Suudi Arabistan'ın yeni başmüftüsü neden tartışmaların odağında?
Krallığın yeni baş müftüsü olarak 90 yaşındaki muhafazakar alim Şeyh Salih El Fevzan atanmıştı.
Suudi Arabistan, Şeyh Abdülaziz el Şeyh'in Eylül ayında vefat etmesinin ardından Şeyh Salih bin Fevzan bin Abdullah el Fevzan'ı ülkenin en yüksek dini otoritesi olan yeni başmüftü olarak atadı.
Suudi medyasına göre atama, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın tavsiyesi üzerine Çarşamba günü Kral Selman tarafından yayınlanan kraliyet kararnamesiyle gerçekleşti.
Doksanlı yaşlarında muhafazakar bir alim
28 Eylül 1935'te Kasim eyaletindeki El Şemasiya'da doğan Şeyh El Fevzan, krallığın en kıdemli din âlimlerinden biri ve Alimler Heyeti'nin de uzun süredir üyesi.
90 yaşında olan El Fevzan, Muhammed bin İbrahim el Şeyh, Abdulaziz bin Baz ve Abdulaziz el Şeyh'ten sonra 1953 yılında oluşturulan başmüftülük makamına gelen dördüncü kişi oldu.
El Fevzan uzun zamandır Suudi Arabistan'ın dini kurumlarında önde gelen muhafazakar bir ses olarak kabul ediliyor. Yıllar boyunca, evlilik için asgari bir yaş belirlenmesine karşı çıkmak ve ülkenin Şii azınlığını eleştiren açıklamalar da dahil olmak üzere tartışmalı görüşler yayınladı.
2017 yılında halka açık bir soru-cevap oturumunda Şii'ler için “Şeytan'ın kardeşleri” ifadelerini kullandığı aktarılıyor.
Eğitim ve erken dönem hayatı
Küçük yaşta babasını kaybeden El Fevzan, Bureyde'deki Faysaliye Okulu'na gitmeden önce yerel âlimlerden Kur'an ve temel okuma yazma eğitimi aldı. Daha sonra aynı şehirdeki İslam Enstitüsü'ne katıldı ve 1961 yılında Riyad Şeriat Fakültesi'nden mezun oldu. Aynı üniversitede İslam miras hukuku alanında yüksek lisans ve içtihat alanında doktora yaptı.
Abdülaziz bin Baz, Abdülrahman el Saadi ve Abdullah bin Humeyd gibi önde gelen âlimlerden dersler aldı ve bu âlimler onun teolojik yaklaşımının şekillenmesinde etkili oldu.
El Fevzan mezun olduktan sonra Riyad'daki İlmi Enstitü'de ve daha sonra Şeriat Fakültesi'nde, Usulu'd Din Fakültesi'nde ve sonunda müdür olarak görev yaptığı Yüksek Yargı Enstitüsü'nde ders vermeye başladı. Çok sayıda teze danışmanlık yaptı ve Riyad'daki Prens Mut'ib bin Abdülaziz Camii'nde dersler ve vaaz vermeye devam etti.
El Fevzan, İslami Araştırma ve Fetva Daimi Komitesi ve Kıdemli Âlimler Konseyi'nin yanı sıra Dünya Müslüman Birliği'ne bağlı Mekke'deki Fıkıh Konseyi'nin de üyesi oldu. Yazıları, radyo programları ve fetvaları yaygın bir şekilde dolaşımda olan Fevzan, Suudi Arabistan'ın geleneksel Hanbeli-Vahhabi doktrinini koruyan kilit isimlerden biri olarak kabul edilmektedir.
Fetva makamında altında çalıştığı akıl hocası Şeyh Abdülaziz bin Baz'dan oldukça etkilendiği belirtilmektedir. Diğer alimler ve öğrencileri onu, tüm hükümleri kesinlikle Kur'an ve Sünnet'e dayandırmaya dikkat eden titiz bir hukukçu olarak tanımlamaktadır.
Modern reformların ortasında geleneksel bir atama
Bu hamle, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın kapsamlı sosyal ve ekonomik reformlar gerçekleştirdiği bir dönemde oldukça dikkat çekti. Zira son dönemde Suudi Arabistan'da yaşanan bazı reformlar, ülkenin bağlı olduğu dini değerlerlen uzaklaştığı yönünde eleştiriler almakta.
Veliaht Prens yönetimindeki Suudi Arabistan, dini polisin gücünü keskin bir şekilde azalttı, kadınların araba kullanmasına izin vermek de dahil olmak üzere kadın hakları olarak bahsedilen kavramların yayılmasının ve bir zamanlar tabu olarak görülen eğlence ve turizm sektörlerinin gelişmesinin önünü açtı.
Yine de muhafazakar bir şahsiyet olan El Fevzan'ın atanması, Suudi toplumu değişirken devletin dini hiyerarşisinin geleneksel yapılara bağlı kalmaya devam ettiği şeklinde yorumlanıyor. Ancak bu atamanın göstermelik olduğunu savunanlar da var.
Kaynak: Mepa News