Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasının sebebi 'İsrail ile normalleşme' miydi?

Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasının sebebi 'İsrail ile normalleşme' miydi?

"On yıllardır süren düşmanlık ve İsrail'in Suriye topraklarında devam eden işgali göz önüne alındığında normalleşme sürecinde yaşanacak herhangi bir gelişme Trump yönetimi için büyük bir diplomatik başarı anlamına gelecektir."

Mohamed Elmenshawy | Al Jazeera | Tercüme: Mepa News

ABD Başkanı Donald Trump'ın imzaladığı kararname, Suudi Arabistan'da Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile yaptığı ve Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılacağını açıkladığı tarihi görüşmeden altı hafta sonra geldi.

ABD'li ve İsrailli yetkililerin Axios'a verdiği bilgiye göre bu adım, ABD yönetiminin İsrail ve Suriye ile olası bir güvenlik anlaşması konusunda “ön görüşmeler” yaptığı haberlerinin ortasında duyuruldu.

İsrail ile Arap komşuları arasındaki diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi, Beyaz Saray'da oturan kişinin kimliği ya da parti aidiyeti ne olursa olsun Washington'un Orta Doğu'daki dış politika önceliklerinden biridir ve birbirini izleyen yönetimler İsrail ile Suriye arasında bir barış sürecini zorluyorlar.

"ABD durumu bir fırsat olarak görüyor"

ABD'nin Massachusetts eyaletindeki Smith College'da Orta Doğu Çalışmaları Bölümü Başkanı ve Washington'daki Brookings Enstitüsü Orta Doğu Politikaları Merkezi'nde yerleşik olmayan uzman Profesör Stephen Heideman Al Jazeera Arapça servisine verdiği demeçte, “ABD, Suriye'deki geçişi Batı yanlısı ve İsrail ile daha güçlü bağlara açık ılımlı Arap rejimlerini güçlendirmek için bir fırsat olarak görüyor” dedi.

Trump'ın yaptırımları kaldırma kararı resmi koşullar olmadan alınırken, ABD'li yetkililer, özellikle Washington'un Orta Doğu'daki güç dengesinin İran'dan uzaklaşıp İsrail lehine değiştiğini düşündüğü bir ortamda, İsrail'le normalleşmenin muhtemel bir sonuç olacağına dair iyimserliklerini dile getiriyorlar.

ABD'li çevreler, İran'la müttefik olan Beşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana mevcut sürecin normalleşme dosyasında ilerleme kaydedilmesi için bir fırsat olduğuna inanıyor.

On yıllardır süren düşmanlık ve İsrail'in Suriye topraklarında devam eden işgali göz önüne alındığında normalleşme sürecinde yaşanacak herhangi bir gelişme Trump yönetimi için büyük bir diplomatik başarı anlamına gelecektir.

ABD, İsrail ve Suriye arasında yavaş yavaş güven inşa edecek ve ilişkileri geliştirecek kademeli bir süreçten yanayken, İsrail'in Suriye'yi İsrail'le tam normalleşmeye zorlamak için ABD'nin bazı yaptırımları kaldıraç olarak kullanması yönünde baskı yaptığına dair haberler de geliyor.

Golan çıkmazı

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Trump'ın son kararına cevaben hükümetinin bölgesel barış anlaşmalarını Suriye ve Lübnan'ı da kapsayacak şekilde genişletmek istediğini belirtti.

Trump daha önce de İsrail'in İran'la savaşının ardından daha fazla Arap ya da Müslüman ülkeyle ilişkilerini normalleştirebileceğini belirtmişti.

ABD'de sık sık çıkan haberlere göre İsrail ve Suriye, iki ülke arasındaki “düşmanlıkları” sona erdirmek için aylardır görüşmeler yapıyor. Wall Street Journal'a göre İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun üst düzey danışmanlarından Ron Dermer, Suriye ile İsrail arasında resmi ilişkiler kurulmasını sağlayacak bir anlaşma da dahil olmak üzere çeşitli dosyaları görüşmek üzere Washington'da bulunuyor.

Al Jazeera Arapça servisine konuşan eski ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ve şu anda Washington'daki Quincy Enstitüsü'nde uzman olan Anil Sheline, Trump yönetiminin bu kararları almasının nedeninin “Devlet Başkanı Ahmed Şara yönetiminin kontrolünü sağlamlaştırmasına yardımcı olmak isteyen Körfez ülkelerinin baskısı” olduğunu söyledi.

Sheline, “Şara yönetiminin İsrail ile ilişkileri normalleştirmeye istekli olması ve Sudan gibi bunun da Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılması karşılığında yapılması mümkün” diyor.

Ancak gelecekte varılacak herhangi bir anlaşmanın önünde pek çok engel var; bunlardan en önemlisi de İsrail'in 1981'de ilhak ettiği ve Washington'un ancak 2019'da Trump'ın ilk döneminde tanıdığı Suriye'ye ait Golan Tepeleri'nin yarım asırdan fazla süren işgali.

İsrail'in 1967 savaşında Golan Tepeleri'ni işgal etmesinden bu yana, ABD'nin iki ülke arasındaki anlaşmazlıkları gidermek için yaptığı tüm girişimler başarısız oldu. Son otuz yıldaki tüm müzakere turlarında Şam, barış karşılığında İsrail'in topraklarından tamamen ya da buna yakın şekilde çekilmesini talep etti.

Trump ilk başkanlık döneminde Golan Tepelerini İsrail'in bir parçası olarak tanıdı ve bu karar Biden yönetimi tarafından geri alınmadı.

Normalleşme ve Nobel Ödülü

Trump, ilk başkanlık döneminde İsrail ile dört Arap ülkesi arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına yol açan ve “İbrahim Anlaşmaları” olarak bilinen İsrail ile normalleşme sürecinin öncülüğünü yaptığı için Barış Ödülüne aday gösterilmemesinden duyduğu hayal kırıklığını gizlemedi.

İsrail ile anlaşmaya imza atan bu ülkeler, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas ve Sudan'dı.

Al Jazeera'ye konuşan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı ve şu anda Atlantik Konseyi'nde uzman olan Büyükelçi David Mack, Trump'ın hala bir Nobel Barış Ödülü arayışında olduğunu belirtti.

Trump'tan önceki ABD liderleri Beşar Esed kontrolündeki Suriye ile barış yapmayı başaramazken, o Ortadoğu medeniyetinin en eski merkezlerinden birinin yeni yöneticileriyle başarılı olmaya ve bu ilerlemeyi kendisine atfetmeye çalışıyor.

ABD koşulları yok

ABD'nin eski Suriye temsilcisi, Atlantik Konseyi uzmanı ve Bard Üniversitesi profesörü Büyükelçi Frederic Hof, Al Jazeera'ye yaptığı açıklamada ABD Başkanı'nın bu adımla -yaptırımları kaldırma kararıyla- Türkiye ve Suudi Arabistan ile ilişkilerini destekleyen olumlu mesajlar verdiğini, çünkü devlet yapılarını yeniden inşa edebilecek istikrarlı bir Suriye'nin iki ülke için büyük önem taşıdığını düşündüğünü söyledi.

Hof ayrıca Trump'ın Gazze'de bir ateşkes anlaşmasını destekleyeceğine inanıyor ve Suudi Arabistan'ın İsrail ile ilişkilerini normalleştireceğini umuyor, ancak krallığın İsrail ile normalleşmeden önce bir Filistin devleti şartına bağlı kalmasını bekliyor.

Gazze'de işlediği savaş suçları nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından aranan Netanyahu haftalar önce Trump'ın Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack'a Suriye'de Esed sonrası yönetimle ABD arabuluculuğunda yeni bir güvenlik anlaşması müzakere etmek istediğini söyledi.

Bir basın brifinginde ABD'li bir yetkili Trump yönetiminin bir İsrail-Suriye anlaşmasına aracılık etmeye istekli olduğunu ancak sınırların belirlenmesi ve Golan Tepeleri'nin geleceği de dahil olmak üzere ayrıntıların iki ülkeye bırakılacağını söyledi.

Kaynak: Mepa News

uyg.gif

Etiketler :
HABERE YORUM KAT
UYARI: Yorumların her türlü cezai ve hukuki sorumluluğu yazan kişiye aittir. Mepa News, yapılan yorumlardan sorumlu değildir. Her bir yorum 600 karakterle (boşluklu) sınırlıdır.
1 Yorum