Geçtiğimiz aylarda İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşına karşı düzenlenen öğrenci protestoları ve bu protestoların yetkililer tarafından bastırılması ve sözde sol eğilimli, ilerici siyasi liderler tarafından bile "şiddet yanlısı" ve terör yanlısı olarak kötülenmesi önemli bir gerçeği ortaya çıkardı: Amerika Birleşik Devletleri'nin demokrasiye bağlı, uygulanabilir, ortanın solunda bir üçüncü partiye ihtiyacı var.

Artık sorun sadece Cumhuriyetçiler ve onların faşizmi açıkça kucaklamaları değil. Başkan Joe Biden ve diğer önde gelen Demokratların öğrenci protestolarına verdiği tepki, bugünlerde Amerika'da solu temsil ettiği varsayılan partinin bile sağa meylettiğini ve bariz bir anti-demokratik eğilime sahip olduğunu açıkça ortaya koydu.

"Düzen hakim olmalı. Vandalizm, izinsiz giriş, camları kırma, kampüsleri kapatma, dersleri ve mezuniyetleri iptal etmeye zorlama... Bunların hiçbiri barışçıl bir protesto değildir." diyen Biden, 2 Mayıs'ta Columbia Üniversitesi'nde düzenlenen Gazze'yle dayanışma protestolarına atıfta bulundu. "Çekiçlerle camları kırmak ve üniversite binalarını ele geçirmek ifade özgürlüğü değildir. Bu kanunsuzluktur." demişti Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer birkaç gün önce.

Columbia ve diğer onlarca üniversitede yaşananlara ilişkin nitelemeleri sadece düpedüz yanlış olmakla kalmıyor, aynı zamanda sözleri doğrudan Richard Nixon'ın 1968'deki ünlü "Sessiz Çoğunluk" konuşmasından alınmış gibi görünüyor. Nixon o zaman şöyle demişti:

"Hukukun üstünlüğüne dair en büyük geleneğe sahip ulus, eşi benzeri görülmemiş bir kanunsuzlukla boğuşuyorsa, Birleşik Devletler Başkanı düşmanca bir gösteri korkusu olmadan yurt dışında ya da yurt içinde herhangi bir büyük şehre seyahat edemiyorsa, o zaman Amerika Birleşik Devletleri için yeni bir liderlik zamanı gelmiş demektir."

Bugünkü Demokratların geçmişteki Cumhuriyetçiler gibi konuşmalarının basit bir nedeni var: Her iki parti de son 50 yılda önemli ölçüde sağa kaydı.

Gerçekten de Nixon'ın iktidara gelmesinden bu yana, her iki partinin yönetimleri de şirketleri çalışanlara tercih eden yasalar ve politikalar için bastırmış ve "kara paranın" Amerikan siyasetini şekillendirmesi ve domine etmesi için gerekli koşulları yarattı. Büyük şirketlerin ve milyarderlerin adil vergi paylarını ödemekten kaçınmalarına izin vererek eşitsizliği derinleştirdiler ve toplumsal bölünmeleri artırdılar.

Demokratlar zaman zaman Cumhuriyetçileri sosyal refah hakları ve kamu harcamaları konusundaki acımasızlıkları nedeniyle eleştirseler de, yıllık trilyon dolara yakın savunma ödeneğini her zaman coşkuyla destekleyerek sağcı eğilimlerini ortaya koydular.

Demokrat liderler hala "empatiden" ve sıradan Amerikalıların "acılarını nasıl hissettiklerinden" bahsediyorlar. Hala demokrasi ve adaletin partisi olduklarını iddia ediyorlar. Amerika'yı Trump'ın aşırı sağcı Cumhuriyetçilerinin artan otoriterliğinden "koruyabilecek" tek gücün bu parti olduğunu söylüyorlar. Ancak Gazze'ye karşı yürüttüğü savaş sırasında İsrail'in apartheid rejimine verdikleri sürekli askeri ve siyasi destek ve savaş karşıtı protestoları ulusal güvenlik tehdidi olarak ısrarlı bir şekilde nitelendirmeleri, yaptıkları konuşmalardan çok daha fazla, önceliklerini ve adalet ve demokrasiye yaklaşımlarını ortaya koyuyor.

Gazze'deki savaşa ve ABD'deki savaş karşıtı protestolara yaklaşımı, Demokrat Parti'nin sağa doğru büyük bir sıçrama yaptığının altını çizen pek çok konudan sadece biri.

Üreme sağlığı haklarını ele alalım. Başkan Donald Trump'ın Yüksek Mahkeme'ye kürtaj karşıtı üç yargıç ataması, Roe v Wade'i (1973) bozan Dobbs kararının (2022) ilk nedeni olabilir. Ancak bu ülkede kadınların üreme sağlığı haklarının nihai olarak ortadan kalkmasının önünü açan, Başkan Carter, Clinton ve Obama dönemlerinde Kongre'deki Demokrat çoğunlukların 1970'ler, 90'lar ve 2000'lerde üreme haklarını yasalaştırmadaki başarısızlıkları olmuştur.

Aynı durum iklim değişikliğinin azaltılması konusunda da geçerlidir. Elbette, Biden bir zamanlar Alaska'daki Ulusal Petrol Rezervinin yüzde 40'ından fazlası için petrol ve fosil yakıt sondajının yasaklanmasını içeren ulusal bir iklim değişikliği girişimini destekledi. Ancak 2023 yılında Alaska'nın Kuzey Kutup Dairesi'nin derinliklerindeki North Slope bölgesinde tartışmalı Willow petrol sondaj projesini de onayladı. Kongre'nin ABD'yi 2050 yılına kadar sıfır emisyonlu bir ülke haline getirmek için 500 milyar dolarlık vergi teşvikleri içeren 2022 Enflasyon Azaltma Yasası'nı kabul etmesine rağmen, 26 yıl içinde karbon nötrlüğüne ulaşmak bir yana, 2030 hedeflerine ulaşması bile pek mümkün görünmüyor. Senatör Joe Manchin gibi ABD'nin iklim krizini hafifletmek için anlamlı bir adım atmasını istemeyen bazı üst düzey Demokratlar da parti içindeki sağcı pozisyonların giderek genişleyen erişimini gözler önüne seriyor.

Demokratların, dış politika ve iklim değişikliğinden sosyal güvenlik ve kadın haklarına kadar çeşitli konularda, bir zamanlar yalnızca en sağcı Cumhuriyetçilere mahsus olan pozisyonları gururla üstlenmeleriyle birlikte, üçüncü bir sol partiye duyulan ihtiyaç ortadadır.

ABD tarihsel olarak sağ eğilimli bir ülke olabilir ve yıllar içinde sürekli olarak daha da sağa kaymıştır, ancak bu gerçekten solcu seslerden yoksun olduğu anlamına gelmez.

ABD'de parçalı da olsa her zaman bir sol vardı ve görünen o ki bu seçmen kitlesi giderek büyüyor ve sesini daha fazla duyuruyor. Sözde "terörle savaş"tan Büyük Durgunluk'a ve Trumpizm'in ortaya çıkışına kadar son birkaç on yılda yaşanan krizler birçok Amerikalıyı radikalleştirdi ve önemli bir kısmını katı sol ve hatta aşırı sol tutumlar almaya itti. Pandemi, ekonomik durgunluklar, aşırı sağın ana akım haline gelmesi ve kitlesel silahlı saldırılar ile iç terörizm tehdidinin her zaman var olması, önemli bir azınlığı Amerikan toplumunu köklü, sosyal adalet odaklı bir değişime ihtiyaç duyan bir toplum olarak görmeye yöneltti.

Eğer bu sol görüşlü Amerikalılar -ki bunlar evrensel sağlık hizmetlerini, evrensel temel geliri, hapishanelerin ve polisin kaldırılmasını, Amerikan destekli savaşlara karşı çıkmayı ve agresif bir iklim değişikliği gündemini açık bir şekilde savunan insanlardır- seçimlerde etkili olabilecek bir parti kurmak istiyorlarsa, bazı zor seçimler ve büyük fedakarlıklar yapmaları gerekmektedir.

Oy pusulasında kazanma şansı olan gerçek bir sol parti görmek istiyorlarsa, önce gururlarını bir kenara bırakıp önümüzdeki seçimlerde "yumuşak sağcı" Demokratların yeniden seçilmesine yardımcı olmaları gerekecek. Geçerli bir sol eğilimli üçüncü partiye doğru ivme kazanmak için, Trump'ın 2025'te tekrar yemin ederek göreve başlaması halinde var olacak ABD'den daha az otokratik bir ABD'ye ihtiyaçları var.

İkinci olarak, aralarındaki pek çok farklılık ve anlaşmazlığı unutmaları ve daha büyük bir çıkar için birleşmeleri gerekecektir. Yeni bir parti kurmaya yönelik herhangi bir hareket, Mississippi eyalet başkenti Jackson şehrinin Belediye Başkanı Chokwe Antar Lumumba ve de Sivil ve İnsan Hakları Liderlik Konferansı CEO'su Maya Wiley gibi ilerici siyasetçileri, Rashida Tlaib ve Ilhan Omar gibi merkez sol Demokrat Temsilcilerle bir araya getirmelidir.

Hıristiyan Demokratlar ve Sosyal Demokratlardan Demokratik Sosyalistlere ve Neo-Marksistlere kadar farklı sol gruplar arasında bir Amerikan koalisyonu kurmak kolay olmayacaktır. Sol kanattaki iç çatışmalar uzun zamandır ABD'de kalıcı, solcu bir üçüncü parti kurulmasının önündeki en büyük engellerden biri olmuştur. Birçok radikal solcu (Antifa hareketindeki bazıları gibi) Demokratlar ve Cumhuriyetçilerden iktidarı alacak herhangi bir siyasi ittifaka da tamamen karşıdır. Onlara göre sistem katılamayacakları kadar yozlaşmış durumdadır. Yerine daha iyi bir şey inşa edilmeden önce sistemin parçalanması gerektiğini düşünüyorlar.

Ancak Amerikan sisteminin parçalanması imkansız bir şey gibi görünüyor. Büyük Buhran döneminde olduğu gibi en kötü tarihsel koşullarda bile Amerikalıların çoğu -çaresiz, sendika yanlısı ve o yıllardaki şiddet ve yoksulluk nedeniyle radikalleşmiş olsalar da- nihayetinde iki partili sisteme sadık kalmışlardır.

Yeşil Parti, yakın tarihte başkan adaylarıyla küçük başarılar elde etmiş tek sol örgüttür. Örneğin Ralph Nader, 2000 yılında Yeşiller adayı olarak yaklaşık üç milyon oy almıştır. Ancak o bile gerçek iktidarın yakınından bile geçememiştir.

Bugün, üyeleri arasında Tlaib, Alexandria Ocasio-Cortez ve diğer bazı eyalet düzeyindeki temsilcilerin bulunduğu Demokratik Sosyalistler, belki de gerçek bir seçim başarısı elde edebilecek bir sol koalisyon için ivme kazanma şansı en yüksek olan sol harekettir. Ancak hareketin Demokrat Parti ile süregelen bağı ve sosyal refahın azaltılması ve iş dünyasının kuralsızlaştırılması gibi neoliberal politikaları, onları pek çok ABD'li solcu için sevimsiz kılıyor.

Ancak önümüzdeki zorluklar ABD'de sol bir yönetim seçeneğine sahip olmak isteyenlerin gözünü korkutmamalıdır. Her partinin bir yerden başlaması gerekir. Başkan Lyndon Johnson'ın 1964 seçimlerinde Barry Goldwater'a karşı kazandığı zaferin ardından Goldwater, William Buckley Jr ve Richard Nixon gibi muhafazakârlar ideolojik bir ruh arayışına girdiler. Amerikan Muhafazakar Birliği (Muhafazakar Siyasi Eylem Konferansı ya da CPAC'ın ana kuruluşu) gibi örgütlerin kurulması, yeni Cumhuriyetçi Ulusal Komite gündemleri ve Güney Stratejisinin mükemmelleştirilmesi yoluyla Cumhuriyetçiler kendini yeniden şekillendirdi. Yeni Cumhuriyetçiler, 1964 Sivil Haklar Yasası'nın kabul edilmesinin ardından partiye katılmaya başlayan aşırı sağcı Jim Crow ayrımcılarına kucak açtı. Nixon, Reagan Devrimi ve Amerika ile Sözleşme arasında, Cumhuriyetçi Parti'nin muhafazakarların ve aşırı sağcı faşistlerin partisine dönüşümü otuz yıl sürdü. Sıfırdan solcu bir üçüncü parti inşa etmek, tüm sol ve merkez sol fraksiyonları arkasında birleştirmek ve yeterli sayıda Amerikalıyı buna oy vermeye ikna etmek daha da uzun zaman alacaktır.

İki partili sistemde Amerikalılar bu Kasım ayında Trump ve onun MAGA (Make America Great Again) Cumhuriyetçileri yönetiminde ABD'nin sağcı yarı faşist bir cehennem çukuruna dönüşmesine izin vermek ya da Biden'ı yeniden seçerek yumuşak konuşan ama ikiyüzlü ve özünde belki de aynı derecede sağcı bir yönetimle şanslarını denemek arasında bir seçim yapmak zorunda kalacaklar. Bu koşullar altında, yaşayabilir bir üçüncü parti inşa etmek gerekli bir çabadır. Bunun alternatifi, nihayetinde Amerika'nın uzun süredir mücadele eden demokrasisinin ölüm fermanını imzalayacak bir statükodur.

Al Jazeera'da yayınlanan bu değerlendirme Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir. Değerlendirmede yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.