ABD Dışişleri Bakanı Blinken Türkiye'de: Gündemde neler var ziyaretin amacı ne?

Washington'un en üst düzey diplomatı Cumartesi günü Girit'e uçmadan önce Erdoğan'la Gazze savaşını görüşecek.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail ve Batı Şeria'nın yanı sıra beş Arap ülkesini de kapsayan gezisinin ilk ayağı için Cuma günü geç saatlerde İstanbul'a geldi.

Blinken'in üç ay önce Filistin-İsrail savaşının başlamasından bu yana gerçekleştirdiği dördüncü kriz turu, çatışmanın Ortadoğu'nun büyük bir bölümünü kapsayacağı endişelerinin arttığı bir döneme denk geliyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İsrail saldırılarının başladığı 7 Ekim'den bu yana Gazze'de yaşanan ölüm ve yıkımın boyutlarını ve Washington'un İsrail'e verdiği desteği Müslüman dünyasında en sert şekilde eleştirenlerden biri konumunda.

Erdoğan, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu Adolf Hitler'e benzetti ve ABD'yi Filistinlilere yönelik "soykırımı" desteklemekle suçladı.

AFP'nin aktardığına göre Erdoğan, Türkiye üzerinden Hamas'a gittiğinden şüphelenilen fon akışını kesmesi için ABD'den gelen baskıları da reddetti ve grubu toprakları için savaşan "Mücahitlet" olarak nitelendirdi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Cuma günü, grubun finansmanına yardımcı olduğu düşünülen ve üçünün Türkiye'de olduğu tahmin edilen beş Hamas yurt dışı sorumlusu hakkında bilgi verenlere 10 milyon dolar ödül verileceğini açıkladı.

Türkiye bu hafta ülkedeki Filistinlilere karşı saldırı planladığından ve İsrail istihbarat teşkilatı Mossad için casusluk yaptığından şüphelenilen 34 kişiyi gözaltına aldı ve bunlardan 15’ini tutukladı. Birçoğunu da sınır dışı etti.

Erdoğan, geçen ay savaşın başlamasından bu yana ilk kez ABD Başkanı Joe Biden ile görüştü. Görüşme ABD’nin talebiyle gerçekleşti. Görüşmenin ardından Erdoğan’ın konuşmalarında kullandığı tonun biraz daha yumuşadığı görüldü.

Bu telefon görüşmesi, NATO üyesi Türkiye'nin, Rusya'nın Ukrayna işgalinin ardından İsveç'i NATO'ya kabul etme sürecinin ilerlemesine de yardımcı oldu.

Meclis'teki bir komite İsveç'in başvurusunu Aralık ayı sonunda onayladı.

Blinken, Türk Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Erdoğan ile yapacağı görüşmelerde, meclisin tamamının İsveç’in NATO’ya katılımını oylamasının yakında yapılacağına dair güvence almayı umacak.

Yeni üyelerin NATO'ya katılabilmesi için tüm üye ülkelerinin onayı gerekiyor.

NATO, Türkiye'nin geçen yıl İsveç'in komşusu Finlandiya'yı ittifaka kabul etmesiyle Rusya ile olan sınırının uzunluğunu iki katına çıkarmış oldu.

Erdoğan Türkiye'nin veto yetkisini kullanarak İsveç'i Stockholm'de Ankara'nın "terörist" olarak gördüğü PKK yanlısı gruplara karşı daha sert bir tutum almaya zorlamak istiyor.

Erdoğan ayrıca İsveç'in onayını, ABD'nin Türkiye'nin eskimekte olan hava kuvvetleri için 40 adet F-16 savaş uçağı ve yaklaşık 80 modernizasyon kiti teslim etmesi şartına bağlamaya çalışıyor.

Biden yönetimi resmi olarak satışı destekliyor ancak Kongre'de Türkiye'nin İsveç'e karşı tutumu ve tarihi rakibi Yunanistan'la geçmişte yaşadığı askeri anlaşmazlıklar konusunda endişelerini dile getiren vekillerin direncinin önüne geçemiyor.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller bu hafta yaptığı açıklamada, "Satışın İsveç'in NATO üyeliği ile bağlantılı olması gerektiğine inanmadığımızı açıkça belirttik, ancak farklı düşünen Kongre üyeleri var ve bu ikisi arasında bağlantı kurdular" dedi.

Blinken Cumartesi akşamı Başbakan Kyriakos Mitsotakis ile görüşmek üzere Yunanistan'ın Girit adasına gidecek.

Yunanistan, enerji zengini Doğu Akdeniz bölgesinde Türkiye ile uzun süredir devam eden toprak anlaşmazlıkları nedeniyle ABD'nin savaş uçağı satışına şiddetle karşı çıkıyor.

Blinken Türkiye'ye en son ziyaretini geçtiğimiz Kasım ayı başında gerçekleştirmişti.

Kaynak: Mepa News, AFP