ABD baskısıyla vazgeçmişti: Japonya yerli savaş uçağını yapabilecek mi?

Japonya’da Amerika Birleşik Devletleri’nin siyasi baskısı üzerine yaklaşık 30 yıl önce rafa kalkan tam yerli savaş uçağı üretme projesi yeniden gündemde. Savunma Bakanlığı’nın geçtiğimiz hafta parlamentoya sunulan 5.3 trilyon yenlik (285 milyar TL) rekor bütçesinden önemli bir bölümün Japon Hava Savunma Kuvvetleri (JASDF) filosunun modernizasyonu için ayrılması planlanıyor.

Bunu, Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı sonrası Amerikan yapımı askeri sistemlere olan bağımlılığından kurtulması ve yerel savunma teknolojisini geliştirmesi için son şans olarak görenlerin sayısı hayli fazla.

Japon-Amerikan ortak üretimi F-2’ler

JASDF envanterinde, Japonya ve ABD’nin ortak geliştirdiği F-2’ler dışındaki diğer jetlerin tamamı Amerikan.

Savunma Bakanlığı 30 yıldan fazla bir zaman önce, son dünya savaşı emektarı A6M Zero’ların yerini alması için yeni savaş uçağı programı başlatmıştı. Hedef, aynı zamanda tamamen ‘made in Japan’ (Japon yapımı) jet üretmekti

O dönem, ABD-Japonya arası ticaret dengesinde Tokyo lehine varolan büyük açık Washington’ı rahatsız ediyordu. Amerikan hükümeti, Japon yönetimini tam yerli savaş uçağından vazgeçmeye ve daha sonra birlikte F-2’leri geliştirmeye zorladı. Ortak üretimde Japon teknolojisi ile ABD yapımı F-16 jetlerinin gövdesi kullanılacaktı.

Savunma sanayisinde ABD’ye bağımlılıktan kurtulmak için son şans mı?

F-2 filosunun 2030 ortalarına kadar emekliye ayrılacağı öngörülüyor. Alternatif savaş uçağı üretmek ise en az 10 yıllık bir süreç gerektiriyor.

Eski Japon Savunma Bakanı Satoshi Morimoto, bölgede Çin ve Rusya’nın 5. nesil jetleri kullanmaya başladığına dikkat çekiyor. Morimoto, Japon devlet kanalı NHK’de yayımlanan bir mülakatta ‘Japonya’nın, hava savunmasında sorumluluğunu yerine getirebilmesi için, hemen şimdi adım atmalı’ diyor.

Savaş uçağı filosunun modernizasyonu ve F-2’lere alternatif uçak üretimi Japon Savunma Bakanlığı’nın orta vadeli programında var. Hükümet, tamamen yerli üretim kapasitesini yakalayabilmek için de yeni uçağı uluslararası ortaklıkla olsa bile Japonya liderliğinde yapmakta kararlı.

Yabancı ortaklardan biri ABD’den. Amerikalı şirket Lockheed Martin F-22 ile F-35 teknolojilerine sahip bir hybrid jet projesi teklifini Japonya’ya sundu. Fakat, Amerikalıların projede Japonya liderliğine ve tasarım bilgileri paylaşımına yanaşmaması Tokyo’yu diğer seçeneklere yaklaştırıyor.

Masadaki en güçlü diğer teklif İngiltere’den. İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) filosunda yer alan Tempest’in bir sonraki modeli F-2’lerin yerini almaya aday.

Amerika Birleşik Devletleri, yine on yıllar önce olduğu Japon hükümeti üzerinde baskı kurmaya çalışıyor.

Süreç, Japon-Amerikan müttefikliği açısından da bir test olarak görülüyor.