CIA destekli Afgan paramiliter kuvvetlerinin mezalim sabıkası kabarmaya devam ediyor.

Birçok Afgan, ABD askerlerinin çekilmesinin ardından bu grupların lağvedilmesini talep etmektedir.

Bölgeden gelen haberlere göre, CIA destekli bir paramiliter grup mensupları, Afganistan’daki gergin Host vilayetindeki baskınlarda sadece geçtiğimiz ay içinde 14 sivili öldürdü. Bölgede yaşayan birçok kişiyle yapılan röportajlara göre, bu olaylardan birisinde, 40’lı yaşlarındaki Muhammed Şevket’in evine dalan militanlar adamı sürükleyerek sokağa çıkardı ve hiçbir sebep göstermeksizin yol ortasında vurarak infaz etti.

"Host Koruma Gücü"

Host Koruma Gücü-HKG (Khost Protection Force-KPF) olarak bilinen grubun yaptıklarını ifşa ettikleri için kendilerini de hedef almasından korktukları için isimlerini vermek istemeyen bölge halkı Muhammed Şevket ile en az bir kadının da öldürüldüğüne şahit olduklarını anlattı. İşlenen cinayetler geçtiğimiz ay sosyal medyada da geniş yankı uyandırdı.

Afganistan’ın güneydoğusunda bulunan ve görece ülkedeki daha dengesiz bölgelerden birisi olan Host’un büyük bir bölümü HKG kontrolündedir. Grup, 2001 yılının sonlarına doğru başlayan Amerikan işgalinden sadece birkaç gün sonra CIA tarafından kuruldu. Grubun üyeleri bölgede yaşayan yerel Peştun aşiretlerin savaşçıları arasından seçildi. Kuruşunun üstünden geçen 19 yıl içinde adı birçok kez aralarında farklı insan hakları örgütleri tarafından tescillenen işkence ve cinayet gibi suçların da bulunduğu vakalara karışmasına rağmen grup bugün hala CIA ajanları tarafından eğitilip silahlandırılmaya devam etmektedir.

ABD’nin ülkeden tamamen çekilmeye başladığı bu günlerde, HKG ve CIA destekli diğer paramiliter grupların saldırılarını arttırmasının sebebi ülke sathında güçlerini pekiştirmektir.

"Şiddetten çekinmeyen suçlular"

Şevket’in akrabalarından birisi kendisi ile yapılan röportajda “bize saldıranlar Muhammed’i yok yere vahşice öldürdü, bunlar şiddet uygulamaktan çekinmeyen suçlular” ifadesini kullandı. Kendisi ayrıca, HKG kuvvetlerinin bölgedeki evleri ekim ayının ortalarında da bastığını ve benzer operasyonlarda o gün sekiz sivili öldürdüğünü de anlattı.

Şevket’in öldürüldüğü Hot vilayetinin Lakan mıntıkasında yaşayan bir vatandaş “Şevket terörist bir grubun üyesi değildi. O sadece şehirde çalışan sıradan bir Afgan’dı. Böyle bir şeye şahit olduğunuzda olay yaşanırken yapabileceğiniz pek bir şey olmuyor sadece içinizden inşallah beni de öldürmezler diye umuyorsunuz o kadar” şeklinde konuştu. Bu vatandaş ayrıca, HKG’in ABD kuvvetleriyle yakın bağları olduğu için hiçbir bedel ödemeden istediğini yapabildiğini de ekledi.

HKG görev tanımı kapsamında merkezi hükümete bağlı Afgan Milli Ordusundan bağımsız faaliyet yürütmekte ve çoğu zaman ABD kuvvetleri ile müşterek operasyonlar icra etmektedir. Sıradan Afgan askerlerinin ekipmanı son derece eski ve kötü durumda iken HKG üyelerine en modern silahlar tahsis edilmektedir. Grup, baskın ve devriyelerin yanı sıra ABD’nin SİHA saldırıları için hedef tanımı yapmakla da görevlidir.

"Host CIA'in ekipmanlarıyla dolu"

Host vilayeti baştan başa CIA’in bölgede kullandığı gözetleme ekipmanı, keşif balonları ve dinleme antenleri ile kaplıdır.

Host’ta yaşayan Hazret Veli Sabir’in anlattıklarına göre, yukarıda zikredilen baskınlardan yaklaşık iki hafta sonra Taliban kuvvetleri bölgede faaliyet yürüten bir HKG konvoyuna saldırdı. Paramiliter grup bu saldırıya bölgede bir dizi baskın daha gerçekleştirip beş sivili öldürerek cevap verdi. Sabir’in verdiği bilgilere göre mıntıka sınırları içindeki birkaç köyde yaşanan baskınların kurbanlarından birisi de eski Afgan Milletvekili Emir Han Sabaray’ın oğlu Muhammed Emin idi. 

Aralarında yaşanan insan hakları ihlallerini sık sık gündeme getiren bir yerel radyo basın mensubu Rahim Sekander’in de bulunduğu bölgede çalışmalar yürüten insan hakları örgütleri ve gazeteciler de geçtiğimiz aylarda HKG tarafından hedef alındı. Sekander, ödeneği ABD tarafından sağlanan ve HKG ile yakından çalıştığı bilinen Milli Güvenlik Direktörlüğü isimli bir Afgan istihbarat servisi tarafından geçtiğimiz ağustos ayında tutuklandı. Çoğu, Sovyet dönemi Afganistan’ındaki öncülü KhAD (Khadamat-e Aetla'at-e Dawlati-Devlet İstihbarat Servisi) bünyesinde görev yapmış acımasız subaylardan oluşan bir kadroya sahip bu istihbarat servisi Afgan hükümetine muhalif isimleri ve sivilleri öldürmesiyle ünlüdür.

Sosyal medya üzerinden hem Taliban hem de Eşref Gani liderliğindeki Afgan hükümeti tarafından işlenen insan hakları ihlallerini gündem eden Sekander, tutuklandığı ağustos ayından bu yana mahkemeye çıkarılmadan hapiste tutulmaktadır. Sekander tutuklanıp hapse atılmadan önce özellikle sivilleri hedef alan hava bombardımanları ile HKG ve ülkenin dört bir yanında faaliyet yürüten diğer CIA destekli gruplar tarafından icra edilen şiddet içerikli gece baskınlarını eleştirmekteydi. Sivilleri hedef alan bu baskınlar, insanları Taliban’a katılmaya teşvik eden bir etki yaratmaktaydı.

Siviller şikayetçi

Sekander’in annesi Şamal Gül kendisi ile yapılan röportajda şunları söyledi:

“Onu neden tutukladıklarını anlamıyorum. Bize bir neden söylemediler.”

Kardeşinin geride bıraktığı altı çocuğu ile ilgilenen Sekander’in abisi Sıddıkullah da şu ifadeleri kullandı:

“Bu ülkedeki en azılı suçlular etrafta ellerini kollarını sallaya sallaya dolaşırken benim kardeşimi sırf Facebook’ta hükümeti eleştirdi diye hapse attılar.”

Host vilayetinde faaliyet yürüten Gazetecileri Koruma Komitesi’nin başındaki isim olan Seyfullah Hayat kendisi ile yapılan röportajda, Sekander’in dosyasını incelediklerini ve normal şartlarda Afgan Bilgi Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı’nın Sekander lehine sürece müdahale etmesi gerektiğini ancak yaptıkları başvurulara rağmen her iki bakanlığın da ilgisiz davrandığını söyledi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Asya direktör yardımcısı Patricia Gossman, Afgan hükümetinin HKG ve diğer gizli birlikler tarafından işlenen cinayetleri inceleyeceğine dair bir yıl önce söz verdiğini ancak bugüne kadar konu hakkında tek bir soruşturma dahi başlatılmadığını söylemektedir. Kendisi mesele ile alakalı olarak şöyle konuştu:

“Host Koruma Kuvveti’nin neredeyse 20 yıldır, birçok gazetecinin hapsedilmesi dahil çok sayıda yargısız infaz ve diğer insan hakları ihlalinden sorumlu olduğu bilinmesine rağmen grup bugüne kadar ne Afgan ne de Amerikalı yetkililer tarafından bir kez olsun denetime dahi tabi tutulmadı.”

New York merkezli insan hakları örgütleri geçtiğimiz yıl yayımladıkları 60 sayfalık raporda, CIA destekli Afgan militanların dokuz ayrı vilayette karıştığı 14 farklı vakayı tüm ayrıntıları ile belgeledi. Rapora göre, CIA tarafından fonlanan ve eğitilen Afgan kuvvetleri ne uluslararası hukuka ne de sivillerin hayatına en ufak bir saygı duymamakta olup bu tür militanlar bugün hala başta Host, Paktia, Paktika, Nangarhar ve Vardak vilayetleri olmak üzere ülkenin dört bir yanında faaliyetlerine devam etmektedir.

Emran Feroz tarafından kaleme alınıp Foreign Policy'de yayınlanan makale, Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir.