

Pakistan Genelkurmay Başkanı General Kamer Cavid Becva’nın açıklamaları, bir genelkurmay başkanının medreseleri eleştirdiğinin daha önce hiç görülmediği Pakistan'da nadir bir örnek teşkil ediyor. Pakistan ordusu her ne kadar zaman zaman bazı İslami oluşumlarla karşı karşıya gelse de hiçbir zaman İslami kesimi tamamıyla karşısına almamıştı.

"Mevlevi mi olacaklar terörist mi?"

Pakistan Genelkurmay Başkanı, “medrese eğitiminin yetersiz olduğunu zira öğrencileri modern dünyaya hazırlamadığını” öne sürdü. Ülkenin güneybatı eyaleti Belucistan’ın başkenti Kuetta’da bir konferansta konuşan Becva, “medreselere karşı değilim ancak biz medreselerin özünü kaybettik” şeklinde konuştu.

Becva konuşmasında özellikle iki buçuk milyon öğrencinin eğitim gördüğü Diyobendi medreselerini hedef aldı. Dünyanın en köklü Hanefi eğitim ekolü olarak kabul edilen Diyobendi ekolü Afganistan, Hindistan ve Pakistan başta olmak üzere bölgede binlerce medreseye ve milyonlarca öğrenciye sahip. Bu ekolü benimseyen medreseler, özellikle Batılı hükümetler ve seküler kesimler tarafından ciddi şekilde hedef alınıyor. Genelkurmay Başkanı “medrese öğrencilerini istihdam etmeye yetecek kadar cami inşa etmenin imkansız olduğunu” söyleyerek “Öyleyse ne olacaklar? Mevlevi mi olacaklar yoksa terörist mi?” şeklinde konuştu. Kamer Cavid, “medreselerin yeniden gözden geçirilmesi ve onlara çağdaş bir görünüm kazandırılması gerektiğini” savundu.

"Aşırılık Hindistan'dan daha büyük tehdit"

1960 doğumlu ve Pencap asıllı olan Becva’nın babası, 1967 yılında Kuetta’da görev esnasında yaşamını yitiren bir subay. Kayın babası da üst rütbeli bir general olan Becva, ilk eğitimini Pakistan’da askeri okullarda aldıktan sonra ileri eğitimini almak üzere Kanada’ya ve ardından ABD’ye gitti. Becva “dini aşırıcılığı Hindistan’dan daha büyük bir tehdit olarak gördüğünü” de ifade etmişti. Kamer Cavid Becva 2016 yılında Pakistan Genelkurmay Başkanı olarak göreve başlamıştı.

Pakistan'ın medreselerle savaşı

Pakistan'da resmi olarak kayıtlı 20 binin üzerinde medrese bulunuyor. Buna ek olarak binlerce kayıtsız medrese bulunduğu da biliniyor. Bazı medreseler geniş yapı komplekslerinden oluşurken bazıları sadece tek bir odadan meydana geliyor.

Pakistan'ın medreselerle verdiği savaşın en büyük örneği, 2007 yılında Lal Mescid'e yönelik saldırıydı. Pakistan ordusu, 2007 yılının Temmuz ayının başında "terörist faaliyetlere destek verme, teröristleri barındırma" gibi suçlamalarla, Pakistan devletinin İslami gruplarla savaşına karşı çıktığı bilinen Lal Mescid'e saldırı başlattı. Medrese içerisindeki kız ve erkek öğrenciler ise ellerinde bulunan az sayıda silah, bıçak ve sopalarla Pakistan ordusuna karşı koyma girişiminde bulundu. Çatışmalar esnasında Lal Mescid ağır şekilde bombalandı. Bir haftadan uzun süren çatışmalar sonunda, İslamabad'daki, Diyobendi ekolü benimseyen Lal Mescid ordunun eline geçti. Çatışmalarda her iki taraftan da çok sayıda kişi yaşamını yitirdi. Lal Mescid saldırısı, ülkede hafızalarda hiçbir zaman tazeliğini yitirmeyecek şekilde yer etmiş bulunuyor.

Milyonlarca medrese öğrencisinin bulunduğu Pakistan'da güvenlik servisleri ve istihbarat bu medreselerde üzerinde sıkı bir gözleme sahip. Pakistan, medreseleri kontrol altına almaya çalışsa da yakın bir gelecekte bunun mümkün olmayacağı düşünülüyor. Bölgedeki birçok medrese, devletin alacağı önlemlerden etkilenmeyecek derecede köklü bir yapı teşkil ediyor.

Kaynak: Mepa News