Trump'ın Ukrayna planı hakkında neler biliniyor?

Thomas Latschan | Deutsche Welle | Tercüme: Mepa News

Çarşamba günü ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin bir buçuk saat boyunca telefonda konuştu. Rusya Dış İstihbarat Servisi Başkanı Sergei Naryshkin'in daha sonra "derin ve anlamlı" olarak tanımlayacağı bir görüşmeydi bu. Aynı gün ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth NATO ortaklarına ABD'nin yeni Ukrayna politikasının temel taşları hakkında bilgi verdi.

Bu gelişme, Ukrayna'da yayın yapan strana.today adlı internet haber sitesinin geçen hafta ABD'nin Ukrayna için hazırladığı "100 günlük barış planı"nın ayrıntılarını yayınlamasının hemen ardından geldi. Söz konusu plan resmi olarak doğrulanmadı.

Peki Trump yönetimi barışı nasıl öngörüyor? İşte genel bir bakış.

Rusya'ya toprak tavizi mi?

strana.today'den sızan bilgilere göre, Ukrayna'da ateşkesin 20 Nisan'a kadar yürürlüğe girmesi gerekiyor. Ateşkes, Ukrayna'nın doğusundaki cephe hattı boyunca savaşı donduracak ancak Ukrayna birliklerinin Rusya'nın Kursk bölgesinden tamamen çekilmesini gerektirecek.

Plan aynı zamanda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin Rus işgali altındaki Ukrayna toprakları üzerindeki Rus egemenliğini tanımaya zorlanmasını da öngörüyor. Zelenskiy şu ana kadar bu talebi reddetti.

Ancak Çarşamba günü NATO karargahındaki Ukrayna Savunma Temas Grubu toplantısında Hegseth, Ukrayna'nın Rusya'nın Kırım yarımadasını yasa dışı bir şekilde ilhak etmesinden önceki 2014 öncesi sınırlarına dönmenin "savaşı uzatacak ve daha fazla acıya neden olacak gerçekçi olmayan bir hedef" olduğunu öne sürdü.

Dolayısıyla, ABD'nin Ukrayna'ya Rusya'ya kaybettiği toprakları resmen tanıması çağrısında bulunması oldukça muhtemel.

NATO üyeliğine kapı mı kapatılıyor?

Hegseth ayrıca herhangi bir kalıcı barışın "savaşın yeniden başlamamasını sağlayacak sağlam güvenlik garantileri" içermesi gerektiğini belirtti.

Bunların "yetenekli Avrupalı ve Avrupalı olmayan birlikler" tarafından desteklenmesi gerektiğini söyledi. strana.today'e göre, bu birlikler ateşkes sağlandıktan sonra donmuş cephe hattı boyunca askerden arındırılmış bir tampon bölgeyi gözetim altında tutacak.

Trump yönetimi ABD askerlerinin Ukrayna topraklarında bulunmasını istemiyor. Hegseth ayrıca ABD'nin "Ukrayna'nın NATO üyeliğinin müzakere edilmiş bir çözümün gerçekçi bir sonucu olduğuna inanmadığını" söyledi ve "eğer birlikler herhangi bir noktada Ukrayna'ya barış gücü olarak konuşlandırılacaksa, NATO dışı bir misyonun parçası olarak konuşlandırılmalılar" önerisinde bulundu. Bunun neye benzeyebileceği konusunda ayrıntı vermedi.

Planın resmiyet kazanması halinde Ukrayna gelecekte katı bir tarafsızlıkla karşı karşıya kalabilir.

"Trump'ın barışa ilgisi"

Donald Trump Çarşamba akşamı Rus mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinin ardından barış müzakerelerine katılma isteğini dile getirdi. ABD Başkanı'nın daha sonra telefonda görüştüğü Zelenskiy, "çok esaslı görüşmeler" yaptıklarını söyledi ve ABD Başkanı'nın "gerçek barışı yakınlaştırmak için birlikte nasıl çalışabileceğimiz konusundaki samimi ilgisinden duyduğu memnuniyeti" dile getirdi. Herhangi bir anlaşmanın Ukrayna'nın güvenliğini "güçlendirmesinin" önemli olduğunu söyledi.

strana.today'de yer alan bilgilere göre Putin ve Zelenskiy arasındaki ilk doğrudan görüşmeler 1 Mart civarında gerçekleşecek. Trump ayrıca yakın gelecekte uluslararası bir barış konferansı düzenlemek ve önde gelen küresel güçlerin aracılık edeceği bir barış planı hazırlamak istiyor. Böylece 9 Mayıs'a kadar ayrıntılar belirlenmiş olacak.

Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Trump gazetecilere ikilinin birbirlerini ziyaret edeceklerini söyledi ve görüşmeler için Suudi Arabistan'da bir araya gelmelerini önerdi.

ABD AB'yi marjinalleştiriyor

ABD'nin NATO'daki ortakları Trump'ın son tavrı karşısında tamamen şaşırmış görünüyor. Barış planının ayrıntılarının Cuma günü başlayacak olan Münih Güvenlik Konferansı'nda açıklanacağını ve tartışılacağını umuyorlardı. Ancak Trump'ın Putin'le yaptığı telefon görüşmesini Avrupalı müttefiklerinden hiçbiriyle koordine etmediği anlaşılıyor.

Avrupa Birliği'nde ve Ukrayna'nın başkenti Kiev'de, Ukrayna için kalıcı bir barış planına ilişkin gelecekteki müzakerelerin AB'yi ve Ukrayna'yı tamamen atlayacağına dair endişeler artıyor. strana.today'e göre, AB'den yaklaşık 500 milyar dolar tutarındaki yeniden inşa maliyetlerinin büyük bir kısmını karşılaması istenecek ancak bu konuda ne kadar siyasi söz sahibi olacağı belli değil.

Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius Avrupa'nın "çocuk muamelesi görmeye" zorlanmaması gerektiğini söyledi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da alınacak kararlara Ukrayna'nın da dahil edilmesi konusunda uyarıda bulundu.

Uzmanlar ABD'nin barış planlarını eleştiriyor

Pek çok Batılı ve Ukraynalı güvenlik uzmanı, sızdırılan planları ve ABD'nin kamuoyundaki tutumunu eleştiriyor. Her ikisi de yakın zamana kadar Batı'nın üzerinde uzlaştığı düşünülen bir dizi pozisyonun Rusya lehine terk edilmesi anlamına geliyor.

Alman askeri uzman Carlo Masala, Alman Bild gazetesine verdiği demeçte Putin'in "ABD'nin bu çatışmadan çekilmesini sağlamayı başardığı" için fiilen "bu savaşı kazanmış olacağını" söyledi.

Sürgünde yaşayan ve Putin'i sert bir dille eleştiren eski Rus diplomat Boris Bondarev ise Alman haber kanalı ntv'ye yaptığı açıklamada Trump'ın "Putin'e istediğini vererek savaşı hızla bitirmek" istediğini söyledi. ABD Başkanı ve en yakın müttefiklerinin "Putin hakkında hiçbir fikirleri olmadığını" da sözlerine ekledi.

strana.today tarafından sızdırılan ve bir barış planının imzalanması için son tarih olarak belirlenen 9 Mayıs tarihi de önemli. Rusya'da bu tarih, Sovyetler Birliği'nin 1945 yılında Nazi Almanyası'na karşı kazandığı zaferin anıldığı gün.

Deutsche Welle'de yayınlanan bu değerlendirme Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir. Değerlendirmede yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.