Sadır Caparov kimdir?

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov  6 Aralık 1968'de Sovyetler Birliği'ne bağlı Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Issık Gölü ilinin Keng-Suu köyünde doğdu.

Eğitimi

1986'da liseyi bitirmesinin ardından  Kırgız Ulusal Fiziksel Kültür ve Spor Akademisi'ne katıldı.

1987'de askere alınan Caparov, 2 yıl zorunlu askerliğin ardından Sovyet ordusunda kalarak askeri akademiye başladı.

1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılması sürecinde askeriyeden ayrıldı, ilerleyen yıllarda Kırgız-Rus Slav Üniversitesi'nde Hukuk Fakültesi'ne girdi ve buradan mezun oldu.

1991'de diğer Sovyet cumhuriyetleri gibi bağımsızlığını kazanan Kırgızistan'da, Sovyetler Birliği döneminde de Kırgızistan'ın yöneticisi olan Asker Akayev cumhurbaşkanı olmuştu.

Asker Akayev'in uzun süreli iktidarına rağmen koltuğunu bırakmak istememesi ve baskıcı yönetim tarzı, Mart-Nisan 2005'te gerçekleşen protestolarla devrilmesiyle sonuçlanmıştı.

Siyasi kariyeri

Bu protestolar içerisinde yer alan Sadır Caparov, 2005'te yeni cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev tarafından cumhurbaşkanı danışmanlığı, yolsuzlukla mücadele komisyonu başkanlığı gibi çeşitli idari görevlere getirildi. 

2010'da bu kez kanlı protestolarla yeni cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev de devrildi. Sadır Caparov bu kez protestolar konusunda tarafsız kalacaktı.

Bu devrimin ardından, 2010 yılının yaz aylarında Kırgızistan'ın Oş ve Celalabad bölgelerinde Kırgızlarla Özbekler arasında etnik çatışmalar meydana geldi. Caparov bu çatışmalara Kırgız tarafında müdahil olmakla suçlandı.

Ekim 2010'da gerçekleştirilen meclis seçimlerinde Sadır Caparov Ata-Jurt Partisi'nden milletvekili oldu. Bu dönemde Sadır Caparov doğum yeri olan Issık Gölü ilindeki altın madenlerinin kamulaştırılmasını ısrarla savunarak Kırgızistan halkı genelinde popülarite kazandı.

Sürgün ve hapis yılları

2012 sonbaharında altın madenlerinin kamulaştırılması için Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te gerçekleştirilen bir protestoya katılan Sadır Caparov, diğer pek çok protestocu gibi tutuklanıp "yönetimi zorla devirmeye çalışma" suçlamasıyla yargılanmaya başladı.

Haziran 2013'te Caparov'a mahkeme tarafından beraat verildi. Hakkında benzeri bir dava açıldığını ve tutuklanmak üzere olduğunu öğrenen Caparov Kıbrıs'a kaçtı. Gıyabında 11,5 yıl hapse mahkum edildi.

Caparov Mart 2017'de ülkeye dönmeye çalışırken Kazakistan sınırında tutuklandı ve hapse atıldı. Ekim 2020'de ülkede gerçekleştirilen meclis seçimlerinin ertesinde yine büyük protestolar yaşandı. Caparov'un serbest bırakılmasını da talep eden protestocular Caparov'un tutulduğu hapishaneyi basıp kendisini kurtardılar.

Cumhurbaşkanlığı

Hapisten çıkan Caparov halk kitlelerini etkileyen konuşmalar yaparak protestocuların fiili gücüyle kısa ama gergin bir politik krizin ardından ülkenin başbakanı oldu. "Bu oldubittiyi kabullenmeyeceğini" belirten Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov tepki göstererek istifa etti. Böylece Caparov aynı zamanda vekaleten cumhurbaşkanı oldu.

Önünün iyice açılmasıyla Caparov Ocak 2021'de seçimleri kazanarak resmen cumhurbaşkanı oldu. Caparov cumhurbaşkanı olur olmaz yıllardır en çok önem verdiği mesele olan altın madenlerinin millileştirilmesini gerçekleştirdi. Halka ekonomik kalkınma ve reform vaadinde bulundu.

Uzmanlar Caparov'un hızlı yükselişinde hitabetinin ve popülist söylemlerinin büyük etkisinin olduğunu, şu an sahip olduğu halk desteğinin gidişatının ise icraatıyla şekilleneceğini düşünüyor.

Kaynak: Mepa News