S-400 ve Patriot anlaşmaları arasında Türkiye
Türkiye'nin S-400'lerden vazgeçmeden ABD'den Patriot savunma sistemi satın alabilmesi mümkün mü?
ABD Savunma Bakanlığı'na (Pentagon) bağlı Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı, Türkiye'ye 3,5 milyar dolar değerindeki Patriot hava ve füze savunma sisteminin satışını onayladı. Washington ve Ankara'nın pazarlığa oturması için ise ABD Senatosu'nun onayı gerekiyor. Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı'ndan Perşembe günü yapılan açıklamada, Türkiye'nin 80 adet Patriot tipi GEM-T füzesi ve 60 farklı füze talebinde daha bulunduğu belirtildi.
Rusya ile Türkiye, Aralık 2017'de S-400 füze savunma sistemi satışı için anlaşma imzalamıştı. Başta ABD olmak üzere bazı NATO ülkeleri Türkiye'ye tepki göstermişti.
Peki Türkiye, S-400'lerden vazgeçmeden ABD'den Patriot hava ve füze savunma sistemi satın alabilecek mi? ABD Senatosu'nun onayı, S-400'lerden vazgeçilmesine mi bağlı?
ABD Dışişleri Bakanlığı: Türkiye'yi uyardık
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir sözcü, S-400 satışının, Patriot müzakerelerine sıra gelmeden, halihazırda ABD ile Türkiye arasında anlaşması yapılmış birçok silah ve savaş uçağının alımını dâhi etkileyecek bir yaptırım programına yol açabileceğinin altını çizdi:
"ABD Türkiye'ye, Rus S-400 füze savunma sistemini alma planlarını sürdürmesiyle ilgili çok ciddi endişeleri olduğunu açıkça söyledi. Türkiye'yi, muhtemel bir S-400 alımının sonuçları konusunda uyardı.
'S-400 anlaşmasından geri dönüş planı yok'
Kaynaklara konuşan Türk güvenlik yetkilisi S-400'ler için imzalanan anlaşmadan geri dönüş planı olmadığını söyledi. Yetkili, "2,5 milyar dolarlık füze savunma sistemleri NATO'yla uyumlu olmadığı gerekçesiyle Türkiye'de çürümeye bırakılamaz, kullanılacak" dedi.
ABD'nin S-400'lerle ilgili duruşunun politik olduğunu söyleyen yetkili, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in Eylül ayında bu konuda yaptığı şu açıklamayı hatırlattı:
"Askeri kapasitelerini geliştirmek, ülkelerin kendi ulusal kararıdır. NATO için önemli olan farklı sistemlerin müşterek bir şekilde çalışabilmesidir."
S-400'ler, NATO sistemlerinin çoğunu "düşman" olarak tanımlıyor ve "düşman gördüğü yerde" harekete geçmeye programlı.
Pentagon, Türkiye raporunda ne diyor?
Pentagon, 26 Kasım'da "ABD'nin Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkilerinin durumu" isimli bir rapor hazırladı.
Rapora göre Türkiye'nin bölgesel güvenlik tehditlerine rağmen uzun süren hava savunma sistemi arayışının sonuçsuz kalması, hayal kırıklığı yarattı. Ankara, Rusya'dan S-400 alımı konusunda karar kıldı. Bu da, Türkiye'nin Rusya'ya daha da bağımlı hale gelmesine yol açtı.
S-400'lere karşı ABD'nin alternatifi önerisi de raporda yer aldı:
"Yönetim, Türkiye'nin tüm savunma ihtiyaçlarını karşılayacak, güçlü, pratik, NATO'ya uyumlu bir hava ve füze savunma sistemi sağlamak için alternatif bir paket geliştirdi. Paketin bazı kısımları Kongre onayı gerektiriyor. Kongre'nin Türkiye'ye Yabancı Askeri Satış ve Doğrudan Ticari Satış'a destek vermesi, Türkiye'nin S-400 alımından vazgeçmesini teşvik edecek gerçek bir alternatif için zorunludur."
Patriot ve S-400 trafiği
-Türkiye ve Rusya, 2017'de, Afrin operasyonu başlamadan önce S-400 anlaşmasının sonlandırılması konusunda uzlaştı.
-Ankara, S-400 anlaşmasını NATO'ya anlatabilmek için önce ABD ile Patriot görüşmelerine başladı
-Türkiye, Eylül 2017'de Patriot için ABD'den resmi talepte bulundu
-Washington'dan net bir cevap gelmeyince, 29 Aralık 2017'de S-400 satışı için Rusya ile imzalar atıldı.
-Ankara, "Kendimi korumak zorundaydım" diyerek S-400 anlaşmasını savundu
-Ocak 2018'de Afrin operasyonu başladı.