Suriye-İsrail normalleşmesi mümkün mü?

İsrail medyasının 28 Haziran'da Suriyeli kaynaklara dayandırdığı haberinde, Suriye ve İsrail'in 2025 yılı bitmeden bir barış anlaşması imzalayacağı iddia edilmişti.

Söz konusu haberde, “Anlaşmanın şartlarına göre İsrail, 8 Aralık 2024'te Hermon Dağı'nın zirvesi de dahil olmak üzere tampon bölgeye girmesinin ardından işgal ettiği tüm Suriye topraklarından kademeli olarak çekilecek” diye belirtiliyor.

İsrail, 1967'deki savaşta Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ni işgal etmişti. Golan'da 1973 yılındaki savaşın ardından askerden arındırılmış bir tampon bölge oluşturuldu.

Suriyeli grupların Aralık ayında Beşar Esed rejimini devirmesinin ardından İsrail güçleri Suriye'deki tampon bölge ve ötesindeki yeni toprakları işgal etti.

İsrail işgal güçleri zaman zaman gerçekleştirdikleri operasyonlarda Suriye topraklarının daha da derinliklerine giriyor.

İsrail ayrıca Suriye'nin tüm füze savunma ve gelişmiş askeri kabiliyetlerini yok etmek için büyük bir bombardıman da yürüttü.

Suriyeli kaynak, anlaşmanın iki ülke arasındaki ilişkileri "tamamen normalleştireceğini ve Golan Tepeleri'nin bir 'barış bahçesi' haline geleceğini" iddia etti.

Suriye'nin İbrahim Anlaşmaları'na katılımı

27 Haziran'da Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'nin İbrahim Anlaşması'na katılarak İsrail ile ilişkilerini normalleştirecek bir sonraki ülke olmasını beklediğini ifade etmişti.

Gazetecilere konuşan Leavitt, “Başkan kesinlikle bölgedeki daha fazla ülkenin İbrahim Anlaşmaları'nı imzalayacağından umutlu” dedi ve Trump'ın konuyu doğrudan Suriye'nin yeni Devlet Başkanı Ahmed Şara ile görüştüğünü vurguladı.

Leavitt, “Başkan Trump, Başkan Şara ile görüştüğünde, en önemli taleplerinden biri Suriye'nin İbrahim Anlaşmalarını imzalamasıydı” dedi ve ekledi: “Orta Doğu'da uzun ve kalıcı bir barış görmek istiyoruz ve ileriye giden yol da bu.”

Suriye ve İsrail görüşmeleri

Suriye ve İsrail bilindiği kadarıyla Mayıs ayından bu yana BAE'nin arabuluculuğunda dolaylı ve doğrudan görüşmeler yürütüyor.

Öte yandan Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara geçtiğimiz Mayıs ayında yaptığı açıklamada, "tırmanan gerilimi azaltmak amacıyla" İsrail ile dolaylı görüşmeler yapıldığını doğrulamıştı.

Şara Mayıs ayında Paris'e gerçekleştirdiği ziyaret esnasında Fransa Cumhurbaşkanı Macron ile yaptığı basın toplantısında "sahadaki durumun kontrolden çıkmasını önlemek amacıyla" İsrail'le görüşmeler yapıldığını doğruladı.

Ancak yeni Suriye yönetimi şu ana kadar İsrail ile doğrudan müzakerelere girişildiği yönünde bir açıklamada bulunmadı.

ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ise geçtiğimiz günlerde Al Jazeera'ye verdiği mülakatta Suriye ile İsrail arasındaki görüşmelerin "sessizce" yürütüldüğünü ifade etmişti.

Öte yandan İsrail medyasında yer alan haberlerde İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar'ın, "Suriye ile olası bir barış anlaşması ve normalleşmenin İsrail'in çıkarına olacığını" ifade ettiği ancak Golan Tepeleri'nin statüsünün "pazarlık konusu edilemeyeceğini" söylediği belirtildi.

Yine Tel Aviv sokaklarında, ortada Trump ve Netanyahu, çevresinde ise Arap ülkelerinin liderlerinin fotoğrafları bulunan ve "İbrahim Anlaşmaları ve Yeni Orta Doğu" ifadesine yer verilen görsel büyük bir panoya yansıtılmıştı. Dikkat çeken detay ise panoda Suriye lideri Ahmed Şara'nın da yer alıyor olmasıydı.

Suriye yönetimi şu ana dek gerek Beyaz Saray'dan yapılan açıklamalar gerekse İsrail ile normalleşme sürecine dair gündeme gelen diğer haberlerle ilgili herhangi bir açıklamada bulunmadı.

İsrail ile olası bir barış anlaşması ve normalleşmenin Suriye sahasında nasıl bir karşılık bulacağı ise şu an için bilinmiyor.

Ancak bazı uzman görüşlerine göre, Suriye ile İsrail arasında bir normalleşme olsa dahi bunun İbrahim Anlaşmaları'na katılmadan gerçekleşebilecek bir süreç olabileceği ve kamuoyuna açıklanmama ihtimali de bulunuyor.

Kaynak: Mepa News