Türkiye'de muhalefetin büyük şehirleri elinde tutmak için verdiği seçim yarışı başladı

Dünyanın pek çok yerinde yerel seçimler belediye binalarının ötesinde pek ilgi uyandırmazken Türkiye'de büyükşehir belediye başkanlarından mahalle temsilcilerine kadar pek çok yetkili için oy verme süreci haftalar öncesinden tüm ülkeyi sarmış durumda.

Sadece 10 ay önce cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri için sandığa gitmiş olmasına rağmen, Türkiye'deki televizyon ve gazeteler 31 Mart'taki yerel seçimlerle ilgili haber, görüş ve tartışmalarla dolu.

Ülke genelinde seçmenler 23.000'den fazla yetkiliyi seçecek ancak en çok ilgi Türkiye'nin en büyük 30 şehrini yönetmek üzere seçilecek belediye başkanları üzerinde olacak.

Bu durum özellikle ülkenin en kalabalık şehri ve ekonomik güç merkezi olan İstanbul için geçerli. 2019'da muhalefetin kazanması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın büyük ölçüde kusursuz olan seçim sicilinde bir başarısızlık olarak görülüyordu.

İstanbul'un ağırlığı

Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) beş yıl önce İstanbul'da kazandığı zafer, şehrin Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) ve muhafazakar selefleri tarafından 25 yıl boyunca idare edildiği dönemi sona erdirdi.

İstanbul'un kaybı, bu şehirde doğup büyüyen ve 1990'larda belediye başkanlığı yapan Erdoğan için de kişisel bir anlam taşıyordu.

AK Parti İstanbul İl Başkan Yardımcısı Ejder Batur, Erdoğan'ın belediye başkanlığı dönemini, ulusal sahnedeki başarısının arkasındaki faktörlerden biri ve yerel anketlerin neden bu kadar önemli olduğunun bir işareti olarak nitelendirdi.

Batur, "İstanbulluların günlük yaşamlarına büyük katkılar ve hizmetler sağladı ... ve onlarla kurduğu bu bağ onu merkezi yönetimde iktidara getiren bir araç oldu" dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı İlhan Uzgel ise "İstanbul her seçimde sembolik bir öneme sahip ve dördüncü büyük şehir olan Bursa dışında tüm büyük şehirlerin CHP'li belediye başkanları var" diye konuştu.

İstanbul'un 2019 sonuçları başkent Ankara ve Antalya'ya da yansıdı ve Türkiye nüfusunun üçte birini barındıran en büyük beş şehirden dördünün kontrolü CHP'ye geçti.

İstanbul'u yeniden kazanmak AK Parti'ye, gelecekte potansiyel bir cumhurbaşkanlığı rakibi olarak görülen CHP'li Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nu kenara itme fırsatı da verecek.

Bu yılki seçimlere Türkiye genelinde yaklaşık 35 siyasi parti katılıyor. Öyle ki İstanbul'daki seçmenlere, 27'si bağımsız olmak üzere 49 belediye başkan adayının oy kullanabilmesi için yaklaşık bir metre uzunluğunda bir oy pusulası verilecek.

Ancak İstanbul'daki yarış ağırlıklı olarak görevdeki Ekrem İmamoğlu ile AK Parti'nin adayı eski çevre bakanı Murat Kurum arasında geçecek.

Kamuoyu yoklamaları yarışın başa baş gittiğini gösteriyor. Türkiye’deki anket şirketlerinden Metropoll, Şubat ayında yaptığı ankette İmamoğlu'nu Kurum'un yüzde 3,3 puan önünde gösterdi.

Parçalanan muhalefet

Geçen yıl parlamentoda çoğunluğu ve beş yıllık bir başkanlık dönemini daha garantileyen AK Parti ve 20 yıldır iktidarda olan Erdoğan, muhalefetin moral gücüne ağır bir darbe indirmiş oldu.

Ülke genelinde 2019 yerel seçimlerine kıyasla en belirgin fark, muhalefet ittifakının geçen yılın ardından çökmüş olması.

Milliyetçi İYİ Parti CHP'den ayrılırken, HDP -şu an DEM Parti olarak isim değiştirdi- 2019'da yapmadığı bir şeyi yaparak CHP'ye karşı kendi adaylarını çıkardı.

Metropoll'ün Ocak ve Şubat aylarına ait verileri, CHP'den sonra en büyük iki muhalefet bloğu olan bu partilerin seçmenleri arasında İmamoğlu'na verilen desteğin azaldığını gösteriyor.

Geçtiğimiz ay, DEM Parti seçmenlerinin yüzde 32'si İmamoğlu'nu desteklerken, bu oran Ocak ayında yüzde 35'ti; İYİ Parti destekçilerinin oranı ise yüzde 64'ten yüzde 45'e düştü.

CHP'nin kendisi de geçen Mayıs ayında yapılan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini kaybetmenin şaşkınlığını yaşıyor.

CHP, ekonomik çalkantılar ve Şubat ayında Türkiye'nin güneyinde meydana gelen yıkıcı depremlerin etkisiyle Erdoğan'ı iktidardan indirmeyi umuyordu.

New York merkezli küresel risk danışmanı Teneo'nun ikinci başkanı Wolfango Piccoli, yerel seçimlerin CHP için bir "turnusol testi" olacağını söyledi.

Piccoli, "Muhalefetin Türkiye'nin ana şehirlerini, özellikle de İstanbul'u kontrol etmesi, son anlamlı dayanağını temsil ediyor" dedi.

"Geçen yılki seçimlerden sonra muhalif seçmenler zaten hayal kırıklığına uğramış durumda. Yaklaşan yerel seçimlerin sonucu [muhalif] seçmenlerin morali için belirleyici olacaktır."

Uzgel CHP destekçileri arasında "psikolojik ve duygusal bir kırılma" olduğunu da kabul etti ve "Seçmenler arasında ani bir moral bozukluğu oldu, bu yüzden bu seçimde güven ve morali yeniden kazanmaya çalışıyoruz" dedi.

Momentum

Ancak AK Parti, Yeniden Refah Partisi'nin (YRP) koalisyondan ayrılıp tek başına seçime girme kararıyla saflarında bir bölünmeyle de karşı karşıya.

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Efkan Ala bu ayın başlarında devlete ait Anadolu Ajansı'na verdiği demeçte "Yeniden Refah Partisi'nin katıldığı yerlerde seçimleri kazanma ihtimali yok ama katıldığı için ... CHP'nin kazanma şansını artırıyor" demişti.

Yine de yorumcular momentumun AK Parti'de olduğunu söylüyor. Erdoğan yerel kampanyanın sorumluluğunu üstlendi ve neredeyse her gün mitinglerde boy gösterdi.

Uzgel ise "Erdoğan'ın siyaset tarzındaki ikilemin" -Türk siyasetine hakimiyetinin yerel AK Partili siyasetçileri gölgede bırakması- İmamoğlu gibi "güçlü" muhalif adaylara yarayacağını düşünüyor.

Geçen yıl yaşanan depremlerin ardından AK Parti, kampanyasını şehir merkezlerini depreme karşı daha dayanıklı hale getirmenin yanı sıra trafiğe boğulmuş şehirlerde ulaşımı iyileştirmeye odaklıyor.

AK Parti, İstanbul'un CHP'li belediyesini eleştirerek depreme hazırlığı artıramadığını söyledi. CHP’nin bu iddiaya yanıtı ise bloke edilen hükümet fonlarını suçlamak oldu.

Batur, "(İstanbul'da CHP) özellikle ulaşım ve depreme dayanıklı kentsel dönüşüm konularında fevkalade başarısız olmuştur ve bu iki konu bugün İstanbullu hemşerilerimiz için en önemli gündem maddeleridir" dedi.

AK Parti'nin "insan odaklı" politikalarının, muhalefetin "beş yıl önce verdiği sözleri yerine getirememesi" karşısında zafer kazanacağını sözlerine ekledi.

Kaynak: Mepa News, Al Jazeera