Savaş sonrası Gazze'yi yönetecek kişi olarak gösterilen Samir Hulile kimdir?

Yasmine El-Sabawi | Middle East Eye | Tercüme: Mepa News

Arap medyasını takip edenler için Samir Hulile'nin ismi Pazartesi gününden bu yana manşetlerde yer alıyor.

Yumuşak dilli Filistinli ekonomist, iş adamı ve Filistin Yönetimi'nin eski siyasi yardımcısı, Filistin haber ajansı Maan, Suudi yayın kuruluşu Al Arabiya ve Emirlik gazetesi The National'a röportajlar vererek Gazze'nin bir sonraki “valisi” olarak adaylığını açıkladı.

Hulile, Temmuz 2024'te Biden yönetimi tarafından bizzat seçildiği konusunu saklamıyor. Ancak o dönem, şu anda harabeye dönmüş olan Gazze Şeridi için farklı bir dönemdi.

Temmuz 2024 aynı zamanda Beyaz Saray'ın Ocak 2025'te ABD Başkanı Donald Trump yönetimindeki İsrail tarafından kabul edilen ateşkes anlaşmasını önerdiği tarihti, dolayısıyla “ertesi gün” için planlar çoktan başlamıştı.

Mısır savaş sonrası Gazze'yi yönetecek güçleri eğitiyor

Hulile'nin mevcut Trump yönetimi için hala potansiyel bir aday olup olmadığı belirsizliğini koruyor.

Salı günü Al Arabiya televizyonuna verdiği 20 dakikalık mülakatta söylemini yumuşatmış gibi görünerek "Ben bir iş adamıyım. Ertesi gün ya da bir sonraki gün [plan] değilim" dedi.

"Samir röportajında çok dikkatliydi. Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'a ve Yönetim'e karşı çok uzlaşmacıydı çünkü her zaman itiraf ettiği gibi kendisi bir politikacı değil. Bir seçmen kitlesi yok" diyor Washington DC'deki Arab Center'ın icra direktörü Khalil Jahshan.

Ancak Salı akşamı işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinde Filistin Yönetimi, Hulile'nin hareketlerini “utanç verici” olarak nitelendiren ve Filistin Yönetimi'nin “Gazze Şeridi'nin İsrail planının bir parçası olarak Batı Şeria'dan ayrılmasını reddeden resmi tutumunu” “dolanmak” olarak nitelendiren bir açıklama yayınladı.

Wafa haber ajansında yer alan açıklamada, “Başkanlık Hulile'nin açıklamalarını kınamakta ve kendisini sorumluluk altına sokan bu utanç verici tutumunu örtbas etmeye çalışmaktan ve yalanlar yaymaktan vazgeçmeye çağırmaktadır” denildi.

Halen "Palestine Development and Investment Ltd"nin CEO'su olan Hulile, Maan Radio Network'e verdiği demeçte Gazze dosyası üzerinde çalışan Arap taraflarla, yani Mısır ve Suudi Arabistan'la görüşmelere başladığını ve Hamas'ın Gazze Şeridi'nin geçici kontrolünü üstlenecek bir teknokratlar hükümetine izin vermek için istifa etmeye hazır olduğunu açıkça söylediğini belirtti.

Ancak “ertesi gün”den söz edilebilmesi için kalıcı bir ateşkes ve İsrail askerlerinin Gazze'den tamamen çekilmesi gerekiyor ki bu durum İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Gazze'yi işgal etme ve savaşı sürdürme sözü vermesi bu fikri giderek daha uzak bir ihtimal haline getiriyor.

Trump yönetimi ise başka dış politika önceliklerine yönelmiş görünüyor ancak Hulile Maan'a verdiği demeçte ABD'nin arka kapıdan yaptığı baskının “önümüzdeki haftalarda” “kapsamlı bir anlaşmaya” yol açacağına inandığını söyledi.

Yarıştaki tek at değil

Hulile 1957 yılında Kuveyt'te doğdu ve 1980'lerin başında Lübnan'da üniversiteye gittikten sonra Filistin Bankacılık Şirketi'ne girdi ve daha sonra Filistin Uluslararası İş Forumu, Filistin Ticaret Örgütü ve Filistin Menkul Kıymetler Borsası'nı yönetti.

1994'ten itibaren Filistin Yönetimi'nde çeşitli hükümet görevlerinde bulunmuş, en son Aralık 2005'ten Mart 2006'ya kadar görevde kalan Filistin Başbakanı Ahmed Kurey'in özel kalem müdürü olarak görev yapmıştı.

Jahshan, Hulile'nin nihayetinde “Batı Şeria'daki elit kesimin bir parçası” olduğunu ve bu durumun onu potansiyel olarak “Filistin Yönetimi'ne fazla yakın” yaptığını, bunun da Gazze'deki Filistinlilerin hoşuna gitmeyebileceğini söyledi. Bölgedeki pek çok kişi Filistin Yönetimi'nin İsrail'in Filistin toprakları üzerinde kontrol sağlamak için işbirliği yaptığı etkisiz ve yozlaşmış bir mekanizma olduğunu düşünüyor.

Filistin Yönetimi Washington tarafından finanse edilip eğitilirken Mısır ve Ürdün'den de yardım alıyor.

Filistin Yönetimi'nin eski danışmanlarından Nizar Farzah yaptığı açıklamada Hulile'nin medyaya verdiği demeçlerin, “itirazların ve çekincelerin neler olabileceğini daha iyi anlamak” için “nabız ölçmeler” olduğunu, böylece gerçekten masaya oturmak istediklerinde zaten fikirleri olduğunu [ve] birkaç pürüzün giderilebileceğini" söyledi.

Ancak savaş sonrası Gazze'ye liderlik edebilecek tek aday Hulile değil.

İsrail BAE bağlantılı Muhammed Dahlan'a Gazze'de rol vermeyi düşünüyor

Farzah, tartışmalı isimlerden Muhammed Dahlan'ın bu görev için yeniden ortaya çıkabileceğini öne sürdü.

Dahlan 2006 yılında Gazze'de doğup büyüdüğü şehir olan Han Yunus'tan Filistin Yasama Konseyi temsilcisi olarak seçildi. 2009'da El Fetih!in merkez komitesine seçildi.

Ancak 2011'de Abbas ve parti ile yaşadığı sert tartışmaların ardından El Fetih'ten ihraç edildi. O zamandan beri Birleşik Arap Emirlikleri'nde sürgünde yaşıyor.

"İsrailliler onu seviyor. BAE onu seviyor. Mısırlılarla iyi ilişkileri var. Ürdünlülerle de kısmen iyi ilişkileri var. Ve El Fetih'in yarısına sahip" diyor Farzah.

El Fetih şu anda Filistin Yönetimi'ni oluşturan siyasi parti.

"Bu arada Hamas ile de iyi ilişkileri var. Batı Şeria'dan kovulduktan sonra Hamas ile ilişkilerini düzeltti" diye ekledi Farzah.

Farzah, Gazze'ye akması beklenen yeniden inşa fonları göz önüne alındığında, Gazze valiliğinin, zaman çerçevesi ne olursa olsun, çok arzulanan bir rol olduğunu belirtti.

"Bu çok büyük bir para. Trump para harcayacak."

"Yakışıksız"

Gazze'de devam eden İsrail saldırılarında 61.000'den fazla Filistinli ölmüş, 150.000'den fazlası yaralanmış ve insan hakları gruplarına göre tam anlamıyla bir kıtlık baş göstermişken, Hulile'nin Arap medyasında boy göstermesinin zamanlaması konusunda soru işaretleri var.

Jahshan, “Herhangi bir Filistinlinin ertesi gün hakkında konuşmasının yakışıksız olduğunu düşünüyorum” dedi.

Ancak Hulile'nin kendisi Al Arabiya'ya kendisi ile Amerikalılar arasındaki aracının, Hulile'nin adaylığının şu anki stratejisti olarak görünen Ari Ben-Menashe adlı önde gelen bir İsrailli Kanadalı olduğunu söyledi.

7 Ekim 2023'te Hamas öncülüğünde İsrail'in güneyine yapılan saldırılardan birkaç gün önce yayınlanan bir yazıda, Kanada'nın sağcı gazetesi The National Post, Ben-Menashe'nin profilini çıkararak onu bir “savaş ağası” ve “son çare lobicisi” olarak nitelendirdi.

Makalede, “Montreal merkezli bir siyasi danışmanlık şirketinin başkanı olarak, uzmanlık alanı Batı'daki politikacıları değil, küresel sıcak noktalardaki kızgın liderleri çekiyor” denildi ve eklendi: "Genellikle kötü şöhretli liderler adına, destek ve finansman için dünya güçlerine lobi yapıyor; uluslararası diplomasiyi ve güvenliği yönlendiriyor; ve ticaret anlaşmalarına aracılık ediyor. O bir aracı, iş bitirici".

Ben-Menashe 1980'lerin sonunda İran'a uçak satarak ABD Silah İhracatı Kontrol Yasasını ihlal ettikten sonra bir yıl hapis yattı. Daha önce de İsrail Askeri İstihbarat Direktörlüğü'nde kariyer yapmıştı.

Bu konuda kendisine defalarca baskı yapılmasına rağmen Hulile, Al Arabiya'ya yaptığı açıklamalarda kendisinin İsrailliler değil Amerikalılar tarafından seçildiğini savundu.

"Gerçekleşen yıkımın seviyesi ve İsrail'in şu anda Gazze'nin çoğunu askeri olarak tamamen kontrol etmesi ve verilen zararın boyutu göz önüne alındığında, ABD ve İsrail'in onayı olmadan... ertesi gün bağlamında herhangi bir şey yapılabileceğini düşünemiyorum. Bu imkansız" diyor Jahshan ve ekliyor:

"Artık çok geç. Bence Filistinliler momentumlarını kaybettiler ve Arap momentumu da yok."

Kaynak: Mepa News