Trump Suriye'ye yönelik yaptırımların çoğunu kaldıran kararnameyi imzaladı

ABD Başkanı Trump Pazartesi günü, 1970'lerden bu yana Suriye'ye uygulanan ABD yaptırımlarının çoğunu kaldıran bir kararname imzalayarak, savaşın yerle bir ettiği ülkeye Batı ile normalleşme yolunu açmaya yönelik önemli bir adım attı.

Geçtiğimiz yıl Esed rejimini deviren Suriyeli grubun lideri olan Ahmed Şara, 14 yıllık iç savaşın ardından Suriye'ye yeniden inşa şansı vermek için ABD'den yaptırımları kaldırmasını talep etmişti.

Trump'ın kararnamesi, Suudi Arabistan'da Şara ile yaptığı görüşmeden altı hafta sonra geldi ve Trump ilk kez ABD'nin Suriye'ye yeni bir başlangıç için yaptırımları kaldıracağını açıkladı.

CBS: Trump Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılmasına ilişkin kararnameyi imzalayacak

"Şimdi onların parlama zamanı. -Yaptırımların- Hepsini kaldırıyoruz. İyi şanslar Suriye. Bize çok özel bir şey gösterin" demişti Trump o dönemde yaptığı bir konuşmada.

Trump'ın imzaladığı kararname, ABD'nin 1979'dan bu yana Suriye'ye yönelik politikasında kapsamlı bir geri dönüşün ana hatlarını çiziyor.

Bu kararname şunları içeriyor:

- Suriye'nin terörizmin devlet sponsoru olarak tanımlanmasının gözden geçirilmesi.

- Esed rejimini sivillere karşı işlediği savaş suçları nedeniyle cezalandıran Sezar Yasası'nın potansiyel olarak askıya alınması.

- Daha önce Ahmed Şara'nın lideri olduğu Tahriru'ş Şam Heyeti'nin (HTŞ) ABD'nin yabancı terör örgütleri listesinden çıkarılmasına yönelik adımlar.

ABD'li yetkililer, Moskova'da yaşadığına inanılan eski Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed ve eski rejim üyelerine yönelik yaptırımların kaldırılmayacağını açıkladı.

Suriye ile İsrail arasında güvenlik anlaşması

Axios'a konuşan ABD'li ve İsrailli yetkililer, Trump yönetiminin İsrail ve Suriye arasında olası bir güvenlik anlaşması için “ön görüşmeler” yürüttüğünü kaydetti.

Normalleşme henüz masada olmasa da görüşmeler, gerilimi azaltma ve istikrarsız İsrail-Suriye sınırındaki güvenlik düzenlemelerini güncelleme çabalarından başlayarak gelecekteki diplomasiye zemin hazırlayabilir.

Esed ailesinin yönetimi altında İsrail ve Suriye arasında on yıllardır süren düşmanlıklar göz önüne alındığında, herhangi bir atılım Trump yönetimi için büyük bir diplomatik başarı anlamına gelecektir.

ABD, İsrail ve Suriye arasında yavaş yavaş güven inşa edecek ve ilişkileri geliştirecek kademeli bir süreçten yana.

İsrail Suriye'ye baskınlar düzenledi, sivilleri alıkoydu

Ancak Axios'a konuşan üst düzey bir İsrailli yetkili, İsrail'in her türlü görüşmenin nihayetinde tam bir barış anlaşması ve normalleşmeyle sonuçlanacağına dair güvence istediğini söyledi.

Bir başka İsrailli yetkili ise bir anlaşmanın “eli kulağında olmadığı” uyarısında bulundu ve anlamlı bir ilerleme sağlanmasının zaman alacağını söyledi.

İsrailli yetkililer ABD'nin Suriye'yi İsrail'le tam normalleşmeye zorlamak için bazı yaptırımları koz olarak elinde tutacağını umuyordu.

Ancak ABD'li bir yetkili Pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada yönetimin bu yaklaşımda bir değer görmediğini söyledi.

Yetkili, "İsrail ile yakınlaşmak Suriye'nin yararına. Devlet Başkanı Ahmed Şara İsrail ile görüşmelere başlamak istediğini söyledi. Suriyelileri ikna etmenin yolu İsrail'le yapılacak bir anlaşmayı onlar için verimli kılmaktır" dedi.

Haziran ayı başında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump'ın Suriye temsilcisi Tom Barrack'a ABD'nin arabuluculuğunda Suriye'nin Esed sonrası yönetimiyle yeni bir güvenlik anlaşması müzakere etmekle ilgilendiğini söyledi.

Üst düzey bir İsrailli yetkili, Netanyahu'nun hedefinin Suriye ile 1974'teki

Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması'nın modernize edilmiş bir versiyonuyla başlayan ve nihayetinde tam bir barış anlaşması ve normalleşmeyle sonuçlanan aşamalı bir dizi anlaşma olduğunu söyledi.

Suriyeli gruplar Aralık ayında hızlı bir şekilde Esed rejimini devirdiğinde İsrail, Suriye'nin hava kuvvetleri, donanması, hava savunma ve füze sistemlerinden geriye kalanları sistematik olarak yok eden çok sayıda hava saldırısı düzenledi.

İsrail ayrıca iki ülke arasındaki tampon bölgeyi işgal etti ve stratejik öneme sahip Hermon Dağı'nın Suriye tarafı da dahil olmak üzere Suriye içindeki toprakları işgal etti.

Suriye-İsrail normalleşmesi mümkün mü?

İsrailli yetkililer şimdi bu bölgeleri müzakerelerde birincil kozları olarak görüyor ve İsrail'in ancak Suriye ile tam barış ve normalleşme karşılığında çekileceğini söylüyor.

İsrail Suriye ile en az dört farklı kanaldan iletişim kuruyor: Netanyahu'nun ulusal güvenlik danışmanı Tzachi Hanegbi, Mossad direktörü David Barnea, siyasi ve stratejik diyalog için Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve günlük askeri koordinasyon için İsrail ordusu.

Ancak İsrailli yetkililer, ABD'nin daha aktif bir arabulucu rolü üstlenmesini istediklerini ve bunun Suriye'nin yeni yönetimini ciddi bir şekilde angaje olmaya daha fazla teşvik edeceğine inandıklarını söylüyorlar.

Üst düzey İsrailli ve ABD'li yetkililer Tom Barrack'ın Haziran başında İsrail'e yaptığı ziyaretten bu yana resmi görüşmelerin başlatılması için Suriyeli yetkililerle temas halinde olduğunu söyledi.

Üst düzey bir ABD'li yetkili Axios'a verdiği demeçte, "Çok hassas ön görüşmeler yapıyoruz, diplomatik atılımlar bir soğanın kabuğunu soymaya benzer. Başkan Trump ve Dışişleri Bakanı Rubio son derece destekleyici oldular ve ekiplerimiz iyi çalışıyor.” dedi.

ABD'li yetkili görüşmelerin şu anda Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara'nın altındaki yetkililerle sınırlı olduğunu ve henüz bir liderler zirvesinin söz konusu olmadığını da sözlerine ekledi.

İki üst düzey İsrailli yetkili bir anlaşmanın mümkün olduğunu söyledi ancak bunun zaman alacağını vurguladı.

İsrailli bir yetkili “Trump yönetiminin bu yolda daha iddialı bir şekilde ilerlediğini görmeyi umuyoruz” dedi.

Gelecekteki Suriye-İsrail barış görüşmeleri üzerindeki en büyük soru işaretlerinden biri, İsrail'in 1967 savaşında Suriye'den ele geçirdiği Golan Tepeleri'nin statüsü.

Son otuz yıldır yapılan görüşmelerin her turunda Esed rejimi barış karşılığında İsrail'in bölgeden tamamen ya da neredeyse tamamen çekilmesini talep etti.

Trump ilk döneminde Golan Tepelerini İsrail'in bir parçası olarak tanıdı. Bu, Biden yönetiminin tersine çevirmediği bir hamle.

İsrail Dışişleri Bakanı Saar: Suriye ile normalleşmeye ilgi duyuyoruz

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar Pazartesi günü yaptığı açıklamada İsrail'in Suriye ile bir anlaşmaya açık olduğunu ancak Golan Tepeleri'nin gelecekteki herhangi bir anlaşma kapsamında İsrail'in bir parçası olarak kalacağında ısrar etti.

ABD'li bir yetkili gazetecilere yaptığı açıklamada Trump yönetiminin bir Suriye-İsrail anlaşmasına aracılık etmeye hazır olduğunu ancak sınırların belirlenmesi ve Golan Tepeleri'nin geleceği de dahil olmak üzere ayrıntıların iki ülkeye bırakılacağını söyledi.

Yetkili, “Bu onlara bağlı, bize değil” dedi.

Yetkili, amacın daha geniş bir barışın temelini atabilecek sınırlı bir güvenlik anlaşmasıyla başlayarak aşamalı olarak güven inşa etmek olduğunu da sözlerine ekledi.

Netanyahu'nun yakın sırdaşı ve stratejik işlerden sorumlu bakanı Ron Dermer bu hafta Beyaz Saray yetkilileriyle görüşmek üzere Washington'u ziyaret ediyor.

İsrailli yetkililer, Suriye ile olası anlaşmanın görüşülen konulardan biri olacağını söylüyor.

İsrailli bir yetkili Netanyahu'nun da 7 Temmuz'da Beyaz Saray'ı ziyaret edeceğini ve Trump'la Suriye'nin yanı sıra diğer bölgesel konuları da görüşeceğini söyledi.

Kaynak: Mepa News, Axios