İran Afganistan'da etkinliğini artırıyor

İran'ın BM Büyükelçisi İran'ın Afganistan'da mevcut güvenlik durumuna tam destek sunduğunu belirterek "huzurlu bir Afganistan'ın, bölgenin güvenliğine büyük katkıda bulunacağını" söyledi.

"Teröre karşı Afgan hükümetini destekleyin" 

İran'ın BM Büyükelçisi ve Daimi Temsilci Vekili Gulam Hüseyin Dehgani, Afganistan'daki güvenlik durumu ile ilgili BM Genel Kurulu'nda konuştu. Ve İran'ın Afgan hükümeti öncülüğündeki barış görüşmelerine olan desteğini yineledi. Afgan hükümeti ve Taliban arasındaki barış görüşmelerinin hala daha kesinlik kazanamamasından yakındı.

Dehgani uluslararası toplumu "teröre ve aşırılığa karşı sürdürdüğü savaşta başarılı olabilmesi için" Afgan hükümetini desteklemeye çağırdı.

"Ticari anlaşma: Afganistan'da İran etkinliği artacak" 

İran'ın BM Büyükelçisi İran, Hindistan ve Afganistan arasındaki üçlü anlaşmaya da değindi. Dehgani böylesi anlaşmaların Afganistan'ın gelişimine katkıda bulunacağını ifade etti. Söz konusu anlaşma NATO birliklerinin çekilmesi sonrası güvenlik durumu Afgan hükümeti aleyhine gitgide kötüleşen ve yeni bir işgalden endişe edilen ülkede İran ve Hindistan'ın etkinliğini üst düzeye çıkaracak.

"Afganistan'da sivillerin hedef alınmasını kınıyoruz" 

Dehgani konuşmasını şöyle sürdürdü: "Geçmişteki yıllarda olduğu gibi son yılda da terörist gruplar Afganistan'da yıkıcı suç faaliyetlerine devam ettiler. Halkım ve devletim, barışçıl gösterilerin ve dini toplanma alanlarının hedef alındığı ve yüzlerce sivilin ölüp yaralandığı barbarca saldırıların faillerini şiddetle kınıyor. Taliban ve IŞİD'in öncülüğündeki bu terörist gruplar ve bağlantılı örgütler ülkenin normale dönmesini önlemek, barış ve kalkınma yoluna devam etmesine engel olmak için tüm güçlerini kullanıyor."

Dehgani, İran yönetiminin Afganistan'da barış görüşmelerine desteğini sürdürdüğünü belirtti. Taliban ile herhangi bir işbirliğinin grubu daha da cesaretlendireceğini ifade ederek, böylesi bir olasılığın ülkede barış ve huzurun tesis edilmesine engel olacağını söyledi. Afganistan'daki IŞİD varlığına ve IŞİD'e bağlı gruplara da dikkat çekti.

"Geçmişte olduğu gibi bugün de barışı güçlendirmek istiyoruz"

İran'ın BM Büyükelçisi Dehgani, İran'ın geçmişte olduğu gibi bugün de bölgede "barışı ve ekonomiyi güçlendirmek için" çaba sarfettiğini iddia etti. "İran Afganistan'a yardım etmek ve kalkınmayı sağlayacak projeler gerçekleştirmek için yüzlerce milyon dolar harcadı" cümlesini kullanan Dehgani; İran, Hindistan ve Afganistan arasında İran'ın Çabahar limanını geliştirecek olan anlaşma kapsamında sınır eyaletlerinin valileri düzeyinde görüşmeler yapıldığını da ifade etti.

Dehgani, hukuki durumları ve resmi vatandaşlıklarına bakılmaksızın 386 bin Afgan öğrencinin İran'da eğitim gördüğünü söyledi. Afgan mültecilere de bilhassa sağlık alanında ileri düzeyde yardımcı olunduğunu belirtti. Bazı bölgelerde Afgan mültecilerin aldığı hizmeti İran vatandaşlarının dahi göremediğini de sözlerine ekledi.

İran'ın hamlesi yeni bir işgal süreci mi? 

Bilindiği gibi, Suriye ve Irak savaş sahalarında İran’a bağlı paramiliter grupların milislerinin büyük bir bölümü Afgan kökenli Şiilerden oluşuyor. NATO’nun Afganistan’da bulunduğu dönemde de “Afganistan’ın kalkındırılması” sürecinde NATO ve ABD ile birlikte faaliyet gösteren İran ülkede birçok kuruluşa sahip. Bilhassa Herat gibi sınır bölgelerinde ve Mezar-ı Şerif gibi Şii azınlığın etkinliğinin yüksek olduğu yerlerde İran ciddi anlamda varlık gösteriyor.

NATO ve ABD’nin ülkede varlığını azaltması ve çekilme sürecine girmesiyle Taliban Afganistan’da birçok cephede ilerleyişini artırmış ve onlarca bölgeyi kontrol altına almıştı. Afgan hükümetinin ise bu saldırılar karşısında çaresiz kaldığı bir gerçek. Ülkede Taliban öncülüğündeki cihatçı gruplar “ABD işgalinin sona ermesinin ardından yeni bir işgal olacak mı?” sorusunu sıklıkla gündeme getiriyor. Sovyetler Birliği işgali sonrası siyasi istikrara ve barış ortamına bir türlü ulaşamayan Afganistan’da İran ve Hindistan etkisi günden güne artış gösteriyor. İran’ın Afganistan’a sadece “Suriye ve Irak’ta kullanılmak üzere eğitilecek milis potansiyeli” olarak bakmadığı aşikar. İran Sovyet işgalinden bu yana ülkede etkinliğe sahip. Hindistan’ın ise Pakistan’a karşı ülkede faaliyet göstermek istediği biliniyor. Anılan anlaşmanın sonucunda oluşma ihtimali olan ittifak, “Afganistan’da yeniden bir işgal mi yaşanıyor?” sorusunu akıllara getiriyor.

Kaynak: Mepa News