Tarih | El Kaide'nin USS Cole saldırısı

12 Eki 2000 tarihinde, Yemen'in güneyindeki Aden kenti limanında demirlemiş USS Cole isimli ABD savaş gemisinin El Kaide tarafından hedef alınması, cihat yanlıları ile Batı arasındaki savaşta önemli bir yer teşkil eder.

ABD donanmasının doğrudan hedef alındığı saldırı, bu çatışma süresince ABD güçlerinin hedef alındığı en ciddi saldırılardan biri olarak sınıflandırılmaktadır.

2000 yılının 12 Ekim sabahı, Aden limanında yakıt ikmali için demirleyen USS Cole savaş gemisi, saat 11.18’de, C4 patlayıcılarla yüklenmiş bir botun infilak ettirilmesiyle hedef alındı. Yaklaşık 300 kilogram patlayıcının infilak ettiği esnada, savaş gemisinin mürettebatı yemek için toplanmıştı. Patlama sonucu yaklaşık 12 metreye 18 metre boyutlarında bir delik oluşurken, 17 Amerikan askeri öldü, 39’u ise yaralandı.

USS Cole saldırının ardından kurtarma gemileriyle ABD’ye geri götürüldü.

Başlangıçta patlamanın bir kazadan kaynaklandığı düşünülse de, sonradan bunun bir saldırının eseri olduğu anlaşıldı.

El Kaide saldırısı

Gerek Yemen hükümeti ve ABD’nin soruşturmaları, gerekse El Kaide’nin yayınladığı videolarda patlamanın üstlenilmesi, bunun bir saldırı olduğunu ortaya çıkardı.

USS Cole saldırısı, El Kaide lideri Usame bin Ladin’in, 1996 yılının Nisan ayındaki ABD’ye karşı 'cihat ilanının' ardından düzenlenen saldırıların en çok akılda kalanlarından oldu. Bu saldırıyla El Kaide’nin operasyonel kapasitesinin ulaştığı boyutlar ortaya çıktı.

Saldırı sonrası ABD donanması angajman kurallarında köklü bir değişikliğe giderken, Sudan’a saldırılarda dahli olduğu gerekçesiyle bazı yaptırımlar uygulandı.

"ABD'nin tek seferde en fazla kayıp verdiği saldırılardan"

USS Cole saldırısı, ABD ordusunun küresel çatışmada, tek bir seferde en çok kayıp verdiği saldırılardan biri niteliğindedir.

Bu saldırıyla, ABD ile El Kaide arasında başlayan küresel savaş ivme kazanmış, ABD gerek siyasi gerekse askeri açıdan gruba karşı hamlelerini yeniden gözden geçirmiştir.

Saldırıyı planladığı ifade edilen El Kaide’nin üst düzey isimlerinden yalnızca bir tanesinin halen hayatta olduğu düşünülüyor.

Saldırı sonrası, 2002 yılında yakalanan ilk isim Abdurrahim el Naşıri oldu. Guantanamo’ya gönderilen Naşıri, o zamanda “waterboarding” işkencesine tabi tutulduğu resmi olarak açıklanan üç isimden biriydi.

Bir diğer isim olan Ebu Ali el Harısi, bir insansız hava aracıyla hedef alınarak öldürülen ilk isimlerden biri oldu. Harısi, 2002 yılının Kasım ayında, Yemen’in Marib ilinde ABD'ye ait Predator insansız hava araçlarıyla vurularak öldürüldü.

Onunla birlikte, ABD vatandaşı bir El Kaide mensubu olan Ahmed Hicasi de öldürüldü.

Halen hayatta olduğu düşünülen tek isim, Cemal Ahmed Muhammed el Bedevi. Saldırıdan sorumlu olduğu gerekçesiyle yakalanan ve ölüme mahkum edilen Bedevi, 2006 yılında beraberindeki mahkumlarla beraber hapisten kaçmayı başardı, bunun ardından da başına ABD tarafından ödül konularak aranmaya başlandı.

2007 yılında Yemen yetkililerine teslim olan Bedevi, bir daha şiddet faaliyetlerine katılmama sözü vererek serbest kaldı. Halen ABD tarafından aranmakta.

2003 yılında Pakistan’da yakalanan ve halen Guantanamo’da mahkum olan Tevfik bin Attaş’ın da saldırının beyin takımı içinde olduğu ifade edildi.

Saldırının arkasındaki bir diğer isim, Abdulmunim Salim el Fetahani, 31 Ocak 2012 tarihinde Abyan yakınlarında bir insansız hava aracı saldırısıyla öldürüldü.

USS Cole bombalamasında yer aldığı gerekçesiyle sorumlu tutulan isimlerden bir diğeri olan Fahd el Kuso’nun 6 Mayıs 2012’de Yemen’in güneyinde yine bir hava saldırısıyla öldürülmesiyle, saldırının planlayıcılarından hayatta tek bir isim kalmış oldu.

Her ne kadar El Kaide, üst düzey isimlerinin öldürülmesi gibi bir bedel ödediyse de, saldırının ardından gruba yönelik destek ve katılım, aynı zamanda grubun popülaritesi büyük bir artış gösterdi. Saldırı ABD’de siyasi ve sosyal birçok tartışmaya yol açtı.

ABD yönetimi birçok kez, saldırıya uygun askeri karşılık vermemekle suçlandı. ABD’nin 11 Eylül Komisyonu tarafından yayınlanan raporda, Usame bin Ladin’in bu saldırıyla ABD’yi Afganistan’a çekmeyi amaçladığı ancak bunun gerçekleşmediğini, bu sebeple El Kaide’nin daha büyük bir eylemi, 11 Eylül saldırısını planladığı iddia edildi.

Kaynak: Mepa News