Meclis üyesi ve İran Devrim Muhafızları Ordusu komutanlarından İsmail Kosari, Genç Gazeteciler Kulübü'ne verdiği demeçte Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasının gündemde olduğunu ve “ne zaman gerekirse bunun yapılacağını” söyledi.
Basra Körfezi'ni Umman Denizi'ne bağlayan dar bir geçit olan Hürmüz Boğazı, küresel enerji transiti için tartışmasız en kritik deniz yolu.
Dünyadaki petrol ve doğal gaz kaynaklarının en az yüzde 20'si İran ve Umman arasında yer alan boğazdan geçmektedir. Bu akışta yaşanacak herhangi bir kesinti küresel enerji piyasalarında şok dalgaları yaratarak petrol fiyatlarında keskin bir yükselişi tetikleyebilir ve zaten istikrarsız olan bölgeyi daha da istikrarsızlaştırabilir.
Boğaz uzun zamandır jeopolitik bir parlama noktası. İran geçmişte, özellikle de ABD ile gerginliğin arttığı dönemlerde boğazı kapatmakla tehdit etmişti. Ancak yıllar boyunca birçok kez tehdit etmesine rağmen, hiçbir zaman boğazı kapatacak kadar ileri gitmedi ki bu da küresel sonuçları olacak bir tırmanma hareketi olarak görülecekti.
Bu anı farklı kılan ise son yaşanan gelişmeler: İsrail ile tırmanan bir çatışma ve ABD'nin saldırılara doğrudan müdahil olması. Olası bir kapatma sadece taktiksel bir tepki olmayacak, Tahran bunu kendisine yönelik saldırıları durdurmak için bir araç olarak da kullanabilir.
Boğazın kapatılması -geçici bile olsa- petrol fiyatlarının bir gecede yükselmesine neden olabilir. Sadece kesinti tehdidi bile piyasaları sarsar, gerçek bir kapatma ise çok daha istikrarsızlaştırıcı olacaktır.
Çin, Japonya, Hindistan ve Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere Körfez petrolüne büyük ölçüde bağımlı olan ülkeler bundan doğrudan etkilenecektir. Dahası, başta seyrüsefer serbestisini sağlamak için bölgede varlık gösteren ABD Donanması olmak üzere Batılı deniz kuvvetlerinin tepkisini de test edecektir.
İran Parlamentosu'nun söz konusu tedbiri onayladığı bildirilse de nihai karar Ali Hamaney tarafından denetlenen Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'ne ait.
İran'ın bu tedbiri uygulamaya ne kadar yakın olduğu ya da bu tehdidi yükselen tansiyonun ortasında bir pazarlık kozu olarak kullanıp kullanmadığı belirsizliğini koruyor.
Ancak Kosari'nin kapatmanın “gerektiğinde yapılacağı” yönündeki açıklaması Tahran'ın seçeneklerini -ve kozlarını- açık tutmak istediğini gösteriyor.
Önümüzdeki günlerde pek çok şey İran ve İsrail arasındaki çatışmanın nasıl gelişeceğine, İran'ın nükleer tesislerine yönelik son ABD saldırılarına nasıl karşılık vereceğine ve diplomatik çıkış yollarının ortaya çıkıp çıkmayacağına bağlı olacak. Ancak net olan bir şey var: Hürmüz Boğazı geçici olarak bile kapatılırsa, bunun etkileri Basra Körfezi'nin çok ötesinde hissedilecektir.
Kaynak: Mepa News, Al Arabiya